Chương I:
DAO ĐỘNG CƠ
A. TÓM TẮT
LÍ THUYẾT:
I.
DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA
* Dao động điều hòa là dao động trong
đó có li độ của vật là một hàm cosin (hay sin) của thời gian
x = Acos (ωt + φ) Trong
đó: Với
+ x là li độ của dao động (khoảng cách đại số từ vật đến vị trí cân bằng).
+ A là biên độ dao động (giá trị cực đại của li độ ứng
với lúc  )
+ ω là tần số góc của dao động, đơn vị rad/s
+  là pha dao động tại thời
điểm t
+ φ là pha ban đầu của dao động.
Chu kỳ T của dao động: là khoảng thời
gian ngắn nhất để trạng thái của vật lặp lại như cũ hay thời gian thực hiện được
một dao động toàn phần. 
Tần số f của dao động: là số dao động toàn phần thực hiện được trong
một giây. (Đơn vị: Hz):  Số dao động toàn phần: 
v
Công thức vận tốc: v = x’ = -ωAsin (ωt + φ)
v
Công thức gia tốc: a = x’’ = v’
= - ω2Acos(ωt +
φ) = - ω2x
Ø
Tại vị trí cân bằng: v
=vmax = ωA a = 0
Ø
Tại vị trí biên: v = 0 a = amax = ω2A
II. CƠ NĂNG
|
|
CON LẮC LÒ XO
|
CON LẮC ĐƠN
|
|
Cấu tạo
|
Vật nặng khối lượng m gắn vào
đầu một lò xo độ cứng k (đầu kia của lò xo cố định)
|
Vật nhỏ khối lượng m treo vào
sợi dây không dãn có chiều dài l.
|
|
Vị trí cân bằng
|
- Con lắc lò xo nằm ngang: vị trí của vật khi lò xo không biến dạng.
- Con lắc lò xo treo thẳng đứng:
vị trí của vật khi treo vào lò xo, lò xo biến dạng 
|
- Dây treo thẳng đứng.
|
|
Lực tác dụng
|
Lực kéo về:
|
Lực kéo về:
Với α nhỏ .
|
|
Phương trình dao động
|
|
 ; (s = l.α)
|
|
Tần số góc
|
|
|
|
Chu kỳ
|
|
|
|
Động năng
|
|
|
|
Thế năng
|
|
|
|
Cơ năng
|
|
|
+ Động năng và thế năng biến đổi tuần hoàn với chu
kì 
+ Vậy, trong suốt quá trình dao động điều hòa có sự
chuyển hóa năng lượng giữa thế năng và động năng nhưn cơ năng không đổi và tỉ lệ
với bình phương biên độ dao động.
IV. TỔNG HỢP HAI DAO ĐỘNG ĐIỀU
HÒA CÙNG PHƯƠNG, CÙNG TẦN SỐ. PHƯƠNG PHÁP GIẢN ĐỒ FRE-NEN:
Cho hai hàm dạng
sin cùng tần số góc:  và 
Tìm biểu thức của  . a. Biên độ A của
dao động tổng hợp:
 A phụ thuộc
vào A1, A2 và góc lệch pha 
* Nếu  = k2 (hai dao động cùng
pha) thì Amax = A1+ A2.
* Nếu = (2k +1) (hai dao động ngược
pha) thì Amin = 
b. Pha ban đầu  của dao động tổng hợp:  .
VI. DAO ĐỘNG TẮT DẦN. DAO ĐỘNG
DUY TRÌ VÀ DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC.
1. Dao động tắt dần.
- Là dao động tự do khi có lực ma sát và lực cản của
môi trường.
- Là dao động có biên độ giảm dần theo thời gian.
Dao động tắt dần càng nhanh nếu lực cản của môi trường càng lớn (môi trường
càng nhớt). Dao động tắt dần chậm có thể coi gần đúng là dạng sin với tần số
góc ω0 và với biên độ giảm dần theo thời gian cho đến bằng 0.
2. Dao động duy trì.
- Dao động được cung cấp năng lượng để bù lại phần
năng lượng mất mát đi do ma sát mà không làm thay đổi chu kì riêng của nó gọi
là dao động duy trì.
- Dao động duy trì có ngoại lực tác dụng, ngoại lực
này được điểu khiển
+ để có tần số góc bằng tần số góc dao động tự do của
hệ.
+ bởi chính dao động ấy qua một cơ cấu nào đó.
- Tần số và biên độ của dao động duy trì vẫn bằng
như khi hệ dao động tự do.
3. Dao động cưỡng bức.
- Là dao động được duy trì do tác dụng của một ngoại
lực biển đổi điều hòa. F = cosΩt.
- Dao động cưỡng bức là dao động điều hòa.
- Đặc điểm của dao động cưỡng bức:
+ Biên độ của dao động cưỡng bức tỉ lệ với biên độ
F0 của ngoại lực và phụ thuộc tần số cưỡng bức Ω của ngoại lực. (ACB
  ).
+ Tần số của dao động cưỡng bức bằng tần số ngoại lực.
4. Sự cộng hướng.
- Hiện tượng biên độ dao động cưỡng bức tăng nhanh
đến một giá trị cực đại khi tần số f của lực cưỡng bức bằng tần số riêng f0
của vật dao động gọi là hiện tượng cộng hưởng.
+ Biên độ dao động đạt đến giá trị không đổi và cực
đại khi tốc độ tiêu hao năng lượng do ma sát bằng tốc độ cung cấp năng lượng
cho hệ.
+ Biên độ cực đại của dao động khi cộng hưởng phụ
thuộc ma sát môi trường: ma sát giảm thì giá trị cực đại biên độ tăng.
B. CÂU HỎI TRẮC
NGHIỆM
Câu 1. Một con lắc đơn có chu kì dao động là 1 s.
Tại nơi có gia tốc trọng trường là 9,8 m/s2 thì chiều dài của con lắc
đơn là bao nhiêu ?
A. 0,993 m. B.
0,77 m. C. 0,248 m. D. 0,403 m.
Câu 2. Biểu thức tính chu kì dao động điều hòa của
con lắc đơn là :
A.  B. C.  D. 
Câu 3. Điều kiện để con lắc đơn dao động điều hòa
là :
A. Con lắc dao động với biên độ không đổi. B. Con lắc dao động nhỏ (sinα ≈ α).
C. Con lắc dao động trong không khí. D. Con lắc dao động với vật có
khối lượng nhỏ.
Câu 4. Một chất điểm dao động điều hòa có quỹ đạo là một đoạn thẳng
dài 7 dm. Biên độ dao động của chất điểm là bao nhiêu ?
A. 3,5 dm. B.
3,5 m. C. 0,35 m. D.35 dm.
Câu 5. Một em bé nằm võng, người mẹ đẩy võng đều đặn theo cùng một
cách. Người mẹ thấy mặc dù đẩy nhẹ nhưng biên độ dao động của võng ngày một
tăng dần.
Chọn câu SAI.
A. Dao động của võng là dao động cưỡng bức.
B.
Hiện tượng biên độ dao động của võng ngày một tăng dần mặc dù người mẹ đẩy nhẹ
là hiện tượng cộng hưởng.
C.
Lực đẩy của người mẹ là ngoại lực tuần hoàn.
D.
Dao động của võng được duy trì nhờ lực đẩy của người mẹ.
Câu 6. Một con lắc đơn dài 1,2 m dao động tại một
nơi có gia tốc rơi tự do g = 9,8 m/s2. Chu
kì dao động của con lắc là :
A. T = 4,4 s B. T = 0,44 s C. T = 0,22 s D. T = 2,2 s
Câu 7. Hai dao động điều hòa cùng phương, cùng tần
số có phương trình lần lượt là :  ;  . Biên độ và pha ban đầu
của dao động tổng hợp lần lượt là :
A. 5,2 (cm) ;  (rad). B.
6 (cm) ; (rad).
C. 5,8 (cm) ; (rad). D. 5,2
(cm) ;  (rad).
Câu 8. Một con lắc lò xo xo khối lượng m = 0,5 kg
và độ cứng k = 50 N/m. Con lắc dao động với biên độ bằng 5 cm. Hỏi tốc độ của
con lắc khi qua vị trí cân bằng là bao nhiêu ?
A. 0,77 m/s. B.
0,55 m/s. C. 0,5 m/s. D. 0,17 m/s.
Câu 9. Một chất điểm dao động điều hòa theo phương trình x = -
4cos(5πt) (cm). Biên độ, chu kì và pha ban đầu của dao động lần lượt là :
A. 4 (cm) ; 0,4 (s) ; π (rad). B.
4 (cm) ; 2,5 (s) ; π (rad).
C.
4 (cm) ; 0,4 (s) ; 0 . D. - 4
(cm) ; 0,4 (s) ; 0 .
Câu 10. Biểu thức liên hệ giữa tần số góc, chu
kì và tần số của dao động điều hòa là:
A.  B.  C.
 D. 
Câu 11. Biểu thức lực kéo về tác dụng lên con lắc
đơn dao động nhỏ là :
A.  B.  C.  D. 
Câu 12. Biểu thức tính chu kì dao động điều hòa của
con lắc lò xo là :
A.  B.  C.  D.
Câu 13. Một con lắc lò xo có độ cứng k = 100 N/m
dao động điều hòa với biên độ A = 10 cm. Động năng của con lắc khi qua vị trí
có li độ x = 5 cm là bao nhiêu ?
A. 0,375 J. B.
0, 215 J. C. 0,5 J. D. 0, 125 J.
Câu 14. Hai dao động điều hòa cùng pha khi :
A. φ2
- φ1 = nπ B. φ2 - φ1 = (2n+1)π
C. φ2 - φ1
= 4nπ D. φ2 - φ1 = (n-1)π
Câu 15. Chọn phát biểu ĐÚNG về "dao động điều hòa" :
A. Dao động điều hòa là dao động của vật quanh một vị trí đặc biệt nào đó.
B. Dao động điều hòa là dao động cõ chuyển động qua lại quanh vị trí cân bằng.
C. Dao động điều hòa là dao động của con lắc đồng hồ.
D. Dao động điều hòa là dao động trong đó li độ của vật là một hàm cosin (hay sin) của thời gian.
Câu 16. Một con lắc lò xo dao động điều hòa. Lò xo có độ cứng k = 40 N/m. Khi quả cầu con lắc qua vị trí có li độ x = - 2 cm thì thế năng của con lắc là bao nhiêu ?
A. - 0,016
J. B. 0,008 J. C. - 0,80 J. D. 0,016 J.
Câu 17. Chọn câu SAI trong các
câu sau
A. Hình chiếu
của một chuyển động tròn đều lên một đường kính là một dao động điều hòa.
B. Tần số dao động là số dao động
toàn phần thực hiện được trong một khoảng thời gian.
C. Biên độ dao động là độ lệch cực đại
của vật so với vị trí cân bằng.
D. Chu kì của dao động là khoảng thời
gian vật thực hiện một dao động toàn phần.
Câu 18. Vận tốc và gia tốc của một vật dao động điều hòa thỏa mãn mệnh
đề nào sau đây:
A. Ở vị trí
cân bằng thì vận tốc đạt cực đại, gia tốc bằng 0
B. Ở
vị trí biên thì vận tốc đạt cực đại, gia tốc triệt tiêu. C. Ở vị trí biên thì vận
tốc triệt tiêu, gia tốc triệt tiêu. D.
Ở vị trí cân bằng thì vận tốc đạt cực đại, gia tốc đạt cực đại.
Câu 19. Một con lắc lò xo nằm
ngang, có độ cứng k = 100 N/m . Vật có khối lượng m = 1 kg. Bỏ qua mọi ma sát.
Tại t = 0 , vật được kéo ra khỏi vị trí cân bằng một đoạn x = 10 cm rồi thả
không vận tốc ban đầu. Viết phương trình dao động của con lắc?
A. x =
10cos(10t + ) (cm). B.
x = 10cos(10t +π)
(cm).
C. x = 10cos(10t) (cm). D.
x = 10cos(10t -) (cm).
Câu 20. Một
chất điểm thực hiện được 10 dao động toàn phần trong thời gian 5 s. Tính chu kì
dao động của chất điểm? A. T = 2 s. B. T = 0,5 s. C. T
= 0,25 s. D. T = 0,75 s.
Câu 21. Chọn câu SAI trong các câu sau.
A. Dao động tắt dần có thế năng không đổi.
B. Dao động tắt dần có biên độ dao động
giảm dần theo thời gian.
C. Dao động cưỡng bức có biên độ dao động không đổi và có tần
số bằng tần số của ngoại lực cưỡng bức.
D. Dao động cưỡng bức có biên độ cực đại
khi hiện tượng cộng hưởng xảy ra.
Câu 22. Một con lắc đơn dao động với biên độ góc nhỏ. Chu kì của con lắc đơn
không thay đổi khi :
A. thay đổi gia tốc trọng trường. B. thay đổi chiều dài của con lắc.
C. thay đổi khối lượng của con lắc. D.
thay đổi biên độ góc đến 250.
Câu 23. Một con lắc lò xo treo thẳng đứng. Khi cân bằng, lò xo dãn ra một đoạn 0,4
m so với chiều dài tự nhiên của nó. Lấy g = 10 (m/s2) . Hỏi tần số
góc ω của con lắc bằng bao nhiêu ?
A. 2,5 (rad/ B. 5 (rad/s) C. 4 (rad/s). D. 25
(rad/s).
Câu 24. Một vật dao động điều hòa
theo phương trình: x = 0,05cos(10πt) (m)
Tốc độ cực đại và gia tốc cực đại của vật bằng :
A. |vmax| = 0,5π (m/s) ; |amax| = 5π2 (m/s2). B. |vmax|
= 0,5π (m/s) ; |amax|
= 5π (m/s2).
C. |vmax| = 0,5 (m/s) ;
|amax| = 5π2 (m/s2). D. |vmax|
= 0,5π (m/s) ; |amax|
= π2 (m/s2).
Câu
25. Một
con lắc lò xo có cơ năng W = 0,9 J và biên độ dao động A = 15 cm. Thế năng của
con lắc tại li độ x = - 5 cm là bao nhiêu ?
A. 0,8 J. B.
0,1 J. C. 0,3 J. D. 0,6 J.
Câu
26. Tần số dao động là gì?
- số dao động thực hiện trong một khoảng
thời gian.
- số chu kỳ thực hiện được trong một khoảng
thời gian.
- số dao động thực hiện trong một đơn vị
thời gian.
- các định nghĩa trên đều đúng.
Câu
27. Đối với một dao động tuần hoàn, khoảng thời gian ngắn nhất sau đó trạng
thái dao động lặp lại như cũ gọi là:
A. Tần số dao động. B. Pha của dao động. C. Chu kỳ của dao động. C. Tần số góc.
Câu
28. Chất điểm dao động điều hòa với vận tốc cực đại,
gia tốc cực đại lần lượt là 10π cm/s, 1m/s2.
Lấy π2 ≈10. Tần số góc của dao động bằng bao nhiêu?
- π/2
rad/s B. 2π
rad/s C. π
rad/s D. π/4
rad/s
Câu
29. Một con lắc lò xo dđđh có biên A=10 cm; có tốc độ cực đại 1,2 m/s và cơ năng 1 J.
Ø Tính độ cứng của lò xo ?
A. k = 100 N/m B. k = 300 N/m C. k = 200
N/m D. k = 400 N/m
Ø Tính khối lượng của con lắc lò xo ?
A. m = 0,139 kg B. m = 1,39 kg C. m = 1,29 kg D. m = 0,129 kg
Chương
II: SÓNG CƠ-SÓNG ÂM
A. TÓM TẮT LÍ THUYẾT
* Các đại lượng đặc trưng cho sóng:
- Biên
độ của sóng A.
- Chu kì T (hoặc tần số f) của sóng.
 Tốc độ truyền sóng v; Bước sóng λ
- Năng
lượng sóng.
II. PHƯƠNG TRÌNH CỦA MỘT SÓNG
HÌNH SIN TRUYỀN THEO TRỤC X:
 (*)
Phương trình (*) cho biết li độ u của phần tử có tọa
độ x vào thời điểm t.
Phương trình (*) là một hàm vừa tuần hoàn theo thời
gian, vừa tuần hoàn theo không gian.
III. GIAO THOA SÓNG:
Hiện tượng giao thoa là hiện tượng
hai sóng kết hợp khi gặp nhau thì có những chỗ chúng luôn tăng cường lẫn nhau,
có những chỗ chúng luôn luôn triệt tiêu nhau.
Điều kiện để có giao thoa sóng là
hai sóng phải là hai sóng kết hợp (có tần số và hiệu số pha không đổi) và dao động
cùng phương.
* Vị trí các cực đại giao thoa:  (k = 0, ±1, ±2,…)
* Vị trí cực tiểu giao thoa:  (k = 0, ±1, ±2,…)
Độ lệch pha của hai dao động này là :
+ 2 nguồn cùng pha:
* Số Cực đại:  và kÎZ.
* Số Cực tiểu:  và kÎ Z.
+ 2 nguồn ngược pha:
* Số Cực
đại:  và kÎ Z. * Số Cực tiểu:  và kÎZ.
IV. SÓNG DỪNG
Sóng truyền trên sợi dây trong trường hợp xuất hiện
những nút (có biên độ bằng 0) và những bụng (có biên độ cực đại) gọi là sóng dừng.
Khoảng cách giữa hai bụng (hay hai nút) liên tiếp bằng
λ/2
v Điều
kiện để có sóng dừng trên sợi dây có hai
đầu cố định (hai đầu cố định là 2 nút):  ; (k = 0, ±1, ±2, …: số bụng
sóng)
v Điều kiện
để có sóng dừng trên sợi dây có 1 đầu cố
định và 1 đầu tự do (đầu cố định là nút, đầu tự do là bụng):  ; ( k = 0, ±1, ±2, …) với (k+1) là số bụng sóng
V. Sóng âm: - Sóng âm là những sóng cơ
truyền được trong các môi trường khí, lỏng, rắn.
- Âm vừa có những đặc trưng vật lý, vừa có những đặc
trưng sinh lý.
+ 3 đặc trưng vật lý của âm là: tần số âm, cường độ
âm (hoặc mức cường độ âm) và đồ thị dao động (hoặc phổ của âm).
+ 3 đặc trưng sinh lý của âm là độ cao, độ to và âm
sắc.
v
Mức cường độ âm của âm I (so với âm I0)  (B) hay 
B. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
CÂU 1: Chọn câu ĐÚNG về định nghĩa “ sóng cơ ” :
A. Sóng cơ là dao động cơ lan truyền
trong một môi trường.
B. Sóng
cơ là dao động cơ lan truyền trên mặt nước.
C. Sóng
cơ là dao động của mọi điểm trong một môi trường.
D. Sóng
cơ là một dạng chuyển động đặc biệt của môi trường.
CÂU 2: Chọn định nghĩa ĐÚNG.
A. Sóng
dọc là sóng lan truyền dọc theo trục tung thẳng đứng.
B. Sóng ngang là sóng lan truyền
theo phương nằm ngang.C. Sóng dọc là sóng truyền dọc
theo một sợi dây.
D. Sóng
ngang là sóng mà các phần tử sóng dao động theo phương vuông góc với phương
truyền sóng.
CÂU 3: Chọn
định nghĩa ĐÚNG.
A. Sóng
dọc là sóng lan truyền dọc theo phương vuông góc với phương sợi dây.
B. Sóng
dọc là sóng mà các phần tử sóng dao động theo phương truyền sóng.
C. Sóng
ngang là sóng mà các phần tử sóng lan truyền theo phương nằm ngang.
D. Sóng
ngang là sóng làm vật lan truyền từ vị trí này đến vị trí khác theo phương
ngang.
CÂU 4: Chọn câu SAI.
A. Tần số sóng là tần số dao động
của các phần tử vật chất trong môi trường truyền sóng và bằng tần số dao động của
nguồn phát sóng.
B. Bước
sóng là quãng đường sóng truyền đi được trong một chu kì.
C. Vận
tốc truyền sóng là vận tốc dao động của các phần tử vật chất trong môi trường
truyền sóng.
D. Biên
độ sóng tại một điểm trong môi trường truyền sóng là biên độ dao động của phần
tử vật chất tai điểm đó.
CÂU
5: Chọn câu trả lời
ĐÚNG nhất. Sóng ngang truyền được trong môi trường nào?
A. Chân
không. B. Khí. C. Rắn. D. Rắn, lỏng, khí.
CÂU 6: Chọn
câu trả lời ĐÚNG nhất. Sóng dọc
truyền được trong môi trường nào ?
A. Lỏng, khí. B. Rắn. C. Khí, chân không. D.
Rắn, lỏng, khí.
CÂU 7: Sóng cơ không
truyền được trong môi trường nào?
A. Khí. B. Rắn. C. Lỏng. D. Chân không.
 CÂU 8: Chọn câu SAI. Phương trình sóng có dạng:
A. PT sóng cho phép
ta xác định li độ u của phần tử
sóng tại 1 điểm có li độ x trên phương
truyền sóng.
B. PT sóng là 1 hàm
tuần hoàn theo thời gian. C. PT sóng là một hàm tuần hoàn theo không gian.
D. PT sóng mô tả quá
trình lan truyền vật chất theo sóng với vận tốc v trên trục x
theo thời gian.
CÂU 9: Các
đặc trưng của một sóng hình sin là ?
A. Biên độ, chu kì, tần
số, vận tốc truyền sóng và năng lượng sóng.
B. Biên độ, chu kì, tốc
độ truyền sóng, bước sóng và năng lượng của sóng.
C. Tần số, vận tốc
truyền sóng và năng lượng của sóng.
D. Biên độ, chu kì, vận
tốc truyền sóng và bước sóng.
CÂU 10: Chọn câu SAI trong các phát biểu sau đây về “bước sóng”.
A. Bước sóng bằng 2 lần
khoảng cách giữa 2 phần tử sóng gần nhau nhất trên phương truyền dao động mà
ngược pha.
B. Bước sóng là khoảng cách giữa 2 phần tử sóng
gần nhau nhất trên phương truyền dao động mà cùng pha.
C. Bước sóng là quãng
đường mỗi phần tử của môi trường chuyển động với vận tốc lan truyền sóng v trong thời gian bằng chu kì T.
D. Bước sóng là quãng
đường sóng lan truyền với vận tốc v
trong thời gian bằng chu kì T.
CÂU 11: Công
thức liên hệ giữa: tốc độ sóng v ; bước sóng λ ; chu kì T ; và tần số f của sóng là :
A.  . B.  . C.  . D.  .
CÂU 12: Một
nguồn sóng dao động tạo ra sóng cơ lan truyền trong môi trường với tốc độ sóng
là 60 m/s ; bước sóng là 0,5 m . Tần số dao động của nguồn bằng :
A. 30 Hz. B. 0,0083 Hz. C. 120 Hz. D. 130
Hz.
CÂU 13: Một nguồn sóng dao động với chu kì T = 0,008 (s) tạo
ra sóng cơ lan truyền trong môi trường với tốc độ 33 m/s . Bước sóng bằng:
A. 0,264 m. B. 0,462 m. C. 0.426 m. D. 0,624 m.
CÂU 14: Một sóng hình sin có chu kì T = 0,006 s , lan truyền
với vận tốc 330 m/s . Tính khoảng cách giữa 2 điểm gần nhất theo phương truyền
sóng mà dao động ngược pha ?
A. 0,18 m. B. 1,98 m. C.
0,99 m. D. 0,21
m.
CÂU 15: Một sóng hình sin lan truyền trong môi trường với vận
tốc 340 m/s . Khoảng cách từ gợn sóng thứ 3 đến gợn sóng thứ 8 là 35 m . Tính tần
số dao động của nguồn sinh ra sóng này ?
A. 58,32 Hz. B. 48,57 Hz. C. 51,46 Hz. D. 45,71 Hz.
CÂU 16: Một sóng hình sin lan truyền trong 1 môi trường
theo pt: u=6.cos(4π.t - 0,02π.x) (m).
Biên độ, tần số góc của
sóng, vận tốc sóng lần lượt là:
A. 6 (m); 4π (rad/s); 200(m/s). B. 6 (m); 4π
(rad/s); 15,9 (m/s).
C. 6 (m); 8π2 (rad/s); 200 (m/s). D. 6 (m); 8π2 (rad/s); 15,9 (m/s).
CÂU 17: Trên mặt hồ yên lặng, 1 người dập dình 1 con thuyền
tạo ra sóng trên mặt nước. Người này nhận thấy rằng: thuyền thực hiện được
12 dao động trong 20 (s), mỗi dao động tạo ra 1 ngọn sóng cao 15 (cm) so
với mặt hồ yên lặng. Người này còn nhận thấy rằng: ngọn sóng đã tới bờ
cách thuyền 12 (m) sau 6 (s). Xác định phương trình sóng lan truyền trên mặt
hồ ?
A.  B. 
C.  D. 
CÂU
18: Một
sóng cơ học có bước sóng 10 m. Khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên
phương truyền sóng dao động lệch pha nhau 900 bằng :
A. 10 m. B. 5 m. C. 2,5 m. D. 1,25 m.
CÂU
19: Ở
đầu một thanh thép đàn hồi dao động với tần số f thỏa mãn điều kiện 40 Hz
< f < 50 Hz , có gắn một quả cầu nhỏ chạm nhẹ vào mặt nước. Khi
đó trên mặt nước hình thành một sóng hình tròn tâm O. Người ta thấy hai điểm
M, N
trên mặt nước cách nhau 5 cm trên cùng một phương truyền sóng luôn dao động
cùng pha nhau. Biết vận tốc truyền sóng trên mặt nước là 0,4 m/s. Tần số sóng
là :
A. 42 Hz. B. 44 Hz. C. 46 Hz.. D. 48 Hz.
CÂU
20: Tại
điểm O
trên mặt nước, người ta gây ra một dao động có phương trình : uO
= 8cos(10πt -  ) (cm). Biết vận
tốc truyền sóng trên mặt nước đó là 2 m/s. Coi biên độ sóng không đổi. Phương
trình sóng tại M cách O một khoảng 25 cm là :
A. uM =
8cos(10πt -  ) (cm). B. uM = 8cos(10πt -  ) (cm).
C. uM =
8cos(10πt + ) (cm). D. uM = 8cos(10πt + ) (cm).
CÂU
21: Đầu
A
của một sợi dây đàn hồi rất dài nằm ngang dao động theo phương trình :
uA = 5cos(4πt - ) (cm). Biết vận tốc truyền sóng trên dây là 1,2 m/s . Bước sóng
trên dây bằng :
A. 0,6 m B. 1,2 m C. 2,4 m D. 3,6 m
CÂU
22: Một
người quan sát sóng trên mặt hồ thấy 5 ngọn sóng qua trước mặt trong 8 s. Tần số
sóng bằng :
A. 2 Hz B. 1,6 Hz C. 0,625 Hz D. 0,5 Hz
CÂU
23: Một
sóng truyền trên mặt biển có bước sóng λ = 4 m. Khoảng cách giữa
hai điểm gần nhau nhất trên cùng một phương truyền sóng dao động ngược pha nhau
là :
A. 1 m B. 2 m C. 4 m D. 6 m
CÂU 24:
Chọn
câu trả lời ĐÚNG.Vận tốc truyền sóng cơ học tăng dần khi truyền lần lượt
qua các môi trường :
A. rắn, lỏng, khí. B. khí,
rắn, lỏng. C. khí, lỏng, rắn. D. rắn, lỏng, khí.
CÂU
25: Một
sóng cơ học lan truyền trong một môi trường vật chất tại một điểm cách nguồn một
khoảng x (m) có phương trình sóng : u = 4.cos( t -  .x ) (cm).
Vận tốc truyền sóng trong môi trường đó có
giá trị : A. 3 m/s. B. 1,5 m/s. C. 1 m/s. D.
 m/s.
CÂU
27: Một
sóng truyền trên mặt biển có bước sóng λ = 6 m. Khoảng cách giữa hai điểm gần
nhau nhất trên cùng một phương truyền sóng dao động lệch pha nhau 450
là :
A. 0,75 m. B. 1,55 m. C. 0,15 m. D. 1,25 m.
CÂU
28: Giả
sử tại nguồn O có sóng dao động theo phương trình : u = a.cos(ωt) . Sóng này
truyền dọc theo trục Ox với vận tốc v, bước sóng λ.
Phương trình sóng của điểm M nằm trên phương Ox
cách nguồn sóng một khoảng d là :
A. uM = a.cos(ωt - d) . B. uM = a.cos(ωt +d) . C. uM
= a.sin(ωt -d) . D. uM = a.sin(ωt +d) .
CÂU
29: Khi
một sóng cơ học truyền từ không khí vào trong nước thì đại lượng nào sau đây
không thay đổi
A. Vận tốc. B. Tần số. C.
Bước sóng. D. Năng lượng.
CÂU
30 : Hai điểm M, N bất kì trong môi trường truyền sóng cách nguồn
sóng O lần lượt là dM , dN thì độ lệch pha giữa chúng được
tính bởi công thức :
A. ΔφMN =
2π . B. ΔφMN = 2π . C. ΔφMN = 2π . D.
ΔφMN = ω .
Chương
III: DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU
A. TÓM TẮT LÍ THUYẾT
I. ĐẠI CƯƠNG VỀ DÒNG ĐIỆN XOAY
CHIỀU
1. Dòng điện xoay chiều được hiểu là
dòng điện có cường độ là hàm số sin hay côsin của thời gian
i = I0cos(ωt + φ)
2. Những đại lượng đặc trưng cho dòng điện
xoay chiều (cường độ dòng điện, điện áp ...):
- Các giá trị tức thời, cực đại,
hiệu dụng;  ; 
3.Khi tính toán, đo lường, ... các mạch điện
xoay chiều, chủ yếu sử dụng các giá trị hiệu dụng.
4. Tạo ra dòng điện xoay chiều bằng máy phát
điện xoay chiều dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ.
II. CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU
1. Trong mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở
R thì cường độ dòng điện tức thời i luôn luôn cùng pha với điện áp tức thời u ở
hai đầu đoạn mạch (φ = 0) 
2. Trong mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm
thuần L thì cường độ dòng điện tức thời i luôn luôn trễ pha л/2 so với điện áp
tức thời u ở hai đầu đoạn mạch (φ = л/2)
ZL là cảm kháng của
mạch, ZL = Lω (Ω) 
3. Trong mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện C
thì cường độ dòng điện tức thời i luôn luôn sớm pha л/2 so với điện áp tức thời
u ở hai đầu đoạn mạch (φ =- л/2)
Zc là dung kháng của mạch,  
III. MẠCH RLC MẮC NỐI TIẾP
1. Tổng trở của mạch R, L, C nối tiếp 
2. Định luật Ôm cho đoạn mạch xoay chiều có R,
L, C mắc nối tiếp: 
3. Công thức tính góc lệch pha φ giữa điện áp
và dòng điện: 
- Nếu ZL > ZC: điện
áp u sớm pha so với dòng điện i.
- Nếu ZL > ZC: điện áp u trễ pha so với dòng điện
i.
4. Cộng hưởng điện xảy ra khi : ZL = ZC hay ω2LC
= 1.
* Các hệ quả của hiện tượng cộng hưởng điện: - I sẽ lớn nhất: 
- Tổng trở của mạch sẽ đạt giá
trị nhỏ nhất : Z = R
- Điện áp hai đầu đoạn mạch sẽ
bằng điện áp ở hai đầu điện trở thuần R
- Cường độ tức thời và điện áp
tức thời cùng pha - Công suất trong mạch
đạt cực đại
IV.
CÔNG SUẤT TIÊU THỤ CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU. HỆ SỐ CÔNG SUẤT
1. Công suất trung bình tiêu thụ trong một mạch
điện xoay chiều bất kì:
P = UIcosφ
Trường hợp mạch RLC nối tiếp:  và P = RI2
V.
TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG. MÁY BIẾN ÁP.
. Trường hợp biến áp lý tưởng (hiệu suất gần
100%), công suất ở hai cuộn dây bằng nhau
U1I1 = U2I2 suy
ra:
VI.
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
1. Máy phát điện xoay chiều:
a.
Một pha: Khi quay, nam châm
(lúc này là rôto) tạo từ trường quay, sinh ra suất điện động xoay chiều trong
các cuộn dây cố định (stato)
b. Ba pha: -Khi
quay, nam châm (lúc này là rôto) tạo ra từ trường quay, sinh ra hệ ba suất điện
động trong ba cuộn dây giống nhau đặt cố định (stato) trên một vòng tròn, tạo với
nhau những góc 120o
- Có hai
cách mắc mạch ba pha : mắc hình sao và mắc hình tam giác
- Trong
cách mắc hình sao thì Udây =  Upha và Idây
= Ipha
- Trong
cách mắc hình tam giác thì Udây = Upha và Idây
= Ipha
2. Tốc độ quay của rôto
 (vòng/ phút)  Trong đó: - f là tần số dòng điện (Hz) - p là số cặp cực từ
Câu 1: Cho điện áp tức
thời giữa hai đầu mạch điện là: u = 220cos(100лt) (V). Điện áp hiệu dụng là:
A. 220 V B.
110 V C. 110 V D.
220 V
Câu 2: Một dòng điện
xoay chiều chạy trong một động cơ điện có biểu thức i = 2cos(100лt + л/2) (A)
thì:
A. Chu kỳ dòng điện T = 0,02 s B. Tần số dòng điện f = 100л Hz
C. Giá trị hiệu dụng của dòng điện I = 2A
D. Cường độ dòng điện luôn sớm pha л/2 so với điện
áp xoay chiều mà động cơ sử dụng
Câu 3: Dòng điện
xoay chiều là dòng điện:
- Có cường độ biến thiên tuần hoàn theo thời
gian
- B. Có cường độ biến
thiên tuần hoàn theo quy luật hàm sin theo thời gian
C. Có điện áp biến
thiên tuần hoàn theo thời gian D. Có
cường độ không đổi theo thời gian
Câu 4: Các giá trị
hiệu dụng của dòng điện xoay chiều:
- Được xây dựng dựa trên tác dụng nhiệt của
dòng điện
- Bằng giá trị trung bình chia cho C. Bằng giá trị cực đại chia 2 D. Được đo bằng ampe kế nhiệt
Câu 5: Cường độ dòng
điện trong đoạn mạch không phân nhánh có dạng: i = 2cos100лt
(A). Cường độ hiệu dụng trong mạch là:
A. 4 A B.
2 A C. 2 A D. A
Câu 6: Trong các đại
lượng đặc trưng cho dòng điện xoay chiều sau đây, đại lượng nào có dùng giá trị
hiệu dụng?
- Điện áp B.
Chu kì C.Tần
số D.Công suất
Câu 7: Phát biểu nào
sau đây đúng là đúng nhất?
- Trong đoạn mạch
xoay chiều chỉ tụ C thì độ lệch pha giữa u và i là л/2
- Trong đoạn mạch xoay chiều chỉ có tụ C
thì u luôn sớm pha л/2
hơn i
- Trong đoạn mạch xoay chiều chỉ có tụ C
thì u luôn trễ pha л/2
hơn i
- Trong đoạn mạch xoay chiều chỉ có tụ C
thì u luôn cùng pha với i
Câu 8: Điện áp u =
200 cos100лt (V) được đặt vào hai đầu cuộn cảm thuần
thì tạo ra dòng điện có cường độ hiệu dụng I = 2A. Cảm kháng có giá trị bằng
bao nhiêu?
A. 100 Ω B. 200 Ω C. 100 Ω D.
200 Ω
Câu 9: Đặt vào cuộn
cảm thuần L = 0,5/л (H) một
điện áp xoay chiều u = 120cos100лt
(V). Biểu thức cường độ dòng điện qua mạch là:
- i = 2,4cos(100лt – л/2) (A) B. i = 2,4 cos(100лt + л/2) (A)
C. i = 2,4 cos(100лt – л/2) (A) D.
i = 2,4cos(100лt + л/2) (A)
Câu 10: Đặt vào hai
đầu tụ điện C = 1/5000л (F) một
điện áp xoay chiều u = 200cos(100лt)
(V). Biểu thức cường độ dòng điện qua mạch là:
A. i = 4cos(100лt +л/2), A B. i = 4cos(100лt +л/2), A
C. i = 4cos(100лt - л/2), A D. i = 4cos(100лt +л/2), A
Câu 11: Một đoạn mạch
xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần L. Nếu đặt vào hại đầu mạch một điện áp u =
U0cosωt (V) thì cường độ hiệu
dụng qua mạch là:
A.  B. U0Lω C.
 D. 
Câu 12: Trong một đoạn mạch xoay chiều mắc nối tiếp,
cường độ dòng điện luôn sớm pha so với điện áp hai đầu đoạn mạch thì đoạn mạch
gồm:
A. Điện trở và tụ điện B.
Cuộn dây và tụ điện
C. Điện trở, tụ điện và cuộn dây D. Điện trở và
cuộn dây
Câu 13: Cho đoạn mạch
RLC mắc nối tiếp (cuộn dây cảm thuần). Khi xảy ra hiện tượng cộng hưởng điện
trong đoạn mạch đó thì điều khẳng định nào sau đây là sai:
A. Điện áp hiệu dung ở hai đầu điện trở luôn nhỏ
hơn điện áp hiệu dụng ở hai đầu đoạn mạch
B. Cảm kháng và dung kháng của mạch bằng nhau
C. Cường độ dòng điện trong mạch đạt giá trị lớn nhất
D. Điện áp tức thời ở hai đầu đoạn mạch cùng pha với
điện áp tức thời ở hai đầu điện trở
Câu 14: Đặc điện áp
u = U√2cosωt với U và ω không đổi vào hai đầu một đoạn mạch RLC mắc nối tiếp,
xác định. Dòng điện chạy trong mạch có:
A. Chiều thay đổi nhưng giá trị tức thời không thay
đổi theo thời gian
B. Giá trị tức thời phụ thuộc vào thời gian theo
qui luật của hàm số sin hoặc cos
C. Cường độ hiệu dụng thay đổi theo thời gian
D. Giá trị tức thời thay đổi còn chiều thay đổi
theo thời gian
Câu 15: Một mạch điện
RLC mắc nối tiếp. Trong đó R = 50 Ω,  ,  , dòng điện có tần số f = 50 Hz. Độ lệch pha giữa u và i là:
A. л/4 B.
-л/4 C. -л/3 D. 0
Câu 16: Cho đoạn mạch
xoay chiều gồm RC mắc nối tiếp. Điện áp đặt vào hai đầu đoạn mạch là u = 100cos(100лt) V, bỏ qua điện trở dây nối. Biết cường độ dòng điện
hiệu dụng trong mạch có giá trị là A và lệch pha л/3 so với
điện áp hai đầu đoạn mạch. Giá trị của R và C là:
A. 50 Ω và 10-4/л
F B.
 Ω và 10-4/л F
C. 50 Ω và 10-3/(5л)
F D. Ω và 10-3/(5л) F
Câu 17: Chọn câu
đúng: Đối với đoạn mạch L, C mắc nối tiếp:
A. u trễ pha hơn i một góc л/2 B. u nhanh
pha hơn i một góc л/2
C. độ lệch pha giữa u và i là л/2 D. u, i cùng
pha
Câu 18: Cho mạch điện
xoay chiều gồm điện trở thuần R, cuộn dây cảm thuần L và tụ điện  mắc nối tiếp. Biểu thức
điện áp giữa hai đầu tụ điện là uC = 50cos(100лt-3л/4) V. Biểu thức cường độ dòng điện trong mạch
là:
A. i = 5cos(100лt-л/4) A B.
i = 5cos(100лt) A
C. i = 5cos(100лt - 3л/4) A D.
i = 5cos(100лt + 3л/4) A
Câu 19: Cho mạch điện
R,L,C mắc nối tiếp. Cho R = 50Ω, , f = 50Hz và cuộn dây cảm thuần. Khi điện áp hai đầu cuộn
dây đạt giá trị lớn nhất, thì L có giá trị bằng:
A. 1/2л H B.
2л H C.
1/л H D. 3/л H
Câu 20: Cho mạch điện
xoay chiều gồm điện trở thuần R, tụ điện C, cuộn dây có điện trở thuần r. Tần số
dao động của mạch là 50Hz. Cho R = 100Ω,  ;  . Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch lệch pha л/3 so với cường độ
dòng điện trong mạch. Giá trị của r là:
A. 50 Ω B. 100 Ω C.
50 Ω D.
100 Ω
**************************************************************************
TRƯỜNG THPT QUANG TRUNG
ĐỀ MINH HOẠ KIỂM TRA CUỐI KÌ 1
MOON
HOA 12
PHẦN TRẮC NGHIỆM (7,0 điểm)
Câu 1: Etyl axetat
có công thức là
A. CH3COOC2H5. B. HCOOCH3. C. HCOOC2H5. D. CH3COOCH3.
Câu 2: Đặc điểm của phản
ứng thuỷ phân este trong môi trường axit là
A. phản ứng thuận nghịch. B. phản
ứng xà phòng hoá.
C. phản ứng không thuận nghịch. D. phản ứng cho nhận electron. Câu 3: Để
biến một số dầu thành mỡ rắn hoặc bơ nhân
tạo người ta thực hiện quá trình
A. hiđro
hóa. B. cô cạn ở nhiệt độ cao. C. làm
lạnh. D. xà phòng
hóa. Câu 4: Glucozơ là một
hợp chất
A. đa
chức. B. monosaccarit. C. đisaccarit. D. đơn chức. Câu 5: Hợp chất chiếm thành phần chủ yếu trong đường mía có tên là
A. glucozơ. B. fructozơ. C. saccarozơ. D. tinh
bột Câu 6: Công thức hóa học
nào sau đây là của xenlulozơ?
A. [C6H7O2(OH)3]n. B. [C6H8O2(OH)3]n. C. [C6H7O3(OH)3]n. D. [C6H5O2(OH)3]n.
Câu 7: Polime thiên nhiên X được sinh ra trong quá trình quang hợp của cây xanh. Ở nhiệt độ thường,
X tạo với dung dịch iot hợp
chất có màu xanh tím. Polime X là
A. tinh bột. B. xenlulozơ. C. saccarozơ. D. glicogen. Câu 8: Tên gọi nào dưới đây
phù hợp với chất C6H5CH2NH2?
A. Phenylamin. B. Benzylamin. C. Anilin. D. Phenylmetylamin. Câu 9: Amino axit là hợp chất hữu cơ trong phân tử
A. chứa nhóm cacboxyl và nhóm amino. B. chỉ
chứa nhóm amino.
C. chỉ
chứa nhóm cacboxyl. D. chỉ chứa nitơ hoặc cacbon.
Câu 10: Tripeptit là hợp chất
A. mà mỗi phân tử
có 3 liên kết peptit.
B. có liên kết peptit mà phân tử có 3 gốc amino axit giống nhau.
C. có liên kết peptit mà phân tử có 3 gốc amino axit khác nhau.
D. có 2 liên kết peptit mà phân
tử có 3 gốc α-amino axit.
Câu 11: Khi nói về peptit và protein, phát biểu
nào sau đây không đúng?
A. Liên kết của nhóm CO với
nhóm NH giữa hai đơn vị α-amino axit được gọi là liên
kết peptit.
B. Tất cả các protein đều tan
trong nước tạo thành dung dịch keo.
C. Trong protein
luôn luôn chứa nguyên
tố nitơ.
D. Thủy phân hoàn toàn protein đơn giản thu được các α-amino axit.
Câu 12: Quá trình nhiều phân tử nhỏ (monome) kết hợp với nhau thành phân tử lớn
(polime) đồng thời giải phóng những phân tử nhỏ khác được gọi là phản ứng
A. trao đổi. B. nhiệt phân. C. trùng
hợp. D. trùng
ngưng.
Câu 13: Polime nào có tính
cách điện tốt, bền được dùng làm ống dẫn nước, vải
che mưa, vật liệu điện,…?
A. Cao su thiên nhiên. B. Poli(vinyl
clorua). C. Polietylen. D. Thủy tinh hữu cơ. Câu
14: Những polime thiên nhiên hoặc tổng hợp có thể kéo thành sợi dài và mảnh
gọi là
A. chất
dẻo. B. cao su. C. tơ. D. vật liệu compozit.
Câu 15: Số electron lớp ngoài cùng
của các nguyên tử kim loại thuộc nhóm IIA là
A. 3. B. 2. C. 4. D. 1.
Câu 16: Cấu hình electron của nguyên tử Na là 1s22s22p63s1.
Vị trí của Na trong bảng tuần hoàn là
A. chu kì 3, nhóm IA. B. chu
kì 3, nhóm IIA. C. chu kì 3, nhóm IIIA. D. chu
kì 2, nhóm IA.
Câu 17: Chất
X có CTPT C4H8O2. Khi X tác dụng với dung dịch NaOH sinh ra chất Y có công thức C2H3O2Na. CTCT của X là
A. HCOOC3H7 B.
C2H5COOCH3 C. CH3COOC2H5 D. HCOOC3H5
Câu 18: Cho hỗn hợp Cu và Fe2O3
vào dung dịch HCl dư. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X
và một lượng chất rắn không tan. Muối
trong dung dịch X là
A. FeCl3. B. FeCl2. C. CuCl2, FeCl2. D.
FeCl2, FeCl3.
Câu 19: Đun nóng 37,5 gam dung dịch glucozơ với lượng AgNO3/dung dịch NH3 dư, thu được 6,48 gam bạc.
Nồng độ phần trăm của dung dịch glucozơ là
A. 11,4 %. B. 14,4 %. C. 13,4
%. D. 12,4
%.
Câu 20: Đốt cháy bột
Al trong bình khí Clo dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn khối lượng chất rắn
trong bình tăng 4,26 gam. Khối lượng Al đã phản ứng là
A. 1,08 gam. B. 2,16 gam. C. 1,62 gam. D. 3,24
gam.
Câu 21: Cho sơ đồ phản ứng: Thuốc
súng không khói ← X→ Y→ Sobitol. X , Y lần
lượt là
A. xenlulozơ,
glucozơ. B. tinh bột, etanol. C. mantozơ, etanol. D. saccarozơ, etanol. Câu 22: Chất
nào sau đây có tính bazơ?
A. CH3NH2. B. CH3COOH. C. CH3CHO. D. C6H5OH.
Câu 23: X là kim loại tác dụng được
với lưu huỳnh ở điều kiện thường, X còn được sử dụng chế tạo nhiệt kế. Kim loại
X là
|
A. Mg.
|
B. Hg.
|
C. Ag.
|
D. Al.
|
Câu 24: Thuỷ phân không hoàn
toàn tetra peptit X, ngoài các α- amino axit còn thu được các đipetit: Gly- Ala; Phe-Val; Ala-Phe. Cấu tạo của X là
A. Val-Phe-Gly-Ala. B. Ala-Val-Phe-Gly. C. Gly-Ala-Val-Phe. D. Gly-Ala-Phe-Val.
Câu 25: Trong số các loại tơ sau: tơ tằm, tơ visco, tơ nilon-6,6, tơ axetat, tơ capron, tơ nilon-7. Những tơ thuộc loại tơ nhân tạo là
A. Tơ tằm và tơ enang. B. Tơ
visco và tơ nilon-6,6. C. Tơ nilon-6,6 và tơ capron. D. Tơ visco
và tơ axetat. Câu 26: Kim
loại nào sau đây dẻo nhất trong tất cả các kim loại?
A. Vàng. B. Bạc. C. Đồng. D. Nhôm. Câu 27: Phát biểu nào sau đây không
đúng?
A. Etyl
fomat có phản ứng tráng bạc. B. Ở điều kiện
thường, tristearin là chất rắn.
C. Đipeptit
Ala-Gly có phản ứng màu biure. D. Glucozơ có phản ứng tráng bạc. Câu
28: Cho các phát biểu sau:
(a) Glucozơ có vị ngọt và có nhiều trong cây mía. (b) Tinh
bột không tan trong nước lạnh.
(c) Metylamin là chất khí, không màu, không mùi. (d) Alanin là chất rắn, tan nhiều
trong nước. Số phát biểu đúng
là
A. 1. B. 4. C. 2. D. 3.
PHẦN TỰ LUẬN (3,0 điểm)
Câu 29 (1 điểm):
Một este đơn chức X có tỉ khối hơi so với He bằng 21,5. Cho 17,2 gam X tác dụng với dung
dịch NaOH dư, thu được dung dịch chứa 16,4 gam muối. Tìm công thức cấu tạo của
X.
Câu 30 (1 điểm):
Nêu hiện
tượng, giải thích và viết phương trình hóa học của
các phản ứng sau:
a) Cho glucozơ tác dụng
với Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường. c) Cho mẩu Na vào dung dịch CuSO4
b) Cho anilin tác dụng với dung dịch brom. d)
Cho mẩu Fe vào dung dịch HCl
Câu 31 (0,5 điểm): Hợp chất X
mạch hở có công thức phân tử C4H9NO2. Cho 10,3 gam X phản ứng vừa đủ với dung dịch NaOH sinh ra khí Y và dung dịch Z. Khí Y nặng hơn không khí và làm giấy quì tím ẩm chuyển thành màu xanh. Dung dịch Z có khả năng làm mất màu nước brom.
Cô cạn Z thu m gam muối khan. Tính giá
trị m.
Câu 32 (0,5 điểm):
Cho m gam hỗn hợp X gồm Al, Cu vào dung dịch HCl (dư), sau khi kết thúc
phản ứng sinh ra 3,36 lít khí (ở đktc). Nếu cho m gam hỗn hợp X trên vào một
lượng dư axit nitric (đặc, nguội), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 6,72 lít
khí NO2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Xác
định giá trị m
ĐỀ 02
PHẦN TRẮC NGHIỆM (7,0 điểm)
Câu 1: Etyl propionat là este có
mùi thơm của dứa. Công thức của etyl
propionat là
A. HCOOC2H5. B. C2H5COOCH3. C. C2H5COOC2H5. D. CH3COOCH3.
Câu 2: Tính chất vật lí
nào sau đây không phải
của este?
A. Dễ bay hơi. B. Tan tốt trong nước. C.
Có mùi thơm. D. Nhẹ hơn nước.
Câu 3: Công thức cấu tạo của hợp chất (C17H33COO)3C3H5 có tên gọi là
A. tripanmitin. B. etyl
axetat. C. tristearin. D. triolein. Câu 4: Chất nào sau đây thuộc loại monosaccarit?
A. Glucozơ. B. Saccarozơ. C. Axit axetic. D. Xenlulozơ.
Câu 5: X là một trong những thức ăn chính của con người, là nguyên liệu để sản xuất glucozơ
và ancol etylic trong công nghiệp. X có nhiều trong
gạo, ngô, khoai, sắn. Chất X là
A. xenlulozơ. B. tinh bột. C. fructozơ. D. metyl axetat. Câu 6: Một
phân tử saccarozơ có chứa
A. một gốc β–glucozơ và một gốc α–fructozơ. B. một
gốc β–glucozơ và một gốc β–fructozơ.
C.
hai gốc α–glucozơ. D. một gốc α–glucozơ và một gốc β–fructozơ.
Câu 7: X là chất rắn, dạng sợi màu
trắng, không tan trong nước. Tên gọi của X là
A. amilopectin. B. glucozơ. C. saccarozơ. D. xenlulozơ.
Câu 8: Chất nào sau đây thuộc loại
amin bậc ba?
A. C2H5-NH2. B. (CH3)3N. C. CH3-NH-CH3. D. CH3-NH2.
Câu 9: Amino axit X có phân tử khối bằng 117. Tên của X là
A. glyxin. B. alanin. C. valin. D. lysin. Câu 10: Dung dịch nào sau đây có phản ứng màu biure?
A. Lòng trắng trứng. B. Etylamin. C. Metyl fomat. D. Glucozơ.
Câu 11: Chất nào sau đây là
tripeptit?
A. Gly-Gly. B. Val-Gly-Ala. C. Gly-Ala-Ala-Val. D. Glyxin. Câu 12: Phát biểu nào sau đây đúng?
A. Polime là hợp chất do nhiều phân tử monome hợp thành
bằng phản ứng trùng ngưng.
B. Polime là hợp chất có phân
tử khối lớn.
C. Các polime đều được tổng hợp
bằng phản ứng trùng hợp.
D. Polime là hợp chất có phân tử khối rất lớn do nhiều đơn vị nhỏ liên kết với nhau tạo nên.
Câu 13: Polime dùng làm ống dẫn
nước, đồ giả da, vải che mưa là
A. PVA. B. PVC. C. PE. D. PS.
Câu 14: Polime nào sau đây được tổng hợp bằng
phản ứng trùng hợp?
A. Poli(vinylclorua). B. Polisaccarit. C. Nilon-6,6. D. Protein.
Câu 15: Cấu hình electron nào sau
đây không phải là của nguyên tử kim
loại?
A. 1s22s22p63s23p63d64s2. B. 1s22s22p63s23p1.
C. 1s22s22p63s1. D. 1s22s22p63s23p4.
Câu 16: Kim loại nào sau đây dẫn điện tốt nhất?
A. Cu. B. Na. C. Ag. D. Ba.
Câu 17: Este nào sau
đây tác dụng với
dung dịch NaOH thu được natri
axetat?
A. CH3COOC2H5. B. C2H5COOCH3. C. HCOOCH3. D. HCOOC2H5.
Câu 18: Phát biểu nào sau đây đúng?
A. Nhóm B ch
ỉ gồm các nguyên tố kim loại.
B. Nguyên tử các nguyên tố có 1, 2, 3 electron
lớp ngoài cùng đều là kim loại..
C.
Cu tác dụng được với dung dịch H2SO4
loãng.
D.
Zn bị thụ động trong dung dịch HNO3 đặc, nguội
Câu 19: Khi lên men 360 gam glucozơ với hiệu suất 80%, khối lượng ancol etylic thu được là
A. 184,0 gam. B. 147,2
gam. C. 92,0
gam. D. 73,6
gam.
Câu 20: Thứ tự một số cặp
oxi hóa - khử trong dãy điện hóa như sau : Fe2+/Fe; Cu2+/Cu;
Fe3+/Fe2+. Cặp chất không
phản ứng với nhau là
A. Cu và dung
dịch FeCl3 B. Fe và dung dịch CuCl2
C. Fe và dung
dịch FeCl3 D.
dung dịch FeCl2 và dung dịch CuCl2
Câu 21: Hoà tan m gam Al bằng dung dịch HCl (dư), thu
được 3,36 lít H2 (ở đktc). Giá trị của m là
A. 4,05. B. 2,70. C. 5,40. D. 1,35.
Câu 22: Cho lượng dư anilin phản ứng hoàn toàn với dung dịch chứa 0,2 mol HCl. Khối lượng muối thu được
bằng bao nhiêu gam?
A. 28,4. B. 19,1. C. 12,5. D. 25,9.
Câu 23: Chất nào sau đây tác
dụng được với dung dịch NaOH và dung dịch HCl?
A. Metylamin. B. Axit axetic. C. Alanin. D. Glucozơ.
Câu 24: Cho sơ đồ: Alanin + NaOH→ X; X+
HCl→Y. (X, Y là chất hữu cơ, HCl
dư). Công thức của Y là
A. H2N-CH(CH3)-COONa. B. ClH3N-CH(CH3)-COONa.
C. ClH3N-CH(CH3)-COOH. D. ClH3N-CH2-CH2-COOH.
Câu 25: Polime được điều chế
bằng phản ứng trùng ngưng là
A. poliacrilonitrin. B. polistiren. C. nilon - 6,6. D. poli(metyl metacrrylat). Câu 26: Kim loại có những tính chất vật lý chung nào sau đây?
A. Tính dẻo, tính
dẫn điện, nhiệt độ nóng chảy cao.
B. Tính dẫn điện, tính dẫn nhiệt, có khối lượng riêng lớn và
có ánh kim.
C. Tính dẻo, tính dẫn điện, tính dẫn nhiệt và có ánh
kim.
D. Tính dẻo, có ánh kim, rất cứng. Câu 27: Phát biểu nào sau đây đúng?
A. Polietilen là polime thiên nhiên. B. Triolein là chất béo no.
C. Đipeptit
Ala-Gly có phản ứng màu biure. D. Xenlulozơ có phản ứng thủy phân. Câu
28: Kết quả thí nghiệm của các chất hữu cơ X, Y, Z như sau:
|
Mẫu thử
|
Thuốc
thử
|
Hiện tượng
|
|
X
|
Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường
|
Dung dịch
xanh lam
|
|
Y
|
Nước brom
|
Mất màu dung dịch Br2.
|
|
Z
|
Quỳ tím
|
Hóa xanh
|
Các chất X,
Y, Z lần lượt là
A. saccarozơ, glucozơ, anilin. B. saccarozơ, glucozơ,
metyl amin.
C. Ala-Ala-Gly,
glucozơ, anilin. D. Ala-Ala-Gly, glucozơ,
etyl amin. PHẦN TỰ LUẬN
Câu 29 (1 điểm):
Xà phòng hóa 8,8 gam etyl axetat bằng 100 ml dung dịch NaOH 2M. Sau khi phản ứng
xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được m gam chất rắn khan. Xác định giá
trị m.
Câu 30 (1 điểm): Nêu hiện tượng và viết phương trình
hóa học trong các trường hợp sau:
a. Cho dung
dịch glucozơ tác dụng với Cu(OH)2.
b. Cho ít mỡ lợn (sau khi rán, giả sử là tristearin) vào bát sứ đựng dung dịch NaOH, sau đó đun nóng và
khuấy đều hỗn hợp một thời gian
c. Cho mẩu K vào dung dịch FeCl3
d. Cho Mg vào dung dịch H2SO4
Câu 31 (0,5 điểm):
Hỗn hợp X gồm alanin và axit glutamic. Cho m gam X tác dụng hoàn toàn với dung dịch NaOH
(dư), thu được dung dịch Y chứa (m+30,8) gam muối. Mặt khác, nếu cho m gam X tác dụng hoàn toàn với dung dịch HCl, thu được dung
dịch Z chứa (m+36,5) gam muối. Xác định giá trị m.
Câu 32
(0,5 điểm): Cho 60 gam hỗn hợp
Cu và CuO tan hết trong dung dịch HNO3 loãng dư thu được 13,44 lit
khí NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất). Phần % về khối lượng của Cu trong hỗn hợp   HẾT
ĐỀ 03
PHẦN TRẮC NGHIỆM: (7,0 điểm)
Câu 1.Este nào sau
đây khi phản ứng với dung
dịch NaOH dư, đun
nóng tạo ra hai muối?
A. C2H5COOC6H5. B. CH3COOCH=CH2. C. CH3OOCC2H3. D. CH3COOCH3.
Câu 2.Chất nào sau đây
có nhiệt độ sôi thấp nhất?
A. C4H9OH B. C3H7COOH C. CH3COOC2H5 D. C6H5OH
Câu 3.Chất béo còn có tên gọi
khác là
A. triglixerit. B. este. C. dầu ăn. D. axit. Câu 4.Ở dạng mạch hở, glucozơ có số nhóm -OH kề nhau là
A. 5. B. 4. C. 3. D. 6.
Câu 5.Chất nào sau đây có
mạch cacbon phân nhánh?
A. Amilozơ. B. Amilopectin. C. Saccarozơ. D. Xenlulozơ.
Câu 6.Xenlulozơ là hợp chất cao phân tử thiên nhiên, mạch không phân nhánh và tạo nên do các mắt
xích nào sau đây?
A. Glucozơ. B. Flucozơ. C. Saccarozơ. D. Amilozơ.
Câu 7.Saccarozơ là chất kết tinh, không màu, dễ tan trong nước, có nhiều trong cây mía nên saccarozơ
còn được gọi là
A. đường
mía. B. đường củ cải. C. đường
thốt nốt. D. đường phèn. Câu 8.Trong các chất dưới đây, chất nào có lực bazơ yếu nhất?
A. C6H5NH2. B. C6H5CH2NH2. C. (C6H5)2NH. D. NH3.
Câu 9.Chất nào sau đây
là α-amino axit?
A. CH3COONH3CH3. B. H2NCH2CONHCH2COOH. C. H2NCH2CH2COOH. D. H2NCH2COOH.
Câu 10.Peptit nào sau đây
không có phản ứng
màu biure?
A. Ala-Ala-Gly-Gly. B. Ala-Gly. C. Ala-Gly-Gly. D. Gly-Ala-Gly.
Câu 11.Một
loại protein có chức năng hình thành khung cấu trúc của cơ thể như mô liên kết, sụn, dây chằng,
mạch máu, phổi, tóc và móng tay. Đó là protein có dạng hình
A. tam giác. B. cầu. C. sợi. D. góc.
Câu 12.Polime nào sau đây là polime
thiên nhiên?
A. Amilozơ. B. Nilon-6,6. C. Nilon-7 D. PVC.
Câu 13.Hiện nay ở các chợ thường treo những màng nhựa PVC trong suốt, ngăn cách giữa người bán và
người mua, để giảm bớt sự ảnh hưởng của covid.
Chất dẻo PVC được tổng hợp bằng phản ứng trùng hợp monome nào sau đây?
A. CH2=CHCH2Cl. B. CH3CH=CH2. C. CH2=CHCl. D. CH2=CH2.
Câu 14.Cao
su buna-N có khả năng chống dầu thực vật và nhiều loại axit phổ
biến, còn có khả năng kéo dãn tốt. Cao su buna-N thuộc loại cao su
A. thiên nhiên. B. tổng
hợp. C. bán
tổng hợp. D. nhân tạo.
Câu 15.Liên kết hóa học được sinh ra bởi lực hút tĩnh điện giữa các electron tự do và các ion dương kim loại
trong mạng tinh thể, gọi là liên kết
A. kim loại. B. ion. C. cộng
hóa trị. D. Cho nhận.
Câu 16.Nhờ
các electron tự do luôn luôn di chuyển qua lại giữa các lớp mạng tinh thể kim loại nên các lớp mạng tinh thể kim loại chỉ trượt lên
nhau mà không tách rời nhau. Vì vậy kim loại có tính
A. ánh kim. B. dẫn điện. C. dẫn nhiệt. D. dẻo
Câu 17. Kim loại nào sau đây có nhiệt độ
nóng chảy cao nhất?
A. Fe. B. W. C.
Al. D.
Na.
Câu
18.Chất nào sau đây có phân tử khối lớn nhất?
A. triolein. B. tripanmitin. C. tristearin. D. trilinolein.
Câu 19.Cho 40 ml dung dịch glucozơ
chưa rõ nồng độ tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO3/NH3 thu được 2,16 gam Ag kết
tủa. Nồng độ mol/l của dung dịch glucozơ đã dùng là
A. 0,10 M. B. 0,20 M. C. 0,25
M. D. 0,01
M.
Câu 20.Phát biểu nào sau đây không
đúng?
A. Tinh bột dễ tan trong nước. B. Fructozơ
có phản ứng tráng bạc.
C. Xenlulozơ tan
trong nước Svayde. D. Dung dịch saccarozơ hòa tan Cu(OH)2.
Câu 21.Trong điều kiện thường,
X là chất rắn, dạng sợi
màu trắng. Phân tử X có cấu trúc mạch không phân nhánh, không xoắn. Thủy phân X trong
môi axit, thu được Y. Tên gọi của X và Y là
A. saccarozơ
và fructozơ. B. amilopectin và glucozơ.
C. xenlulozơ và glucozơ. D. saccarozơ và fructozơ.
Câu 22. Mệnh đề không đúng là:
A. Fe2+ oxi hoá được Cu.
B. Fe
khử được Cu2+ trong dung dịch.
C. Fe3+ có tính oxi hóa mạnh hơn Cu2+. D. Tính oxi hóa của các ion tăng theo thứ tự: Fe2+,
H+, Cu2+, Ag+.
Câu 23.Hợp chất nào sau đây trong phân tử có
1 nhóm amino và 2 nhóm cacboxyl?
A. Axit glutamic. B. Axit
glutamat. C. Axit axetic. D. Axit
oleic. Câu 24. Khi nói về
peptit và protein, phát biểu nào sau đây là không đúng?
A. Liên kết của nhóm CO với nhóm
NH giữa hai đơn vị α-amino axit được gọi là liên kết peptit.
B. Tất cả các protein đều tan
trong nước tạo thành dung dịch keo.
C. Protein có phản ứng màu biure
với Cu(OH)2.
D. Thủy
phân hoàn toàn protein đơn giản thu được các α-amino axit. Câu 25.Phát biểu nào sau đây là không đúng?
A. Quần áo nilon, len, tơ tằm không nên giặt với xà phòng có độ kiềm cao.
B. Tơ nilon, tơ tằm, len rất bền vững với
nhiệt.
C. Bản chất cấu tạo hoá học của tơ tằm và len là protein.
D. Bản chất cấu tạo hoá học của tơ nilon là poliamit.
Câu 26.Phát biểu nào sau đây không đúng ?
A. Kim loại xesi được dùng để làm tế bào
quang điện.
B. Kim loại crom
được dùng để làm dao cắt kính.
C. Kim loai bạc
dược dùng để làm dây dẫn điện
trong gia đình.
D. Kim loại chì được dùng để chế tạo điện cực trong acquy. Câu 27.Cho các phát biểu sau:
(a) Khi thủy
phân chất béo luôn thu được C3H5(OH)3.
(b)
Metyl fomat khi đốt cháy thu được CO2 và H2O có số mol bằng nhau.
(c) Glucozơ không thuộc
loại monosaccarit.
(d) Amin có tính bazơ nên làm quỳ tím hóa xanh.
(e) Tri peptit Ala-Gly-Val có phân tử khối là 245 đvC. Số phát biểu đúng là
A. 5. B. 4. C. 3. D. 2.
Câu 28. Đốt nóng kim loại trong oxi thì
chất rắn thu được sau phản ứng tăng 25% khối lượng so với ban đầu. Kim loại đó
là (Biết
nguyên tử khối: Cu=64, Fe=56, Ca=40, Al=27)
A. Cu B. Fe C. Ca D. Al
PHẦN TỰ LUẬN: (3,0 điểm)
Câu 29 (1,0 điểm):
Hoàn thành các phương trình
phản ứng sau:
(1) Trùng hợp CH2=C(CH3)COOCH3 (2) Lên men glucozơ
(C6H12O6)
(3)
H2NCH2COOH + NaOH (4) CH3NH2 + MgCl2
Câu 30 (1,0 điểm): Cho
m gam Fe vào dung dịch HNO3 lấy dư ta thu được 8,96 lit(đkc) hỗn hợp
khí X gồm 2 khí NO và NO2 có tỉ khối hơi hỗn hợp X so với oxi bằng
1,3125. Giá trị của m
Câu 31 (0,5 điểm): Cho
sơ đồ chuyển hóa: CH4 →C 2H2 → C2H3Cl → PVC. Để tổng hợp 375 kg PVC theo sơ đồ trên thì cần V m3
khí thiên nhiên (đktc). Biết CH4
chiếm 80% thể tích khí thiên nhiên và hiệu suất cả quá
trình là 50%. Tính giá trị của V.
Câu 32 (0,5 điểm): Đun nóng 33,35 gam một peptit mạch hở X với 75 ml dung dịch NaOH 20%, D
= 1,6 g/ml (vừa đủ). Sau phản ứng thu được dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu
được 56 gam muối khan. Biết rằng X tạo thành từ các α-amino
axit mà phân tử chứa 1 nhóm NH2 và 1 nhóm COOH. Tìm số liên kết peptit trong X.
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP CUỐI
HỌC KÌ I – MÔN SINH
2.1. Gen, mã di truyền, Nhân đôi AND
CÂU
2
Câu 2.1: Tính đặc hiệu của mã di truyền được
thể hiện như thế nào?
A. Tất cả các loài sinh vật đều có chung một bộ mã di
truyền.
B. Một loại axit amin thường được mã hóa bởi nhiều bộ ba.
C. Một bộ ba chỉ mã hóa cho một loại axit amin.
D. Mã di truyền
được đọc từ một điểm xác định theo từng bộ ba nuclêôtit mà không gối lên nhau
Câu 2.2. Mã
di truyền có tính phổ biến, tức là
A. tất cả các loài đều có chung một
bộ mã di truyền, trừ một vài ngoại lệ.
B. mã mở đầu là AUG, mã kết thúc là
UAA, UAG, UGA.
C. nhiều bộ ba khác nhau cùng xác
định một loại axit amin, trừ AUG và UGG.
D. một bộ ba mã hoá chỉ mã hoá cho
một loại axit amin.
Câu
2.3. Các bộ ba AGU, AGX cùng mã hóa cho axit amin Xêrin, đây là ví dụ thể hiện mã di truyền có
A. tính phổ biến. B. tính đặc hiệu.
C.
tính thoái hóa. D.
tính liên tục.
Câu 2.4. Triplet 3’TAX5’ có côđon
tương ứng là
A. 5’TAX3’. B. 5’ATG3’. C. 5’AUG3’. D. 3’AUG5’.
Câu 2.5. Loại
nuclêôtit nào sau đây không phải là đơn phân cấu tạo nên phân tử ADN?
A. Ađênin. B.
Timin. C. Uraxin. D. Xitôzin.
Câu 2.6. Đơn phân nào sau đây cấu tạo nên phân tử ADN?
A. Axit amin. B. Ribônuclêôtit. C. Nuclêôtit. D. Phôtpholipit.
Câu
2.7. Trong tế bào nhân thực, gen chủ yếu tồn tại trong
A. ty thể. B. lục lạp. C. nhân. D. ribôxôm.
Câu
2.8. Trong quá trình nhân đôi ADN, các đoạn Okazaki được nối với nhau bởi
enzim
A. ADN pôlimeraza. B. lipaza. C.
ARN pôlimeraza. D. ligaza.
Câu
2.9. Trong tế bào nhân thực, vị trí nào sau đây không xảy ra quá trình nhân đôi
ADN?
A. Nhân. B. Ty thể. C. Lục lạp. D. Ribôxôm.
Câu 2.10. Trong mỗi phân tử ADN
được tạo thành thì một mạch mới được tổng hợp, còn mạch kia là của ADN ban đầu,
đặc điểm này thể hiện nguyên tắc nào trong quá trình nhân đôi ADN?
A. Bổ sung. B. Bán bảo tồn. C.
Khuôn mẫu. D. Nửa gián đoạn.
Câu 2.11. Hai mạch của phân tử ADN liên kết với nhau bằng loại
liên kết nào sau đây?
A. Hiđrô. B. Cộng hoá trị. C. Ion. D. Este.
Câu 2.12: Trong cấu trúc chung của
gen cấu trúc, vùng nào sau đây nằm ở đầu 5’của mạch mang mã gốc?
A. Vùng điều hòa. B. Vùng mã hóa. C.
Vùng kết thúc. D. Vùng khởi động.
Câu
2.13. Ở cấp độ phân tử, thông tin di truyền được truyền từ tế bào mẹ sang
tế bào con nhờ cơ chế
A.
giảm phân và thụ tinh. B.
nhân đôi ADN. C. phiên mã.
D. dịch mã.
Câu 2.14. Quá trình nhân đôi ADN
được thực hiện theo nguyên tắc
A. bổ sung và gián đoạn. B. liên tục và gián đoạn.
C. bổ sung và bán bảo tồn. D. liên tục và bán bảo toàn.
Câu
2.15. Trong quá trình nhân đôi ADN, enzim làm nhiệm vụ lắp ráp nuclêôtit tự do
theo nguyên tắc bổ sung với mỗi mạch khuôn của ADN là
A.
ADN pôlimeraza. B.
lipaza. C. ARN
pôlimeraza. D. Restrictaza.
Câu
2.16. Các bộ ba trên ARN thông tin được gọi là:
A.
côđon. B.
anticôđon. C. triplet. D. bộ ba đối mã.
Câu
2.17. Ở sinh vật nhân thực, côđon AUG là bộ ba mở đầu với chức năng khởi đầu
dịch mã và mã hóa cho axit amin
A.
mêtiônin. B.
lơxin. C.
valin. D. phêninalanin.
Câu
2.18. Hiện nay người ta đã đề xuất phương pháp có thể nhân một đoạn ADN nào đó
trong ống nghiệm thành vô số bản sao trong thời gian ngắn phục vụ cho nghiên
cứu và ứng dụng thực tiễn. Đây là ứng dụng của cơ chế nào?
A.
Phiên mã. B. Nhân
đôi ADN. C. Dịch mã. D. Phân bào.
Câu 2.19. Trong
quá trình nhân đôi ADN, hai phân tử ADN con tạo ra hoàn toàn giống nhau và giống
với phân tử ADN mẹ nhờ nguyên tắc
A.
bổ sung và bán bảo tồn. B.
gián đoạn và liên tục.
C.
nửa gián đoạn và khuôn mẫu. D.
liên tục và bổ sung.
Câu
2.20. Côđon nào sau đây quy định tín hiệu kết thúc quá trình dịch mã?
A.
5’UAA3’. B. 5’AUG3’.
C.
5’UGG3’. D. 5’GUA3’
PHIÊN MÃ, DỊCH MÃ
Câu 3.
Câu 3.1. Trong cơ chế di truyền phân tử,
thành phần nào trực tiếp biểu hiện thành tính trạng?
A. ADN. B. mARN. C. Prôtêin. D. tARN.
Câu 3.2.
Loại phân tử nào sau đây được cấu trúc bởi các đơn phân
là axit amin?
A. ARN B.
Prôtêin. C. Lipit. D. ADN.
Câu
3.3. Phiên mã là quá trình tổng hợp
A.
ARN. B. ADN. C. lipit. D. prôtêin.
Câu
3.4. Trong quá trình phiên mã, nuclêôtit loại ađênin của mạch mã gốc liên kết với
nuclêôtit loại nào của môi trường nội bào?
A.
Uraxin. B. Timin. C. Guanin. D. Xitôzin.
Câu 3.5. Côđon nào sau đây quy định
tín hiệu kết thúc quá trình dịch mã?
A. 5’UAX3’. B.
5’UGX3’. C. 5’UGG3’. D. 5’UAG3’.
Câu
3.6. Chiều của mạch khuôn trên ADN được dùng để tổng hợp mARN và chiều
tổng hợp mARN lần lượt là:
A. 5’ → 3’ và 5’ →
3’ B.
3’ → 5’ và 3’ → 5’
C. 5’ → 3’ và 3’ →
5’ D. 3’ → 5’ và 5’
→ 3’
Câu 3.7. Loại axit nuclêic nào sau đây có chức năng vận chuyển
axit amin trong quá trình dịch mã?
|
A. ADN.
|
B. mARN.
|
C. tARN.
|
D. rARN.
|
|
|
|
|
|
Câu 3.8. Loại axit nuclêic nào sau đây là thành phần
cấu tạo của ribôxôm?
A. tARN. B.
rARN. C. ADN. D. mARN.
Câu 3.8. Thành phần nào sau đây tham gia cấu tạo nên
ribôxôm?
A. tARN. B.
rARN. C. ADN. D. mARN.
Câu 3.9. Quá trình nào sau đây sử dụng axit amin làm nguyên liệu?
A. Tổng hợp ARN. B.
Tổng hợp ADN.
C. Tổng hợp prôtêin. D.
Tổng hợp mARN.
Câu 3.10. Loại
nuclêôtit nào sau đây không có trong cấu trúc của tARN?
A. Timin. B.
Guanin. C.
Ađênin. D. Xitêzin
Câu
3.11. Trong quá trình dịch mã, trên một phân tử mARN thường không gắn với từng
ribôxôm riêng rẽ mà đồng thời gắn với một nhóm ribôxôm gọi là
A. pôlinuclêôxôm. B. pôlinucleotit. C.
pôlipeptit. D.
pôlixôm.
Câu
3.12. Phân tử nào sau đây mang bộ ba đối mã?
A.
mARN B. ADN C. tARN D.rARN
Câu 3.13 Trong quá trình dịch mã, phân
tử nào sau đây đóng vai trò như “người phiên dịch”?
A. ADN. B.
tARN. C. rARN. D. mARN
Câu 3.14.Trong quá trình phiên mã không có
sự tham gia trực tiếp của thành phần nào sau đây?
A. Gen cấu
trúc. B. ADN pôlimeraza.
C. Các nuclêôtit
A, U, G, X. D.
ARN pôlimeraza.
Câu
3.15. Quá trình dịch mã đã trực tiếp tạo ra sản phẩm nào?
A. mARN. B. Chuỗi pôlipeptit. C. Gen. D. Pôlixôm.
Câu 3.16. Đối mã đặc hiệu
trên phân tử tARN được gọi là
A. côđon. B.
axit amin. B.
anticôđon. C. triplet.
Câu 3.17.Trong
quá trình dịch mã mARN thường gắn với một nhóm ribôxôm gọi là poliribôxôm giúp
A. tăng hiệu suất tổng hợp prôtêin. B. điều hoà sự tổng
hợp prôtêin.
C. tổng hợp được nhiều loại prôtêin. D. tổng hợp được nhiều
loại enzim.
Câu 3.18. Cấu
trúc làm khuôn mẫu cho quá trình dịch mã là nhiệm vụ của
A. mạch mã hoá. B. mARN. C.
tARN. D. mạch
mã gốc.
Câu 3.19.Thông
tin di truyền trong ADN được biểu hiện thành tính trạng trong đời cá thể nhờ cơ
chế
A. nhân đôi ADN và phiên mã. B. nhân đôi
ADN và dịch mã.
C. phiên mã và dịch mã. D.
nhân đôi ADN, phiên mã và dịch mã.
Câu 3.20. Ở vi khuẩn, axit amin đầu tiên
được tARN đưa đến ribôxôm trong quá trình dịch
mã là
A. valin.
B. mêtiônin. C.
alanin. D. foocmin
mêtiônin.
ĐỘT
BIẾN GEN
Câu 4.1. Alen A bị
đột biến thành alen a, alen A trội hoàn toàn so với a. Cơ thể có kiểu gen nào
sau đây được gọi là thể đột biến ?
A. aa. B.
AA. C. Aa. D. aa và Aa
Câu 4.2. Đột biến thay thế cặp
nuclêôtit này bằng cặp nuclêôtit khác ở trong gen có thể không làm thay đổi trình tự axit amin trong prôtêin được tổng hợp, do mã di truyền
A. có tính thoái hoá. B. có
tính phổ biến.
C. có tính đặc hiệu. D. là
mã bộ ba.
Câu 4.3. Trường hợp nào dưới đây không phải là dạng đột
biến điểm?
A. Mất đoạn NST. B.
Thêm 1 cặp nuclêôtit.
C. Thay thế 1 cặp nuclêôtit. D. Mất 1 cặp
nuclêôtit.
Câu
4.4. Khi nói về đột biến gen nhận xét nào sau đây đúng?
A. Tần số đột biến rất thấp. B. Luôn biểu hiện
ra kiểu hình.
C. Luôn có hại cho thể đột biến. D. không có ý
nghĩa cho chọn giống.
Câu 4.5. Sự kết cặp không đúng trong nhân đôi ADN sẽ
dẫn đến đột biến?
A. Thay thế 1 cặp nuclêôtit. B. Mất 1 cặp
nuclêôtit.
C. Thêm 1 cặp nuclêôtit. D. Đột biến NST.
Câu 4.6. Những biến đổi trong cấu trúc của gen có
liên quan đến một hoặc một số cặp nuclêôtit, được gọi là
A. đột biến NST. B.
đột biến gen.
C.
tự đa bội. D.
đột biến lệch bội.
Câu
4.7. Những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một cặp nuclêôtit
được gọi là:
A. Thể đột biến. B.
Đột biến NST.
C. Đột biến điểm. D.
Thường biến.
Câu 4.8. Sự kết cặp
không đúng trong nhân đôi ADN sẽ dẫn đến dạng đột biến
A.
thay thế 1 cặp nucleotit
B. thêm 1 cặp nucleotit
C. mất
1 cặp nucleotit
D. lệch bội.
Câu 4.9. Thể đột biến là những cơ thể mang đột
biến
A. đã biểu hiện ra kiểu
hình.
B. nhiễm sắc thể.
C. gen hay đột biến nhiễm sắc
thể.
D. gen.
Câu 4.10. Dạng đột biến điểm nào sau đây không làm thay đổi
số lượng nuclêôtit và số liên kết hiđrô của gen?
A.
Thay cặp G - X bằng cặp X - G. B. Thêm cặp G - X.
C.
Thay cặp A - T bằng cặp G - X. D. Mất cặp A - T.
Câu 4.11. Timin dạng hiếm (T*) kết cặp với Guanin trong quá trình nhân đôi, tạo nên đột biến điểm dạng
A. thay thế cặp G – X bằng cặp A – T. B. thay thế A
– T bằng cặp G –X.
C. thêm một cặp G – X. D. mất một cặp
A – T.
Câu 4.12. Guanin dạng hiếm (G*) kết cặp với Timin trong quá trình nhân đôi, tạo nên
đột biến điểm dạng
A. thay thế cặp G – X bằng cặp A – T. B.
thay thế A – T bằng cặp G –X.
C. thêm một cặp G –
X. D. mất một cặp
A – T.
Câu 4.13. Dạng đột biến gen nào sau đây không phải là đột biến điểm?
A. Mất 1 cặp A - T. B. Thêm 1 cặp G - X.
C. Mất 1 cặp G - X. D. Thêm 2 cặp A - T.
Câu 4.14. Mức độ
gây hại của alen đột biến phụ thuộc vào
A.
môi trường và tổ hợp gen.
B.
cường độ và liều lượng của tác nhân gây đột biến.
C.
tác nhân gây đột biến.
D.
chức năng của từng loại prôtêin.
Câu 4.15. Alen A
có số lượng nuclêôtit loại A= 500. Alen A bị đột biến mất 1 cặp A-T thành alen
a. Alen a có số lượng nuclêôtit loại A là
A. 500. B. 499. C. 501. D. 498.
Câu 4.16. Đột biến
gen cung cấp nguyên liệu cho quá trình tiến hóa của sinh vật vì
A. đột
biến gen làm xuất hiện các alen khác nhau.
B. hậu
quả của đột biến gen hầu như vô hại.
C. đột
biến gen ít ảnh hưởng đến sản phẩm của gen.
D. dễ
dàng phát sinh đột biến gen trong môi trường với tần số cao.
Câu 4.17. Tác nhân
hóa học 5-brôm uraxin tác động vào quá trình nhân đôi ADN, gây đột biến nào sau
đây?
A.
Thay thế một cặp nuclêôtit. B.
Mất một cặp nuclêôtit.
C.
Thêm một cặp nuclêôtit. D.
Mất hai cặp nuclêôtit.
Câu
4.18. Đặc điểm biểu hiện của đột biến gen là
A. riêng lẻ, đột ngột. B.
theo 1 hướng xác định.
C. gián đoạn, có hướng. D.
có lợi, vô hướng.
Câu 4.19. Tác nhân sinh học có thể gây đột
biến gen là
A. vi khuẩn B.
động vật nguyên sinh
C. 5BU
D.
virut hecpet
Câu 4.20. Từ alen ban đầu có thể tạo ra alen mới
nhờ dạng
đột biến nào sau đây?
A. Đột biến điểm. B.
Đột biến lặp đoạn
NST.
C. Đột biến cấu trúc
NST. D.
Đột biến số lượng
NST.
NHIỄM SẮC THỂ VÀ ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Câu 2: Dạng đột biến cấu trúc NST chắc chắn dẫn đến làm tăng
số lượng gen trên nhiễm sắc thể là
A. mất đoạn.
B. đảo đoạn. C. lặp đoạn. D. chuyển đoạn.
Câu 3: Mức xoắn 3 trong cấu trúc siêu hiển vi của nhiễm
sắc thể ở sinh vật nhân thực gọi là
A.
nuclêôxôm. B. sợi nhiễm
sắc. C. sợi siêu xoắn. D. sợi cơ bản.
Câu 5: Trình tự nuclêôtit trong ADN có tác dụng bảo vệ
và làm các NST không dính vào nhau nằm ở
A. tâm động. B. hai đầu mút NST. C. eo thứ cấp. D. điểm khởi sự nhân đôi
Câu 6: Trao đổi đoạn giữa 2 nhiễm sắc thể không tương
đồng gây hiện tượng
A. chuyển đoạn. B. lặp đoạn. C. đảo đoạn. D. hoán vị gen.
Câu 7: Trong chu kì tế bào, nhiễm sắc thể đơn co xoắn
cực đại quan sát được dưới kính hiển vi vào
A. kì trung gian. B. kì giữa. C. kì sau. D. kì cuối.
Câu 8: Đơn vị nhỏ
nhất trong cấu trúc nhiễm sắc thể gồm đủ 2 thành phần ADN và prôtêin histon là
A. nuclêôxôm. B. polixôm. C.
nuclêôtit. D. sợi cơ
bản.
Câu 9: Dạng đột biến
cấu trúc nhiễm sắc thể thường gây mất cân bằng gen nghiêm trọng nhất là:
A. đảo đoạn. B. chuyển đoạn. C.
mất đoạn. D. lặp đoạn.
Câu 10: Điều không đúng khi cho rằng: Ở các loài đơn
tính giao phối, nhiễm sắc thể giới tính
A. chỉ tồn tại trong tế bào sinh dục của cơ
thể.
B. chỉ gồm một cặp, tương đồng ở giới này
thì không tương đồng ở giới kia.
C. không chỉ mang gen quy định giới tính mà
còn mang gen quy định tính trạng thường.
D. của các loài thú, ruồi giấm con đực là
XY con cái là XX.
Câu 12: Phân tử ADN
liên kết với prôtêin mà chủ yếu là histon đã tạo nên cấu trúc đặc hiệu, cấu
trúc này chỉ phát hiện ở tế bào
A. thực khuẩn. B. vi khuẩn. C.
xạ khuẩn. D. sinh vật nhân thực.
Câu 13: Trình tự
nuclêôtit đặc biệt trong ADN của NST, là vị trí liên kết với thoi phân bào được
gọi là
A. tâm động. B. hai đầu mút NST. C. eo thứ cấp. D. điểm khởi đầu nhân đôi.
Câu 14: Dạng đột
biến cấu trúc nhiễm sắc thể có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành
loài mới là
A. lặp đoạn. B. mất đoạn. C.
đảo đoạn. D. chuyển đoạn.
Câu 15: Dạng đột
biến nào được ứng dụng để loại khỏi nhiễm sắc thể những gen không mong muốn ở một
số giống cây trồng?
A. Đột biến gen. B. Mất đoạn nhỏ. C.
Chuyển đoạn nhỏ. D. Đột biến lệch
bội.
Câu 17: Đơn vị cấu
trúc gồm một đoạn ADN chứa 146 cặp nu quấn quanh 8 phân tử histon 1 ¾ vòng của
nhiễm sắc thể ở sinh vật nhân thực được gọi là
A. ADN. B.
nuclêôxôm. C. sợi cơ bản. D. sợi nhiễm sắc.
Câu 18: Mức cấu
trúc xoắn của nhiễm sắc thể có chiều ngang 30nm là
A. sợi ADN. B.
sợi cơ bản. C. sợi nhiễm
sắc. D. cấu trúc siêu xoắn.
Câu 19: Cấu trúc
nào sau đây có số lần cuộn xoắn nhiều nhất?
A. sợi nhiễm sắc. B. crômatit ở kì giữa. C.
sợi siêu xoắn. D.
nuclêôxôm.
Câu 22: Đột biến
làm tăng cường hàm lượng amylaza ở Đại mạch thuộc dạng
A. mất đoạn nhiễm sắc thể. B. lặp
đoạn nhiễm sắc thể.
C. đảo đoạn nhiễm sắc thể. D.
chuyển đoạn nhiễm sắc thể.
Câu 24: Loại đột biến
cấu trúc nhiễm sắc thể không làm thay
đổi hàm lượng ADN trên nhiễm sắc thể là
A. lặp đoạn,
chuyển đoạn. B.
đảo đoạn, chuyển đoạn trên cùng một NST.
C. mất đoạn,
chuyển đoạn. D.
chuyển đoạn trên cùng một NST.
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
Câu 1: Ở người, một số bệnh di truyền do đột biến lệch bội được phát hiện
là
A. ung thư máu, Tơcnơ,
Claiphentơ. B.
Claiphentơ, Đao, Tơcnơ.
C. Claiphentơ, máu khó đông, Đao. D. siêu nữ, Tơcnơ,
ung thư máu.
Câu 2: Rối loạn phân li của nhiễm sắc thể ở kì sau trong phân bào là cơ chế
làm phát sinh đột biến
A. lệch bội. B. đa bội. C. cấu trúc NST. D. số lượng NST.
Câu 4: Ở cà chua 2n = 24. Khi quan sát tiêu bản của 1
tế bào sinh dưỡng ở loài này người ta đếm được 22 NST ở trạng thái chưa nhân
đôi. Bộ nhiễm sắc thể trong tế bào này có kí hiệu là
A. 2n – 2 B. 2n – 1 – 1 C. 2n – 2 + 4 D. A, B đúng.
Câu 7: Cơ thể mà tế
bào sinh dưỡng đều thừa 2 nhiễm sắc thể trên 2 cặp tương đồng được gọi là
A. thể ba. B.
thể ba kép. C. thể bốn. D. thể tứ bội
Câu 10: Ở cà độc
dược 2n = 24. Số dạng đột biến thể ba được phát hiện ở loài này là
A. 12. B.
24. C. 25. D. 23.
Câu 11: Cơ thể mà
tế bào sinh dưỡng đều thừa 2 nhiễm sắc thể trên mỗi cặp tương đồng được gọi là
A. thể ba. B.
thể ba kép. C. thể bốn. D. thể tứ bội
Câu 12: Cơ thể mà
tế bào sinh dưỡng đều thừa 2 nhiễm sắc thể trên 1 cặp tương đồng được gọi là
A. thể ba. B.
thể ba kép. C. thể bốn. D. thể tứ bội
Câu 13: Một tế bào
sinh dưỡng của một loài có bộ nhiễm sắc thể kí hiệu: AaBbDdEe bị rối loạn phân
li 1 cặp nhiễm sắc thể Dd trong phân bào sẽ tạo ra 2 tế bào con có kí hiệu nhiễm
sắc thể là:
A. AaBbDDdEe và AaBbdEe. B.
AaBbDddEe và AaBbDEe.
C. AaBbDDddEe và AaBbEe. D.
AaBbDddEe và AaBbdEe.
Câu 14: Đột biến lệch bội là sự biến đổi số lượng nhiễm
sắc thể liên quan tới
A. một số cặp
nhiễm sắc thể. B. một số hoặc
toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể.
C. một, một
số hoặc toàn bộ các cặp NST. D.
một hoặc một số cặp nhiễm sắc thể.
|
Hiện tượng
|
Bệnh, tật hoặc hội
chứng
|
|
1.Nhiễm sắc thể số 23 có 3 chiếc giống
nhau
|
a.Hội chứng Clen-fen- tơ (Klinefelter)
|
|
2.Nhiễm sắc thể số 5 bị mất đoạn
|
b.Hội chứng Đao (Downn)
|
|
3.Nhiễm sắc thể 21 hoặc 22 bị mất đoạn
|
c.Hội chứng Tocnơ (Turner)
|
|
4.Cặp nhiễm sắc thể 18 có 3 chiếc
|
d.Hội chứng Pa- tô (Patau)
|
|
5.Cặp nhiễm sắc thể 13 có 3 chiếc
|
e.Hội chứng E-tuôt (Edwards)
|
|
6.Cặp nhiễm sắc thể 21 có 3 chiếc
|
f.Hội chứng mèo kêu
|
|
7.Cặp nhiễm sắc thể 23 có 3 chiếc (2 lớn,
1 nhỏ)
|
h.Hội chứng siêu nữ
|
|
8.Cặp nhiễm sắc thể 23 có 3 chiếc (1 lớn,
2 nhỏ)
|
i.Hội chứng Jacob
|
|
9.Cặp nhiễm sắc thể 23 có 1 chiếc
|
j.Ung thư máu
|
QUY LUẬT MENĐEN
Câu 5.1: Theo lí thuyết, phép lai nào sau
đây cho đời con có kiểu gen phân li theo tỉ lệ 1 : 1?
A. aa
x aa. B. Aa
x Aa. C. Aa x aa. D. AA x AA.
Câu 5.2: Cho biết alen A trội hoàn toàn so với
alen a. Theo lí thuyết, phép lai nào sau đây cho đời con 100% cá thể có kiểu
hình lặn?
A. aa
x aa B. Aa
x aa. C. Aa x Aa. D. AA x aa.
Câu 5.3: Theo lí thuyết, cơ thể có kiểu gen
aaBb giảm phân bình thường tạo ra loại giao tử ab chiếm tỉ lệ
A.
25%. B.
12,5%. C. 50%. D. 75%.
Câu 5.4: Theo lí thuyết, phép lai nào sau đây cho đời
con chỉ có kiểu gen đồng hợp tử trội?
A. AA x Aa. B.
AA x AA. C. Aa x Aa. D. Aa x aa.
Câu
5.5: Theo
lí thuyết, cơ thể có kiểu gen aaBb giảm phân bình thường tạo ra số loại giao tử
là
A. 1. B. 2. C.
3. D. 4.
Câu
5.6: Ở đậu Hà Lan, alen quy định kiểu hình hoa đỏ và alen quy định kiểu hình
nào sau đây được gọi là 1 cặp alen?
A.
Quả vàng. B.
Thân cao. C. Hạt nhăn. D. Hoa trắng.
Câu 5.7: Nhà khoa
học nào sau đây phát hiện ra sự phân li độc lập cuả các cặp nhân tố di truyền
quy định các tính trạng khác nhau?
A. J. Mônô. B. K. Coren. C. T.H. Moocgan.
D. G.J. Menđen.
Câu 5.8: Theo lí thuyết, phép lai nào sau
đây cho đời con có 3 loại kiểu gen?
A. Aa × AA. B. Aa × Aa. C. Aa × aa. D. AA × aa.
Câu 5.9: Theo lí thuyết, phép lai nào sau
đây cho đời con có tỉ lệ kiểu gen 1 : 2 : 1?
A. Aa × AA. B. Aa × Aa. C. Aa × aa. D. AA × aa.
Câu 5.10: Menđen phát hiện ra các quy luật di truyền khi nghiên cứu
đối tượng nào sau đây?
A. Ruồi giấm. B.
Vi khuẩn E. coli. C.
Đậu Hà Lan. D. Khoai tây.
Câu
5.11: Kiểu gen AA và kiểu gen Aa cùng quy định 1 kiểu hình, kiểu gen aa quy định
kiểu hình khác. Hiện tượng này được gọi là
A. tương tác bổ sung. B. tương
tác cộng gộp.
C.
trội hoàn toàn. D. trội
không hoàn toàn.
Câu 5.12: Ở 1 loài thực vật, kiểu gen AA và Aa cùng
quy định kiểu hình thân cao, kiểu gen aa quy định kiểu hình thân thấp. Cây thân
cao thuần chủng có kiểu gen
A. AA. B. aa. C. AA và
Aa. D. AA và aa.
Câu 5.13: Cho biết A quy định thân cao trội hoàn toàn
so với a quy định thân thấp. Phép lai nào sau đây cho đời con có 50% số cây
thân cao?
A. Aa × Aa. B.
Aa × AA. C. AA
× aa. D. Aa × aa.
Câu 5.14: Ở cừu, AA quy định có sừng, aa quy định
không sừng, Aa quy định có sừng ở đực và không sừng ở cái. Phép lai nào sau đây
cho đời con có 100% cừu không sừng?
A. Aa × Aa. B.
Aa × aa. C.
aa × aa. D. Aa × AA.
Câu 5.15: Sử dụng phép lai nào sau đây có thể xác định
được kiểu gen của cơ thể mang kiểu hình trội?
A. Lai thuận nghịch. B. Lai
khác loài. C. Lai khác
dòng. D. Lai phân tích.
Câu 5.16: Cho biết alen A quy định thân cao trội hoàn
toàn so với alen a quy định thân thấp, alen B quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so
với alen b quy định hoa trắng. Kiểu gen nào sau đây quy định kiểu hình thân thấp,
hoa đỏ?
A. Aabb. B.
aaBb. C.
AABB. D. AaBb.
Câu 5.17: Cá thể mang kiểu gen nào sau đây là cá thể đồng
hợp tử về các gen đang xét?
A. Aaaa. B.
AaBBDD. C. AAbb.
D. AAa.
Câu 5.18: Theo lí thuyết, phép lai nào sau đây cho đời
con có 1 loại kiểu gen?
A. AAbb × AaBB. B. AAbb
× aaBB. C. AaBb × AaBb.
D. Aabb × aaBb.
Câu 5.19: Ở người, alen A quy định mắt đen là trội
hoàn toàn so với alen a quy định mắt xanh. Cặp vợ chồng nào sau đây có thể sinh
ra có người mắt đen, có người mắt xanh?
A. AA × Aa. B.
Aa × aa. C.
aa × aa. D. aa × AA.
Câu 5.20: Cặp phép lai nào sau đây là cặp phép lai thuận
nghịch?
A. ♂ AA × ♀ AA và ♂ aa × ♀ aa. B.
♂ AA × ♀ aa và ♂ aa × ♀ Aa.
C. ♂ AA × ♀ Aa và ♂ Aa × ♀ AA. D.
♂ Aa × ♀ Aa và ♂ Aa × ♀ aa.
Câu 6.1: Ở tương tác cộng gộp, tính trạng do ít nhất
bao nhiêu cặp gen quy định?
A. 4. B.
3. C. 1. D. 2.
Câu
6.2: Cho cây hoa đỏ (P) dị hợp 2 cặp gen AaBb tự thụ phấn, tỉ lệ kiểu hình ở F1 là 9 cây hoa đỏ: 7
cây hoa trắng. Tính trạng màu hoa di truyền theo quy luật
A. liên kết gen hoàn toàn. B. tương tác bổ sung.
C.
tương tác cộng gộp. D.
Phân li độc lập.
Câu
6.3: Cho cây bí quả dẹt (P) dị hợp 2 cặp gen AaBb tự thụ phấn, tỉ lệ kiểu hình ở F1 là 9 cây quả dẹt: 6
cây quả tròn : 1 cây quả dài. Tính trạng hình dạng quả di truyền theo quy luật
A. liên kết gen hoàn toàn. B. tương tác bổ sung.
C.
tương tác cộng gộp. D. Phân li độc lập.
Câu 6.4: Một gen có
thể tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau gọi là
A.
gen đa hiệu. B. gen đa alen.
C. gen tăng cường. D. gen điều hoà.
Câu
6.5: Hiện tượng 2 hay nhiều gen không alen chi phối sự biểu hiện của 1 tính trạng
gọi là
A.
hoán vị gen. B. phân li độc lập.
C. tương tác gen. D. trội
hoàn toàn.
Câu 6.6: Hiện
tượng mỗi alen trội đều góp phần như nhau vào sự biểu hiện màu da ở người gọi
là
A.
hoán vị gen. B. tương tác cộng gộp. C. tương tác bổ sung.
D. trội hoàn toàn.
Câu 6.7: Ở người,
gen đột biến HbS làm biến đổi hồng cầu từ dạng hình đĩa lõm 2 mặt thành dạng
hình lưỡi liềm gây xuất hiện hàng loạt bệnh lí trong cơ thể là ví dụ về
A. gen đa hiệu. B.
gen đa alen. C. gen tăng cường.
D. gen điều hoà.
Câu
6.8: Khi các alen trội thuộc 2 hoặc nhiều locut gen tương tác với nhau theo kiểu
mỗi alen trội đều làm tăng sự biểu hiện của kiểu hình lên một chút ít gọi là
A. hoán vị gen. B. tương tác cộng gộp. C. tương tác bổ sung. D. trội
hoàn toàn.
Câu 6.9: Một loài thực vật,
màu hoa do 2 cặp gen A, a; B, b phân li độc lập quy định, kiểu gen có đồng thời
cả 2 loại alen trội A và B quy định hoa đỏ, các kiểu gen còn lại quy định hoa
trắng. Sự tác động qua lại giữa các gen trên được gọi là
A. tương tác bổ sung. B.
tác động đa hiệu của gen.
C. tương tác cộng gộp. D.
tương tác giữa các alen của 1 gen.
Câu 6.10: Một loài thực vật, màu hoa do 2 cặp gen A,
a; B, b phân li độc lập quy định, kiểu gen có đồng thời cả 2 loại alen trội A
và B quy định hoa đỏ, các kiểu gen còn lại quy định hoa trắng. Cây hoa đỏ thuần
chủng có kiểu gen
A. AABB. B. AABb. C. AaBB. D. AaBb.
Câu 6.11: Một loài thực vật, chiều cao cây do 2 cặp
gen A, a; B, b phân li độc lập quy định, kiểu gen có đồng thời cả 2 loại alen
trội A và B quy định thân cao, các kiểu gen còn lại quy định thân thấp. Cây
thân cao dị hợp 2 cặp gen có kiểu gen
A. AABB. B. AABb. C. AaBB. D. AaBb.
Câu 6.12: Một loài thực vật, màu hoa do 2 cặp gen A,
a; B, b phân li độc lập quy định, kiểu gen có đồng thời cả 2 loại alen trội A
và B quy định hoa đỏ, các kiểu gen còn lại quy định hoa trắng. Cây hoa trắng dị
hợp có kiểu gen
A. aaBB. B. aaBb. C. AaBB. D. AaBb.
Câu 6.13: Một loài thực vật, chiều cao cây do 2 cặp
gen A, a; B, b phân li độc lập quy định, kiểu gen có đồng thời cả 2 loại alen
trội A và B quy định thân cao, các kiểu gen còn lại quy định thân thấp. Cây
thân cao dị hợp 1 cặp gen có thể có kiểu gen
A. AABB. B. aaBb. C. AaBB. D. AaBb.
Câu 6.14: Một loài thực vật, màu hoa do 2 cặp gen A,
a; B, b phân li độc lập quy định, kiểu gen có đồng thời cả 2 loại alen trội A
và B quy định hoa đỏ, các kiểu gen còn lại quy định hoa trắng. Cây hoa trắng
thuần chủng có thể có kiểu gen
A. aaBB. B. aaBb. C. AABB. D. AaBb.
Câu 6.15: Một loài thực vật, chiều cao cây do 2 cặp
gen A, a; B, b phân li độc lập quy định, kiểu gen có đồng thời cả 2 loại alen
trội A và B quy định thân cao, các kiểu gen còn lại quy định thân thấp. Cây
thân thấp thuần chủng có thể có kiểu gen
A. aaBb. B. AaBB. C. aabb. D. AaBb.
Câu
6.16: Cho cây bí quả dẹt (P) dị hợp 2 cặp gen AaBb tự thụ phấn, tỉ lệ kiểu hình ở F1 là 9 cây quả dẹt: 6
cây quả tròn : 1 cây quả dài. Cây bí quả dài có kiểu gen
A. aaBB. B. aaBb. C. aabb. D. AaBb.
Câu
6.17: Ở ruồi giấm, gen quy định cánh cụt đồng thời quy định đốt thân ngắn, lông
cứng hơn, hình dạng cơ quan sinh dục thay đổi. Gen đang xét được gọi là
A.
gen lặn. B.
gen trội. C. gen điều hoà. D. gen đa hiệu.
Câu 6.18: Một loài thực vật, màu hoa do 2 cặp gen A,
a; B, b phân li độc lập quy định, kiểu gen có đồng thời cả 2 loại alen trội A
và B quy định hoa đỏ, các kiểu gen còn lại quy định hoa trắng. Cây hoa trắng dị
hợp 1 cặp gen có thể có kiểu gen
A. Aabb. B. aaBB. C. AABB. D. AaBb.
Câu 6.19: Một loài thực vật, chiều cao cây do 2 cặp
gen A, a; B, b phân li độc lập quy định, kiểu gen có đồng thời cả 2 loại alen
trội A và B quy định thân cao, các kiểu gen còn lại quy định thân thấp. Cây
thân thấp thuần chủng có thể có kiểu gen
A. AABB. B. Aabb. C. aaBb. D. aaBB.
Câu
6.20: Tính trạng màu da của người phụ thuộc vào
A. số lượng alen trội. B. số lượng alen. C. số loại gen trội. D. số loại alen.
LIÊN KẾT GEN VÀ
HOÁN VỊ GEN
Câu 7.1:
Nhà khoa học nào sau đây phát hiện ra quy luật di truyền liên kết?
A. Moocgan. B. Menđen. C.
Coren. D. Winmut.
Câu 7.2: Quá trình giảm phân ở cơ thể có kiểu gen đã xảy ra hoán vị gen. Theo lí thuyết, 2 loại
giao tử mang gen hoán vị là
A.
AB và ab. B. AB và aB. C. Ab và aB. D.
Ab và ab.
Câu
7.3: Cơ thể có kiểu gen nào sau đây khi giảm phân bình thường
tạo tối đa một loại giao tử?
A.  . B.  . C.  . D.  .
Câu
7.4: Một cá thể có kiểu gen  giảm phân có hoán vị gen với tần số (f) = 20%.
Theo lí thuyết, tỉ lệ giao tử Ab là
A.
40%. B. 10%. C. 20%. D. 30%.
Câu 7.5: Biết quá trình giảm phân không phát sinh đột biến và có hoán vị gen xảy ra.
Theo lí thuyết, cơ thể có kiểu gen nào sau đây tạo nhiều loại giao tử nhất?
Câu 7.6: Đối
tượng được Moocgan sử dụng trong nghiên cứu di truyền là
A. đậu Hà Lan. B. ruồi giấm. C. lúa nước. D. chuột.
Câu 7.7: Ở các loài sinh vật lưỡng bội, số nhóm
gen liên kết ở mỗi loài thường bằng số
A. tính trạng của loài. B. NST trong
bộ lưỡng bội của loài.
C. NST trong
bộ đơn bội của loài. D. giao tử của loài.
Câu 7.8: Lúa nước có bộ NST 2n = 24. Theo lí thuyết, số nhóm gen liên kết của loài này là
|
A. 24.
|
B. 12.
|
C. 13.
|
D. 23.
|
Câu 7.9: Quy luật di truyền nào sau
đây làm hạn chế xuất hiện biến dị tổ hợp?
A. Liên kết gen.
B. Hoán vị gen. C. Tương tác gen.
D. Phân li độc lập.
Câu
7.10: Nếu
khoảng cách giữa 2 gen A và B trên 1 NST
là 17 cM thì tần số hoán vị gen là
A. 17%. B.
34%. C.
8,5%. D. 18%.
Câu 7.11: Một cá thể có kiểu gen giảm phân có
hoán vị gen với tần số (f) = 20%. Theo lí thuyết, tỉ lệ giao tử AB là
A. 40%. B. 10%. C.
20%. D. 30%.
Câu 7.12: Khi Moocgan tiến hành thí nghiệm cho ruồi giấm đực  thân xám, cánh dài lai
phân tích, ông đã phát hiện được hiện tượng di truyền nào?
A. Di truyền ngoài nhân. B. Liên kết gen.
C. Hoán vị gen. D. Liên kết giới tính.
Câu 7.13: Cơ thể
có kiểu gen nào sau đây giảm phân bình thường có thể tạo 2 loại giao tử?
A.  . B.
 . C.
AaBb. D. aabb.
Câu 7.14: Một cá thể có kiểu gen  giảm phân có
hoán vị gen với tần số (f) = 20%. Theo lí thuyết, tỉ lệ giao tử AB là
A. 10%. B. 40%. C.
20%. D. 30%.
Câu
7.15: Cơ thể có kiểu gen giảm phân bình thường
tạo số loại giao tử tối đa là
A. 2. B. 4. C.
6. D. 8.
Câu 7.16: Cơ thể
có kiểu gen  giảm phân bình thường
tạo số loại giao tử tối đa là
A. 2. B. 4. C. 6. D. 8.
Câu
7.17: Khi 2 cặp gen A,a và B,b cùng nằm trên 1 cặp NST thường và
giảm phân có xảy ra trao đổi chéo sẽ xảy ra hiện tượng
A. liên kết
gen. B. hoán vị gen. C. liên kết với giới tính.
D. phân li độc lập.
Câu 7.18: Với 2 cặp gen không alen cùng nằm trên 1 cặp
NST tương đồng thì cách viết kiểu gen
nào dưới đây không đúng?
A.  B.  C.  D. 
DI TRUYỀN LIÊN KẾT
VỚI GIỚI TÍNH
Câu 8.1: Con đực ở loài sinh vật nào sau đây có cặp
NST giới tính là XO?
A. Ruồi giấm. B.
Gà. C. Châu
chấu. D. Bướm tằm.
Câu 8.2: Ở
ruồi giấm, khi không có đột biến, cơ thể có kiểu gen nào sau đây giảm phân phát
sinh tối đa 2 loại giao tử ?
A. AaBb. B. XDEXde.
C. XDeY. D. XDeXdE.
Câu
8.3: Loài
nào sau đây có cặp NST giới tính ở giới đực là XX còn ở giới cái là XY?
A. Châu chấu. B.
Ruồi giấm. C. Thỏ. D. Gà.
Câu
8.4: Loài
nào sau đây có cặp NST giới tính ở giới cái là XX còn ở giới đực là XY?
A. Tằm. B.
Ruồi giấm. C. Chim sẻ. D. Bồ câu.
Câu
8.5: Tính trạng do gen nằm ở đoạn không tương đồng
trên NST X có sự di truyền
A.
chéo. B.
theo dòng mẹ.
C.
thẳng. D.
như gen trên NST thường.
Câu
8.6: Tính trạng do gen nằm ở đoạn không tương đồng
trên NST Y có sự di truyền
A.
chéo. B.
theo dòng mẹ.
C. thẳng. D. như gen trên NST thường.
 Câu 8.7: Hình bên
thể hiện bộ NST của Châu chấu. Nhận định nào sau đây sai?
A. Châu chấu đực mang NST giới tính là XO.
B. Trong 1 tế bào châu chấu đực có 24 NST.
C. Có 22 NST thường trong một tế bào của
châu chấu.
D. Có thể có loại tinh trùng chứa 11 NST.
Câu
8.8: Dấu hiệu đặc trưng để nhận biết tính
trạng do gen trên NST giới tính Y quy định là
A. được di truyền thẳng ở giới dị giao tử. B. luôn di truyền theo dòng
bố.
C. chỉ biểu hiện ở con cái. D.
chỉ biểu hiện ở con đực.
Câu 8.9: Ở chim bồ câu, con trống có cặp NST giới tính là
A. XX. B. XY. C.
OX. D. OY.
Câu
8.10: Một cá thể ruồi giấm có kiểu gen XAY, giảm phân không đột biến.
Theo lí thuyết, tỉ lệ giao tử XA là
A. 50%. B. 100%. C. 25%. D. 37,5%.
Câu 8.11: NST giới tính là loại NST
A. không mang gen.
B. mang gen quy định giới tính và có thể mang cả gen quy
định tính trạng thường.
C. chỉ mang gen quy định giới tính.
D. luôn tồn tại thành cặp tương đồng trong tế bào của cơ thể
đa bào.
Câu 8.12: Ruồi giấm cái có cặp NST giới tính là
A.
XX. B.
XY. C. OX. D. OY.
Câu 8.13: Ở 1 loài thực vật, gen quy định màu lá nằm trong tế
bào chất. Phép lai nào sau đây cho đời con có 100% cây lá xanh?
A. ♀ lá đốm × ♂ lá vàng. B. ♀ lá xanh × ♂ lá đốm.
C. ♀ lá vàng × ♂ lá đốm. D.
♀ lá vàng × ♂ lá xanh.
Câu
8.14: Các bệnh mù màu, máu khó đông ở người di truyền theo quy luật nào?
A. Di truyền ngoài nhân. B. Tương tác gen.
C. Di truyền theo dòng mẹ. D. Di truyền liên kết với giới
tính.
Câu
8.15: Ở người, đột
biến gen lặn qui định bệnh mù màu nằm trên vùng không tương đồng của NST X tuân
theo quy luật
A. di truyền theo dòng mẹ. B. tương tác gen. C. di truyền thẳng. D. di truyền chéo.
Câu 8.16: Ở thỏ, gen ngoài nhân nằm ở
A. lục lạp. B. ti thể. C.
màng nhân. D. ribôxôm.
Câu 8.17: Ở cà chua, gen ngoài nhân nằm ở
A. lục lạp. B. bộ máy Gôngi. C. màng nhân. D.
lưới nội chất.
Câu
8.18: Trong tế bào động vật, bào quan nào sau đây chứa gen di truyền theo dòng
mẹ?
A.
Ti thể. B. Ribôxôm. C. Không bào. D. Lưới nội chất.
Câu 8.19: Coren đã phát hiện ra sự di truyền ngoài nhân nhờ
phép lai nào sau đây ?
A. Lai phân tích. B. Lai thuận nghịch. C. Lai tế bào. D. Lai khác dòng.
Câu 8.20: Ở người, bệnh động kinh do đột biến điểm ở một gen
nằm trong ti thể gây ra. Phát biểu nào sau đây đúng khi nói về đặc điểm di
truyền của bệnh này?
A. Bệnh này chỉ gặp ở nữ giới mà
không gặp ở nam giới.
B. Nếu mẹ bình thường, bố bị bệnh
thì tất cả các con trai của họ đều bị bệnh.
C. Nếu mẹ bình thường, bố bị bệnh
thì tất cả con gái của họ đều bị bệnh.
D. Nếu mẹ bị bệnh, bố không bị bệnh
thì các con của họ đều bị bệnh.
Câu 9.1: Thường biến
còn được gọi là
A.
sự mềm dẻo kiểu hình. B. mức phản ứng của kiểu gen.
C. biến dị tổ hợp. D. biến dị không xác định.
Câu 9.2: Hiện tượng
một giống lúa được trồng trong những điều kiện khác nhau thu được các năng suất
khác nhau (6,5 tấn/ha; 7 tấn/ha; 7,5 tấn/ha), được gọi là
A. đột biến NST. B. thường biến.
C. đột biến gen. D.
biến dị tổ hợp.
Câu
9.3: Màu lông thỏ Himalaya có thể thay đổi phụ thuộc vào nhiệt độ là ví dụ về
A.
đột biến
gen. B. đột
biến NST. C.
thường
biến. D. mức phản
ứng.
Câu 9.4: Tắc kè hoa thay đổi màu sắc theo nền môi trường là ví dụ về
A.
đột biến
gen. B. đột
biến NST. C.
thường biến. D.
mức phản ứng.
Câu 9.5: Mức phản ứng của một kiểu gen là
A. khả năng biến đổi kiểu hình của sinh vật trước sự thay đổi của
môi trường.
B. tập hợp tất cả các kiểu hình của một kiểu gen tương ứng với các môi trường
khác nhau.
C. khả năng phản ứng của sinh vật trước những điều kiện bất lợi của môi trường.
D. mức độ biểu hiện kiểu hình trước những điều kiện môi trường khác nhau
Câu 9.6: Cây bàng rụng lá
vào mùa đông là ví dụ về
A.
đột biến
gen. B. đột
biến NST. C.
thường
biến. D. mức
phản ứng.
Câu 9.7: Mức độ mềm dẻo của kiểu hình phụ thuộc vào
A. môi trường sống. B.
kiểu gen.
C. tác nhân gây đột biến. D.
tương tác của kiểu gen và môi trường.
Câu 9.8: Hiện tượng
1 kiểu gen có thể thay đổi kiểu hình trước các điều kiện môi trường khác nhau gọi
là
A.
sự mềm dẻo kiểu hình. B. mức phản ứng của kiểu gen.
C. biến dị tổ hợp. D. biến dị di truyền.
Câu 9.9: Tập hợp tất cả các kiểu hình của
cùng một kiểu gen tương ứng
với
các điều kiện môi trường khác nhau được gọi là
A.
sự mềm dẻo của kiểu hình. B. mức phản ứng của kiểu gen.
C. thường biến. D. biến dị tổ
hợp.
Câu 9.10: Trong
mối quan hệ giữa kiểu gen – môi trường – kiểu hình của 1 giống thì yếu tố “giống” tương ứng với
A. môi trường. B. kiểu gen. C. kiểu hình. D. năng suất.
Câu 9.11: Trong mối quan hệ giữa kiểu gen – môi trường – kiểu
hình của 1 giống thì “biện
pháp kĩ thuật” tương ứng với
A. môi trường. B. kiểu gen. C. kiểu hình. D. năng suất.
Câu 9.12: Trong
mối quan hệ giữa kiểu gen – môi trường – kiểu hình, năng suất của 1 giống tương ứng với
A. môi trường. B. kiểu gen. C. kiểu hình. D. biện pháp kĩ thuật.
Câu 9.13: Sơ đồ nào sau đây thể hiện mối quan hệ giữa
gen và tính trạng ?
A. Gen (ADN) → tARN → Pôlipeptit →
Prôtêin → Tính trạng.
B. Gen (ADN) → mARN → tARN → Prôtêin
→ Tính trạng.
C. Gen (ADN) → mARN → Pôlipeptit →
Prôtêin → Tính trạng.
D. Gen (ADN) → mARN → tARN →
Pôlipeptit → Tính trạng.
Câu 9.14: Các cây hoa cẩm tú cầu mặc dù có cùng một
kiểu gen nhưng màu hoa có thể biểu hiện ở các dạng trung gian khác nhau giữa
tím và đỏ tùy thuộc vào
A. hàm lượng phân bón. B. nhiệt độ môi
trường.
C. độ pH của đất. D.
độ ẩm của đất.
Câu 9.15: Giống thỏ Himalaya có bộ lông trắng muốt trên
toàn thân ngoại trừ các đầu mút của cơ thể (tai, bàn chân, đuôi, mõm). Người ta
cạo đi một diện tích nhỏ lông trắng trên lưng thỏ rồi chườm đá lạnh vào đó liên
tục một thời gian. Tại vùng lông đã cạo sẽ
A. mọc lại lông màu trắng. B. mọc lại lông màu
đen.
C. không mọc lại lông. D.
có cả lông đen và lông trắng.
Câu 9.16: Ở 1 cây rau mác, những lá vươn lên khỏi mặt nước thì có hình mũi mác, những lá chìm
trong nước thì lá có hình bản dài. Sự thay đổi hình dạng lá ở cây này là ví dụ
về
A.
đột biến
gen. B. đột
biến NST. C.
thường
biến. D. mức phản
ứng.
Câu 9.17: Giống hoa anh thảo màu đỏ có kiểu gen AA. Khi đem cây thuộc giống hoa này
trồng ở nhiệt độ 350C thu được hoa trắng. Sự thay đổi màu hoa ở
giống này là ví dụ về
A.
đột biến
gen. B. đột
biến NST. C.
thường
biến. D. mức phản
ứng.
Câu 9.18: Một số loài thú ở xứ lạnh, mùa đông có bộ
lông dày, màu trắng lẫn với tuyết; về mùa hè lông thưa và chuyển sang màu xám.
Sự thay đổi bộ lông của các loài thú này là ví dụ về
A. đột biến
gen. B. đột
biến NST. C.
thường biến. D.
mức phản ứng.
Câu 9.19: Thường biến là những biến đổi kiểu hình của
cùng một kiểu gen, phát sinh trong quá trình phát triển cá thể dưới ảnh hưởng
của
A. môi trường. B.
kiểu gen. C. kiểu hình. D. tính trạng.
Câu 9.20: Hiện tượng
một giống gà siêu trứng nuôi trong những điều kiện khác nhau thu được sản lượng
trứng khác nhau (200 quả/năm; 250 quả/năm; 300 quả/năm) là ví dụ về
A. đột biến NST. B. thường biến.
C. đột biến gen. D.
biến dị tổ hợp.
DI TRUYỀN HỌC QUẦN
THỂ
Câu 10.1. Quần thể sinh vật có thành phần kiểu gen nào sau đây đang
ở trạng thái cân bằng di truyền?
A. 0,16AA : 0,48Aa :
0,36aa. B.
0,09AA : 0,1Aa : 0,81aa.
C. 0,25AA : 0,39Aa :
0,36aa. D.
0,16AA : 0,5Aa : 0,34aa.
Câu 10.2. Ở một thời điểm
xác định, tập hợp tất cả các alen có trong quần thể được gọi là
A. vốn gen của quần thể. B.
kiểu gen của quần thể.
C. kiểu hình của quần thể. D.
thành phần kiểu gen của quần thể.
Câu 10.3. Một quần thể
có thành phần kiểu gen là 0,5Aa : 0,5aa. Theo lí thuyết, tần số alen A của quần
thể này là
A. 0,5. B. 0,75. C. 0,25. D. 0,125.
Câu 10.4. Một quần thể thực vật đang ở trạng thái cân bằng di truyền, xét 1 gen có 2 alen A và a. Biết tần số kiểu
gen aa là 0,09. Theo lý thuyết tần số alen A của quần thể này là
A. 0,36. B.
0,3. C.
0,48. D.
0,7.
Câu 10.5. Một quần thể có thành phần
kiểu gen là 0,16AA : 0,48Aa : 0,36aa. Tần số alen A của quần thể này là
A. 0,7. B. 0,3. C. 0,4. D. 0,5.
Câu 10.6. Một quần thể gồm 2000
cá thể trong đó có 400 cá thể có kiểu gen DD, 200 cá thể có kiểu gen Dd và 1400
cá thể có kiểu gen dd. Tần số alen D trong quần thể này là
A. 0,30. B. 0,40. C. 0,25. D. 0,20.
Câu 10.7. Cấu trúc di truyền của quần thể tự phối biến đổi qua các
thể hệ theo hướng
A. giảm dần tần số kiểu gen đồng hợp tử lặn, tăng dần tần số kiểu gen
đồng hợp tử trội.
B. giảm dần tần số kiểu gen dị hợp tử, tăng dần tần số kiểu gen đồng hợp
tử.
C. giảm dần tần số kiểu gen đồng hợp tử trội, tăng dần tần số kiểu gen
đồng hợp tử lặn.
D. tăng dần tần số kiểu gen dị hợp tử, giảm dần tần số kiểu gen đồng hợp
tử.
Câu 10.8. Quần thể nào sau đây có tần số alen a thấp nhất?
A. 0,3AA : 0,5Aa : 0,2aa. B. 0,2AA
: 0,8Aa.
C. 0,5AA : 0,4Aa : 0,1aa. D. 0,4AA
: 0,3Aa : 0,3aa.
Câu 10.9. Quần thể tự thụ phấn ban đầu có toàn kiểu gen Aa, sau 3 thế hệ tự
thụ phấn, tỉ lệ kiểu gen đồng hợp tồn tại trong quần thể là
A. 25% B. 50%. C. 5%. D. 87,5%.
Câu 10.10. Một quần thể thực vật tự thụ phấn có thành phần kiểu gen ở thế hệ
P là 0,2BB : 0,5Bb : 0,3bb. Cho biết không có tác động của các nhân tố tiến
hóa khác. Tính theo lí thuyết, tần số tương đối của alen B và b lần lượt ở F5 là
A. 0,6; 0,4. B. 0,25;
0,75. C. 0,45;
0,55. D. 0,5;
0,5.
Câu 10.11. Một quần thể thực vật
có 1000 cây, trong đó có 280 cây có
kiểu gen AA, 640 cây có kiểu gen Aa,
còn lại là cây có
kiểu gen aa. Theo lí thuyết, tần số tương đối của alen A
và alen a lần lượt là
A. A
= 0,2; a = 0,8. B. A = 0,4 ; a = 0,6. C. A = 0,6; a = 0,4. D. A = 0,4; a = 0,6.
Câu 10.12. Trong chọn giống thực vật, để phát hiện những gen lặn xấu và loại
bỏ chúng ra khỏi quần thể người ta thường dùng phương pháp
A. lai xa và
đa bội hóa. B.
lai tế bào sinh dưỡng.
C. tự thụ phấn. D.
gây đột biến đa bội.
Câu 10.13. Quần thể nào sau đây đang ở trạng thái cân bằng về di truyền?
A. 0,7Aa : 0,3aa. B. 0,5AA : 0,5Aa. C. 100%AA. D. 100%Aa.
Câu 10.14. Một quần thể thực
vật, xét 1 gen có 2 alen là A và a. Nếu tần số alen A là 0,4 thì tần sổ alen a
của quần thể này là
A. 0,5. B. 0,3. C. 0,6. D. 0,4.
Câu 10.15. Một quần thể có cấu
trúc di truyền 0,04 AA + 0,32 Aa + 0,64 aa = 1. Tần số tương đối của alen A, a
lần lượt là
A. 0,3 ; 0,7. B. 0,8 ; 0,2. C.
0,7 ; 0,3. D. 0,2 ; 0,8.
Câu 10.16. Một quần thể có thành
phần kiểu gen: 0,6AA + 0,4Aa = 1. Tỉ lệ cá thể có kiểu gen aa của quần thể sau
một thế hệ tự phối là
A. 50% .
B. 20%. C.
10%. D. 70%.
Câu 10.17. Tần số của một loại
kiểu gen nào đó trong quần thể được tính bằng tỉ lệ giữa
A. số lượng alen đó trên tổng số alen của quần thể.
B. số cá thể có kiểu gen đó trên tổng số alen của quần thể.
C. số cá thể có kiểu gen đó trên tổng số cá thể của quần
thể.
D. số lượng alen đó trên tổng số cá thể của quần thể.
Câu 10.18. Vốn gen của quần
thể là tập hợp tất cả các
A. alen của các gen trong quần thể tại một thời điểm
xác định.
B. gen trong quần thể tại một thời điểm xác định.
C. kiểu gen trong quần thể tại một thời điểm xác định.
D. alen trội của các gen trong quần thể tại một thời
điểm xác định.
ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC TRONG
CHỌN GIỐNG
Câu 11.1. Trong kĩ
thuật tạo ADN tái tổ hợp, loại enzim nào sau đây đã được sử dụng để xử lí thể truyền và gen cần chuyển để tạo cùng một loại “đầu dính”?
A.
Lipaza. B. Amilaza.
C. Catalaza. D.
Restrictaza.
Câu 11.2. Phương pháp
nào sau đây có thể tạo ra giống mới mang đặc điểm của cả hai loài?
A. Nuôi cấy mô, tế
bào. B. Cấy truyền phôi.
C. Nuôi cấy hạt phấn. D.
Lai tế bào xôma.
Câu
11.3. Thành tựu nào sau đây là của công nghệ gen?
A.
Dưa hấu tam bội. B. Cừu sản xuất
prôtêin người. C. Cừu Đôly. D. Nho tứ bội.
Câu
11.4. Người
ta có thể tạo ra được nhiều con vật có kiểu gen giống nhau bằng kỷ thuật
A. nuôi cấy mô thực vật. B. gây đột biến gen.
C.
nhân bản vô tính. D. cấy truyền phôi.
Câu 11.5. Từ một phôi cừu có kiểu gen AaBb, bằng phương
pháp cấy truyền phôi có thể tạo ra những con cừu
A. giao phối được với nhau. B. có cùng giới tính.
C. không có khả năng sinh sản. D. có mức phản ứng khác
nhau.
Câu 11.6. Giống
cà chua có gen làm chín quả bị bất hoạt nên quá trình chín của quả bị chậm lại.
Đây là thành tựu của phương pháp tạo giống nào?
A. Công nghệ gen. B. Công nghệ tế bào. C. Cấy truyền phôi. D. Nhân bản vô tính.
Câu
11.7. Thành tựu nào sau đây là của công nghệ tế bào?
A. Dưa hấu tam bội. B. Cừu sản xuất prôtêin người. C. Cừu Đôly. D. Nho tứ bội.
Câu 11.8. Lai gà Đông
Tảo với gà Ri được con lai F1 có đặc điểm vượt trội như: lớn nhanh,
đẻ nhiều, trứng to... Đây là hiện tượng
A. thoái hóa giống. B. ưu thế lai. C. biến dị di truyền. D. đột biến.
Câu 11.9. Trong
chọn giống, người ta dùng phương pháp tự thụ phấn bắt buộc hoặc giao phối cận
huyết nhằm mục đích
A. cải tiến giống. B. tạo dòng thuần. C. tạo ưu thế lai. D. tạo giống mới.
Câu
11.10. Loại
biến dị xuất hiện chủ yếu trong tạo giống lai có ưu thế lai cao là
A. đột biến đa bội. B.
biến dị tổ hợp. C. thường biến.
D. đột biến NST.
Câu 11.11. Đặc điểm của tế bào trần
trong phương pháp lai tế bào sinh dưỡng là không có
A.
nhân. B. thành
xenlulôzơ. C. ti thể.
D. màng sinh chất.
Câu 11.12. “Tạo
ra giống cà chua có gen sản sinh ra êtilen đã được làm bất hoạt, khiến cho quá
trình chín của quả bị chậm lại nên có thể vận chuyển đi xa hoặc để lâu mà không
bị hỏng” là thành tựu của
A.
công nghệ tế bào.
B. phương pháp gây đột biến.
C. công nghệ gen. D. phương
pháp lai hữu tính.
Câu 11.13. Phương pháp nào sau đây có thể tạo được giống
cây trồng mới mang bộ nhiễm sắc thể của hai loài khác nhau?
A. Nuôi cấy đỉnh sinh trưởng thực vật. B. Gây đột biến nhân tạo.
C. Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh. D. Lai xa kèm theo đa bội hoá.
Câu 11.14. Cấu trúc di truyền của quần thể tự phối qua nhiều thế hệ có đặc
điểm gì?
A. Đa dạng và phong phú về kiểu gen. B. Phân
hóa thành các dòng thuần có kiểu gen khác nhau.
C. Chủ yếu ở trạng thái dị hợp. D. Tăng
thể dị hợp và giảm thể đồng hợp.
Câu 11.15. Một quần thể ngẫu phối có tần số Alen A = 0,4; a = 0,6. Ở trạng
thái cân bằng Hacđi – Vanbec, cấu trúc di truyền của quần thể là
A. 0,16AA ; 0,48Aa : 0,36aa. B. 0,16Aa
; 0,48AA : 0,36aa.
C. 0,36AA ; 0,48Aa : 0,16aa. D. 0,16AA
; 0,48aa : 0,36Aa.
Câu 11.16. Sản
phẩm nào sau đây không phải là của
công nghệ gen?
A. Tơ nhện từ sữa dê. B.
Insulin từ huyết thanh của ngựa.
C. Sữa cừu chứa prôtêin của người. D.
Insulin của người từ E.
côli.
Câu 11.17. Kỹ
thuật chuyển gen là kỹ thuật tác động lên vật chất di truyền ở cấp độ
A. phân tử. B. tế bào. C. quần thể. D. cơ thể.
Câu 11.18. Theo
giả thuyết siêu trội, phép lai nào sau đây cho đời con có ưu thế lai cao nhất?
A. AABB × AABB. B. AAbb
× aabb. C. aabb × AABB. D. aaBB
× AABB.
Câu 11.19. Nuôi cấy các hạt phấn có kiểu gen Ab trong ống
nghiệm tạo nên các mô đơn bội, sau đó gây lưỡng bội hóa có thể tạo được các cây
có kiểu gen
A.
AAbb. B. AABB. C. aabb. D. aaBB.
Câu 11.20. Để nhân giống Lan quý, các nhà nghiên cứu cây cảnh đã áp
dụng phương pháp
A. gây
đột biến. B. dung hợp tế bào trần. C. nuôi cấy mô tế bào. D. nuôi cấy hạt phấn.
CHƯƠNG V: DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI
Câu
1: U ác tính khác u lành như thế nào?
a. tăng sinh không kiểm soát được của một số loại tê
bào
b. các tế bào của khối u có khả năng tách khỏi mô
ban đầu di chuyển đến các nơi khác tạo nên nhiều khối u khác nhau
c. các tế bào của khối u không có khả năng tách khỏi
mô ban đầu di chuyển đến các nơi khác tạo nên nhiều khối u khác nhau
d. tăng sinh có giới hạn của một số loại tế bào
Câu 4: Bệnh nào sau đây ở
người là do đột biến gen gây ra?
A. Ung thư máu. B. Đao. C. Claiphentơ. D. Thiếu máu hình liềm.
Câu 5: Bệnh phênikitô niệu là bệnh di truyền do:
A. đột biến gen trội nằm ở NST thường. B. đột biến gen lặn nằm ở NST
thường.
C. đột biến gen trội nằm ở NST giới tính X. D. đột biến gen trội nằm ở NST giới
tính Y
Câu 6: Cơ chế làm xuất hiện các khối u trên cơ thể
người là do
A. các đột biến gen. B. đột biến cấu trúc
nhiễm sắc thể.
C. tế bào bị đột biến xôma. D. tế bào bị
đột biến mất khả năng kiểm soát phân bào.
Câu 7: Để phòng ngừa
ung thư, giải pháp nhằm bảo vệ tương lai di truyền của loài người là gì?
A. Bảo vệ môi trường sống, hạn chế các tác
nhân gây ung thư.
B. Duy trì cuộc sống lành mạnh, tránh làm
thay đổi môi trường sinh lí, sinh hóa của cơ thể.
C. Không kết hôn gần để tránh xuất hiện các
dạng đồng hợp lặn về gen đột biến gây ung thư.
D. Tất cả các giải pháp nêu trên.
Câu 8: Những rối loạn trong phân li của cặp nhiễm
sắc thể giới tính khi giảm phân hình thành giao tử ở người mẹ, theo dự đoán ở đời
con có thể xuất hiện hội chứng
A. 3X, Claiphentơ. B. Tơcnơ, 3X. C.
Claiphentơ. D. Claiphentơ,Tơcnơ,
3X.
Câu 9: Người mắc hội chứng Đao tế bào có
A. NST số 21 bị mất đoạn. B. 3 NST số 21. C. 3 NST số 13. D. 3 NST số 18.
Câu 10: Khoa học
ngày nay có thể điều trị để hạn chế biểu hiện của bệnh di truyền nào dưới đây?
A. Hội chứng Đao. B. Hội chứng Tơcnơ. C. Hội chứng Claiphentơ. D.Bệnh
phêninkêtô niệu.
Câu 11: Ở người, hội chứng Claiphentơ có kiểu nhiễm
sắc thể giới tính là:
A. XXY. B.
XYY. C. XXX. D. XO.
Câu 12: Nguyên nhân của bệnh phêninkêtô niệu là do
A. thiếu enzim xúc tác chuyển hóa
phenylalanin thành tirôzin.
B. đột biến nhiễm sắc thể.
C. đột biến thay thế cặp nuclêôtit khác loại
trong chuỗi b-hêmôglôbin.
D. bị dư thừa tirôzin trong nước tiểu.
Câu 13: Trong chẩn đoán trước sinh, kỹ thuật chọc
dò dịch nước ối nhằm kiểm tra
A. tính chất của nước ối. B. tế
bào tử cung của ngưới mẹ.
C.
tế bào phôi bong ra trong nước ối. D.
nhóm máu của thai nhi
Câu 14: Bệnh di truyền ở người mà có cơ chế gây bệnh do rối
loạn ở mức phân tử gọi là
A. bệnh di
truyền phân tử. B.
bệnh di truyền tế bào.
C. bệnh di
truyền miễn dịch. D.
hội chứng.
Câu 15: Việc chữa trị các bệnh di truyền bằng cách
phục hồi chức năng của gen bị đột biến gọi là
A. liệu pháp gen. B. sửa chữa sai
hỏng di truyền.
C.
phục hồi gen. D.
gây hồi biến
Câu 16: Ở người,
gen M quy định mắt phân biệt màu bình thường, alen đột biến m quy định bệnh mù
màu, các gen nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X di truyền liên kết với giới
tính. Nếu bố có kiểu gen XMY, mẹ có kiểu gen XMXm
thì khả năng sinh con trai bệnh mù màu của họ là:
A. 25% B.
12,5% C. 6,25% D. 50%
Câu 17: Chẩn đoán, cung cấp thông tin về khả năng
mắc các loại bệnh di truyền ở đời con của các gia đình đã có bệnh này, từ đó
cho lời khuyên trong việc kết hôn, sinh đẻ, đề phòng và hạn chế hậu quả xấu cho
đời sau, là nhiệm vụ của ngành
A. Di
truyền Y học. B.
Di truyền học tư vấn.
C. Di truyền
Y học tư vấn. D.
Di truyền học Người.
Câu 18: Bệnh bạch tạng do gen lặn nằm trên nhiễm sắc
thể thường. Nếu bố mẹ có mang gen tiềm ẩn, thì xác suất con của họ bị mắc bệnh
này là
A. 1/2. B. 1/4. C. 1/6. D. 1/8.
Câu 19:
Ở người, bệnh di truyền nào sau đây liên quan đến đột biến NST?
A. Bệnh mù màu B.
Bệnh máu khó đông C. bệnh
bạch tạng D. Bệnh Đao
Câu 20:
Người chồng có nhóm máu B và người vợ có nhóm máu A có thể có con
thuộc nhóm máu?
A. Chỉ A hoặc B B.
AB C. AB hoặc O D. A, B, O hặc AB
TÀI LIỆU ÔN TẬP KIỂM TRA
CUỐI HỌC KỲ I MÔN LỊCH SỬ: LỚP 12 Bài 1 SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI (1945 – 1949) I – HỘI NGHỊ IANTA 1. Hoàn cảnh Từ ngày 4 đến 11 – 2 – 1945, nguyên thủ của ba cường quốc: Mĩ, Anh,
Liên Xô họp hội nghị quốc tế ở Ianta (Liên Xô) để thỏa thuận việc giải quyết
những vấn đề bức thiết sau chiến tranh và thiết lập một trật tự thế giới mới. 2. Nội dung - Tiêu diệt tận gốc chủ
nghĩa phát xít Đức và quân phiệt Nhật. - Thành lập tổ chức Liên hiệp quốc để
duy trì hòa bình, an ninh thế giới. - Phân chia phạm vi ảnh hưởng của các cường quốc thắng trận ở châu Âu và châu Á. 3. Ý nghĩa: Những quyết định của hội nghị Ianta và những thỏa thuận sau đó của ba
cường quốc đã trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới mới gọi là “trật tự hai
cực Ianta”. II – SỰ THÀNH LẬP LIÊN HIỆP QUỐC 1. Hoàn cảnh Từ ngày 25 – 4 đến 26 – 6 – 1945 tại Xan Phranxixcô (Mĩ) với sự tham
gia của đại biểu 50 nước để thông qua Hiến chương thành lập tổ chức Liên hợp
quốc. Ngày 24 – 10 – 1945, bản Hiến chương chính thức có hiệu lực. 2. Mục đích hoạt động: Nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới, phát triển các mối quan hệ
hữu nghị và hợp tác giữa các nước trên
cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc. 3. Nguyên tắc hoạt động - Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân
tộc. - Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước. - Không can thiệp vào công việc nội bộ của bất kì nước nào. - Giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình. - Chung sống hoà bình và sự nhất trí giữa năm nước lớn: Liên Xô (Nga),
Mĩ, Anh, Pháp và Trung Quốc. 4. Cơ cấu tổ chức - Đại hội đồng. - Hội đồng bảo an: Chịu trách nhiệm chính về hoà bình và an ninh thế giới, thông qua năm
nước lớn (Anh, Pháp, Mỹ, Liên Xô, Trung Quốc). - Ban thư ký. - Ngoài ra, Liên hợp quốc còn có nhiều tổ chức chuyên môn khác, trụ sở
đặt tại New York. - Các tổ chức Liên hợp quốc có ở Việt Nam: WHO, FAO, IMF, ILO, ICAO,
UNESCO… 5. Vai trò - Giữ gìn hoà bình, an ninh quốc tế. - Thúc đẩy giải quyết tranh chấp quốc tế bằng hoà bình. - Phát triển mối quan hệ hợp tác hữu nghị về kinh tế, văn hoá… giữa các
nước thành viên. Bài 2 LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU (1945 – 1991) LIÊN BANG NGA (1991 – 2000) I – LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA
NHỮNG NĂM 70 1. Liên xô a. Công cuộc khôi
phục kinh tế Hoàn cảnh Sau chiến tranh chống phát xít, Liên Xô phải chịu những tổn thất nặng
nề: 27 triệu người chết, 1.710 thành phố bị tàn phá. Thành tựu - Hoàn thành kế hoạch 5 năm khôi phục kinh tế (1946 - 1950) trong vòng
4 năm 3 tháng. - Đến năm 1950, sản lượng công nghiệp tăng 73%, so với mức trước chiến
tranh. Nông nghiệp đạt mức trước chiến tranh. - Năm 1949, chế tạo thành công bom nguyên tử, phá thế độc quyền vũ khí
nguyên tử của Mĩ. b. Liên Xô tiếp tục xây dựng chủ nghĩa xã hội
(từ năm 1950 đến nửa đầu những năm 70) - Công nghiệp: Liên Xô trở thành cường quốc công nghiệp đứng thứ hai thế giới sau
Mĩ… Liên Xô đi đầu trong công nghiệp vũ trụ, công nghiệp điện hạt nhân. - Nông nghiệp: Sản lượng nông phẩm trong những năm 60 tăng trung bình hằng năm là
16%. - Khoa học – kỹ thuật: Năm 1957 Liên Xô là nước đầu tiên phóng thành công vệ tinh nhân tạo của
trái đất; Năm 1961 phóng con tàu đưa nhà vũ trụ Gagarin bay vòng quanh trái
đất. - Xã hội: Cơ cấu xã hội biến đổi, tỉ lệ công nhân chiếm hơn 55% số người lao
động, trình độ học vấn của người dân được nâng cao. - Chính trị: Tương đối ổn định - Đối ngoại: Thực hiện chính sách bảo vệ hòa bình, ủng hộ phong trào giải phóng
dân tộc và giúp đỡ các nước xã hội chủ nghĩa. Ý nghĩa: Những thành tựu đạt được đã củng cố và tăng cường sức
mạnh và vị thế của Liên Xô trên trường quốc tế; Làm chỗ dựa cho phong trào cách
mạng thế giới. * Nguyên nhân tan rã của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên
Xô và các nước Đông Âu - Đường lối lãnh đạo mang tính chủ quan, duy ý chí, cơ chế tập trung
quan liêu bao cấp kéo dài, sự thiếu dân chủ và công bằng. - Không bắt kịp bước phát triển của khoa học – kỹ thuật tiên tiến. - Sai lầm trong quá trình cải tổ. - Sự chống phá của các thế lực thù địch ở trong và ngoài nước. Bài 3 CÁC NƯỚC ĐÔNG BẮC Á I – NÉT CHUNG VỀ KHU VỰC ĐÔNG BẮC Á - Là khu vực rộng lớn và đông dân nhất thế giới. Trước chiến tranh thế
giới thứ hai, đều bị thực dân nô dịch (trừ Nhật Bản). - Từ sau 1945 có nhiều biến chuyển: + Tháng 10 - 1949, nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa ra đời. Cuối thập
niên 90, Hồng Công và Ma Cao cũng trở về chủ quyền với Trung Quốc. + Năm 1948, bán đảo Triều Tiên bị chia cắt thành hai miền theo vĩ tuyến
38: Đại Hàn Dân quốc ở phía Nam và Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên ở phía
Bắc. + Sau chiến tranh Triều Tiên (1950 – 1953), vĩ tuyến 38 vẫn là ranh
giới giữa hai nhà nước. + Từ năm 2000, đã kí hiệp định hoà hợp giữa hai nhà nước. - Từ nửa sau thế kỷ XX, khu vực Đông Bắc Á đạt tăng trưởng nhanh chóng
về kinh tế, đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt. Trong “bốn con rồng châu
Á” thì Đông Bắc Á có đến ba (Hàn Quốc, Hồng Công, Đài Loan), còn Nhật Bản trở
thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Riêng Trung Quốc cuối thế kỷ XX đầu thế
kỷ XXI, nền kinh tế có sự tăng trưởng nhanh và cao nhất thế giới. II – TRUNG QUỐC 1. Sự thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và
thành tựu 10 năm đầu xây dựng chế độ mới (1949 - 1959) a. Sự thành lập nước
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa - Ngày 1-10-1949, nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa tuyên bố thành lập. Ý nghĩa: chấm dứt hơn 100 năm nô dịch và thống trị của đế
quốc, xóa bỏ tàn dư phong kiến, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do tiến lên chủ
nghĩa xã hội. Đã ảnh hưởng sâu sắc đến phong trào giải phóng dân tộc thế giới. - Để khắc phục tình trạng nghèo nàn lạc hậu từ lâu đời và xây dựng phát
triển đất nước, Trung Quốc đã thực hiện thắng lợi công cuộc khôi phục kinh
tế (1950 – 1952) và kế hoạch 5 năm đầu tiên (1953 – 1957). Bộ mặt đất nước có
những thay đổi rõ rệt (246 công trình được xây dựng, sản lượng công nghiệp tăng
140%, nông nghiệp tăng 25%,...). - Về đối ngoại : Trung Quốc thi hành chính sách củng cố hoà bình thế
giới và thúc đẩy phong trào cách mạng thế giới. b. Công cuộc cải cách – mở cửa (từ năm 1978) Tháng 12 - 1978, TW Đảng Cộng sản Trung Quốc đã vạch ra đường lối cải
cách. * Nội dung: Xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc
sắc Trung Quốc: + Phát triển kinh tế là nhiệm
vụ trung tâm. + Tiến hành cải cách và mở cửa. + Chuyển sang nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa. + Biến Trung Quốc thành nước giàu mạnh, dân chủ và văn minh. * Thành tựu: - Đến năm 1998, kinh tế Trung Quốc tiến bộ nhanh chóng, đạt tốc độ tăng
trưởng cao nhất thế giới, GDP tăng hằng năm 8%. - Năm 2000, GDP đạt 1.080 tỉ USD, thu nhập bình quân đầu người tăng,
đời sống nhân dân cải thiện rõ rệt. - Nền khoa học – kỹ thuật, văn hóa, giáo dục Trung Quốc đạt thành tựu
khá cao (năm 1964, thử thành công bom nguyên tử; năm 2003, phóng thành công tàu
“Thần Châu 5” vào không gian). Đối ngoại - Bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Liên Xô, Mông Cổ, Việt Nam… - Quan hệ hữu nghị, hợp tác với các nước trên thế
giới, góp sức giải quyết các vụ tranh chấp quốc tế. - Vai trò và vị trí của Trung Quốc nâng cao trên trường quốc tế. Bài 4 CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á VÀ ẤN ĐỘ I – CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á 1. Sự thành lập các quốc gia độc
lập sau chiến tranh thế giới thứ hai a. Vài nét chung về quá trình đấu tranh giành
độc lập - Tháng 8 - 1945, nhiều nước
Đông Nam Á nổi dậy giành chính quyền và lần lượt giành độc lập: Việt Nam
(1945), Inđônêsia (1949), Philippin (7/1946), Miến Điện (1948), Mã Lai (1957),
Singapore (1959), Brunây (1984),... - Đông Timo tách khỏi Inđônêsia
1999, ngày 20 – 5 – 2002 trở thành quốc gia độc lập. b. Lào (1945 - 1975) + Ngày 12-10-1945, nhân dân thủ
đô Viêng Chăn khởi nghĩa thắng lợi, tuyên bố Lào là một vương quốc độc lập. + Từ đầu năm 1946 đến năm 1975, nhân dân Lào đã
buộc phải cầm súng tiến hành hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946
-1954) và đế quốc Mĩ (1954 – 1975). Tháng 2-1973, Hiệp định Viêng Chăn về lập
lại hoà bình và hoà hợp dân tộc ở Lào được kí kết. + Ngày 2-12-1975, nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân
Lào được thành lập, mở ra kỉ nguyên xây dựng và phát triển của đất nước
Triệu Voi. c. Campuchia (1945 - 1993) + Từ cuối năm 1945 đến năm 1954, nhân dân
Campuchia tiến hành cuộc kháng chiến chống Pháp. Ngày 9-11-1953, Pháp kí hiệp
ước trao trả độc lập cho Campuchia. + Từ năm 1954 đến đầu năm 1970, Chính phủ
Campuchia do Xihanúc lãnh đạo đi theo đường lối hoà bình trung lập, không tham
gia các khối liên minh quân sự. + Ngày 17-4-1975, thủ đô Phnôm Pênh được giải
phóng, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mĩ. Tập đoàn Khơme đỏ do Pôn
Pốt cầm đầu đã thi hành chính sách diệt chủng cực kì tàn bạo, giết hại hàng
triệu người dân vô tội. Ngày 7-1-1979, thủ đô Phnôm Pênh được giải phóng, nước
Cộng hoà Nhân dân Campuchia ra đời. + Từ năm 1979 đến năm 1991, đã diễn ra cuộc nội
chiến kéo dài hơn 10 năm và kết thúc với sự thất bại của Khơme đỏ. Tháng
10-1991, Hiệp định hoà bình về Campuchia được kí kết. Sau cuộc tổng tuyển cử
năm 1993, Campuchia trở thành Vương quốc độc lập và bước vào thời kì hoà
bình, xây dựng và phát triển đất nước. 2. Sự ra đời và phát triển của tổ chức ASEAN
a. Hoàn cảnh - Sau khi giành độc lập, các
nước Đông Nam Á cần có sự hợp tác cùng phát triển, hạn chế những ảnh hưởng của
các cường quốc lớn. - Đồng thời lúc này các tổ chức
liên kết khu vực ngày càng nhiều, điển hình là Liên minh Châu Âu... - Ngày 8 – 8 – 1967, tại Băng
Cốc (Thái Lan) Hiệp hội các nước Đông Nam Á được thành lập (ASEAN) gồm: Thái
Lan, Inđônêsia, Malaysia, Philippin, Singapore. - Mục tiêu của ASEAN là tiến
hành sự hợp tác giữa các nước thành viên nhằm phát triển kinh tế và văn hoá trên tinh thần duy trì hoà bình và ổn định khu vực. b. Quá trình phát triển Giai đoạn từ 1967 – 1975: Là một tổ chức non yếu, hoạt động
rời rạc. Giai đoạn từ 1976 – nay: Tại hội nghị Bali (2 - 1976)
đã đề ra mục tiêu: Tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ; Không can thiệp vào
công việc nội bộ của nhau; không dùng vũ lực đe dọa nhau; Giải quyết tranh chấp
bằng hòa bình; Hợp tác có hiệu quả trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã
hội... - Sau đó các nước còn lại lần
lượt gia nhập ASEAN: Brunây (1984), Việt Nam (1995), Lào và Mianma (1997),
Camphuchia (1999). - Thời kỳ đầu, ASEAN có chính
sách đối đầu với các nước Đông Dương, song đến cuối thập niên 80 khi vấn đề
Campuchia được giải quyết, mối quan hệ đó đã chuyển từ “đối đầu” sang “đối
thoại” và hợp tác. - ASEAN đẩy mạnh hoạt động hợp
tác kinh tế, văn hoá nhằm xây dựng một Cộng đồng ASEAN về kinh tế, an ninh và
văn hoá vào năm 2015. II - ẤN ĐỘ a) Cuộc đấu tranh giành độc lập - Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, cuộc đấu tranh
đòi độc lập của nhân dân Ấn Độ dưới sự lãnh đạo của Đảng Quốc đại đã diễn ra
sôi nổi. Thực dân Anh phải nhượng bộ, nhưng lại trao quyền tự trị theo
"phương án Maobơttơn". Ngày 15-8-1947, hai nhà nước tự trị Ấn Độ và
Pakixtan được thành lập. - Không thỏa mãn với quy chế tự trị, ngày
26-1-1950 Ấn Độ tuyên bố độc lập và thành lập Nhà nước Cộng hoà. b) Công cuộc xây dựng đất nước - Ấn Độ đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về nông
nghiệp và công nghiệp trong công cuộc xây dựng đất nước: + Nhờ tiến hành cuộc "cách mạng xanh"
trong nông nghiệp mà Ấn Độ đã tự túc được lương thực và xuất khẩu gạo (từ
năm 1995). + Nền công nghiệp đã sản xuất được nhiều loại máy
móc như máy bay, tàu thủy, xe hơi, đầu máy xe lửa… và sử dụng năng lượng hạt
nhân vào sản xuất điện. - Về khoa học – kĩ thuật: là cường quốc công nghệ
phần mềm, công nghệ hạt nhân, công nghệ vũ trụ (1974 thử thành công bom nguyên
tử, 1975 phóng vệ tinh nhân tạo…) - Về đối ngoại: Ấn Độ theo đuổi chính sách hoà
bình trung lập tích cực, là một trong những nước đề xướng Phong trào không liên
kết, luôn luôn ủng hộ cuộc đấu tranh giải phóng của các dân tộc. Bài 6 NƯỚC MĨ 1. Sự phát triển kinh tế, khoa học – kĩ thuật - Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, kinh tế Mĩ
phát triển mạnh mẽ : + Sản lượng công nghiệp chiếm hơn một nửa công nghiệp thế
giới (1948 – hơn 56%). + Nông nghiệp gấp 2 lần
sản lượng Anh, Pháp, Tây Đức, Nhật, Ý cộng lại. + Nắm 50% tàu bè đi lại trên biển. + 3/4 dự trữ vàng của thế giới tập trung ở Mĩ. + Chiếm gần 40% tổng sản phẩm kinh tế thế giới. - Mĩ trở thành nước tư bản
chủ nghĩa giàu mạnh nhất. - Nguyên nhân chủ yếu là : + Lãnh thổ nước Mĩ rộng lớn, tài nguyên thiên nhiên phong phú, nguồn nhân lực dồi dào,
trình độ kĩ thuật cao và nhiều khả
năng sáng tạo. + Ở xa chiến trường, không bị Chiến tranh thế giới thứ hai tàn
phá, nước Mĩ được yên ổn phát triển kinh tế, làm giàu nhờ bán vũ khí và các
phương tiện quân sự cho các nước tham chiến. + Mĩ đã áp dụng thành công những tiến bộ
khoa học – kĩ thuật để nâng cao năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm, tăng
sức cạnh tranh và điều chỉnh hợp lí cơ cấu nền kinh tế… + Trình độ tập trung tư bản và sản xuất cao, cạnh
tranh có hiệu quả trong và ngoài nước. + Các chính sách và biện pháp điều tiết có hiệu
quả của nhà nước. - Về khoa học – kĩ thuật: Mĩ là nước khởi đầu cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật
hiện đại, đi đầu và đạt được nhiều thành tựu to lớn, trong nhiều lĩnh vực như
chế tạo công cụ sản xuất (máy tính điện tử, máy tự động), vật liệu mới
(pôlime), năng lượng mới (năng lượng nguyên tử…), chinh phục vũ trụ, "cách
mạng xanh" trong nông nghiệp… 3. Chính sách đối ngoại - Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Mĩ đã triển
khai Chiến luợc toàn cầu nhằm mưu đồ thống trị thế giới. Ba mục tiêu của
Chiến lược toàn cầu là : 1) Chống hệ thống xã hội chủ nghĩa ; 2) Đẩy lùi phong
trào giải phóng dân tộc, phong trào công nhân, phong trào hoà bình dân chủ trên
thế giới ; 3) Khống chế các nước tư bản đồng minh phụ thuộc vào Mĩ. - Để thực hiện các mục tiêu trên, Mĩ đã : + Khởi xướng cuộc Chiến tranh lạnh. + Tiến hành nhiều cuộc bạo loạn, đảo chính và các
cuộc chiến tranh xâm lược, tiêu biểu là cuộc chiến tranh Việt Nam kéo dài tới
hơn 20 năm (1954-1975). - Sau Chiến tranh lạnh, chính quyền Tổng thống
Clintơn đã đề ra Chiến lược Cam kết và Mở rộng với ba mục tiêu: 1) Bảo
đảm an ninh của Mĩ với lực lượng quân sự mạnh, sẵn sàng chiến đấu. 2) Tăng
cường khôi phục và phát triển tính năng động và sức mạnh của nền kinh tế Mĩ ;
3) Sử dụng khẩu hiệu "Thúc đẩy dân chủ" để can thiệp vào công việc
nội bộ của nước khác. - Mục tiêu
bao trùm của Mĩ là muốn thiết lập Trật tự thế giới "đơn cực",
trong đó Mĩ trở thành siêu cường duy nhất, đóng vai trò lãnh đạo thế giới. Bài 7 TÂY ÂU 1. Sự phát triển kinh tế - khoa
học kỹ thuật - Tây Âu bị chiến tranh tàn phá
nặng nề, đến 1950 kinh tế được khôi phục. - Từ đầu những năm 50 đến đầu
những năm 70 kinh tế ổn định và phát triển nhanh. Tây Âu trở thành một trung
tâm kinh tế - tài chính lớn của thế
giới. - Những yếu tố phát triển: + Áp dụng thành công các thành
tựu của cách mạng khoa học – kỹ thuật hiện đại. + Nhà nước có vai trò rất lớn
trong việc quản lí, điều tiết, thúc đẩy nền kinh tế. + Tận dụng tốt các cơ hội bên
ngoài để phát triển đất nước như: Viện trợ của Mỹ và sự hợp tác của cộng đồng
châu Âu… - Cuộc khủng hoảng năng lượng từ
1973 đến đầu thập niên 90, các nước Tây Âu lâm vào suy thoái, khủng hoảng và
phát triển không ổn định. Từ năm 1994, kinh tế bắt đầu khôi phục và phát triển. 3. Chính sách đối ngoại - Sau chiến tranh thế giới thứ
hai, các nước như: Anh, Pháp, Hà Lan…, tiến hành các cuộc chiến tranh tái chiếm
thuộc địa, nhưng cuối cùng thất bại. - Trong bối cảnh chiến tranh
lạnh, Tây Âu là liên minh chặt chẽ với Mỹ. - Tham gia kế hoạch Mácsan, gia
nhập khối NATO (4 - 1949), nhằm chống chủ nghĩa xã hội; đứng vế phía Mỹ trong
cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam; ủng hộ Ixaren trong chiến tranh ở trung
Đông. Tuy nhiên quan hệ giữa Mỹ và Tây Âu cũng trục trặc, nhất là quan hệ Mỹ -
Pháp - Tháng 8 - 1975 các nước châu
Âu, Liên Xô, Mỹ và Canada, kí kết định ước Henxinki về an ninh hợp tác châu Âu,
làm cho tình hình căng thẳng ở châu Âu dịu đi. - Tháng 11 - 1989 bức tường
Beclin sụp đổ, tháng 12 – 1989, hai nước Xô - Mỹ tuyên bố chấm dứt chiến tranh
lạnh, tháng 10 - 1990 nước Đức thống nhất. - Mở rộng quan hệ quốc tế, với các nước phát
triển, các nước đang phát triển ở Á, Phi, Mĩ la tinh, các nước Đông Âu và SNG. 4. Liên Minh Châu Âu a. Sự hình thành - Năm 1951, Cộng đồng than -
thép Châu Âu được thành lập gồm Pháp, Cộng hòa Liên bang Đức, Bỉ, Italia, Hà
Lan, Lucxămbua. - Năm 1957, Cộng đồng năng lượng
nguyên tử châu Âu và Cộng đồng kinh tế châu Âu (EEC) ra đời. - Năm 1967, ba tổ chức trên đã
hợp nhất lại thành “Cộng đồng Châu Âu” (EC). Tháng 12 - 1991, các nước thành
viên EC đã kí kết Hiệp ước Maxtrích (Hà Lan), có hiệu lực từ ngày 1 – 1 - 1993, đổi tên thành Liên minh châu Âu (EU). b. Mục tiêu: EU ra đời nhằm hợp tác, liên
minh giữa các nước thành viên trong các lĩnh vực kinh tế, tiền tệ, chính trị,
đối ngoại và an ninh chung. c. Quá trình phát triển - Từ năm 1951 – năm 1957: 6 nước (Pháp, CHLB Đức, Bỉ, Italia, Hà Lan,
Lucxămbua). Đến năm 2007, số thành viên lên 27 nước. - Cơ cấu tổ chức của EU gồm 5 cơ
quan chính: Hội đồng châu Âu, Hội đồng Bộ trưởng, Ủy ban châu Âu, Nghị viện
châu Âu, Tòa án châu Âu ngoài ra còn có 1 số ủy ban chuyên môn khác. - Tháng 1 - 2002, chính thức
được sử dụng đồng Euro thay cho các đồng bản tệ. - Hiện nay EU là tổ chức liên minh kinh tế -
chính trị lớn nhất hành tinh, chiếm ¼
GDP của thế giới. Bài 8 NHẬT BẢN 1. Sự phát triển "thần kì" của nền kinh
tế Nhật Bản và những nguyên nhân của nó + Từ một nước bại trận trong Chiến tranh thế giới thứ hai, Nhật Bản đã tập trung sức phát triển kinh tế và đã đạt những
thành tựu to lớn được thế giới đánh giá là "thần kì". + Từ năm 1952 đến năm 1973, kinh tế Nhật Bản có
tốc độ tăng trưởng cao liên tục, nhiều năm đạt tới hai con số (1960 - 1969 là
10,8%). + Tới năm 1968, Nhật Bản đã vươn lên là cường quốc kinh tế tư bản, đứng thứ hai
sau Mĩ, trở thành một trong ba trung tâm kinh tế - tài chính lớn của thế giới
(cùng Mĩ và Liên minh châu Âu). + Nhật Bản
rất coi trọng giáo dục và khoa học – kĩ thuật với việc tập trung vào lĩnh vực
sản xuất dân dụng như các hàng
hoá tiêu dùng nổi tiếng thế giới (tivi, tủ lạnh, ôtô…), các tàu chở dầu có
trọng tải lớn (1 triệu tấn), cầu đường bộ dài 9,4 km nối hai đảo Hônsu và
Sicôcư… - Những nguyên nhân của sự phát triển kinh tế : + Con người Nhật Bản được đào tạo chu đáo: có ý
thức tổ chức kỉ luật, được trang bị kiến thức và nghiệp vụ, cần cù và tiết
kiệm, ý thức cộng đồng… Con người được xem là vốn quý nhất, là nhân tố quyết
định hàng đầu. + Vai trò lãnh đạo, quản lí có hiệu quả của nhà
nước và các công ty Nhật Bản (như thông tin và dự báo về tình hình kinh tế thế
giới + Áp dụng có hiệu quả các tiến bộ khoa học - kĩ
thuật vào sản xuất nhằm nâng cao năng suất và sức cạnh tranh của hàng hoá, tín
dụng…). + Chi phí quốc phòng thấp (khoảng 1% GDP) có điều
kiện tập trung vốn phát triển kinh tế. + Tận dụng tốt các điều kiện bên ngoài, như nguồn
viện trợ Mĩ, các cuộc chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) và Việt Nam
(1954-1975) để làm giàu ; chi phí quốc phòng thấp. 2. Tình hình chính trị - xã hội và chính sách đối
ngoại của Nhật Bản - Chính sách đối ngoại của Nhật Bản : + Nền tảng căn bản trong chính sách đối ngoại của
Nhật Bản là liên minh chặt chẽ với Mĩ. Nhờ đó, Nhật Bản đã kí Hiệp
ước hoà bình Xan Phranxixcô và Hiệp ước An ninh Mĩ - Nhật (9-1951).
Sau này, Hiệp ước An ninh được gia hạn nhiều lần và từ năm 1996 kéo dài
vĩnh viễn. + Trong bối
cảnh mới của thời kì sau Chiến tranh lạnh, Nhật Bản cố gắng thực hiện một chính
sách đối ngoại tự chủ hơn, mở rộng quan hệ với Tây Âu, chú trọng quan hệ với
các nước châu Á và Đông Nam Á. + Ngày nay, Nhật Bản nỗ lực vươn lên trở thành một
cường quốc chính trị để tương xứng với sức mạnh kinh tế (như đề nghị mở rộng số thành viên để trở
thành ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc…). Bài 9 QUAN HỆ QUỐC TẾ TRONG VÀ SAU THỜI
KÌ CHIẾN TRANH LẠNH I – MÂU THUẪN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI
ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH 1. Nguồn gốc - Sau chiến tranh thế giới thứ hai từ
quan hệ đồng minh trong chiến tranh đã chuyển thành đối đầu giữa 2 khối Đông
-Tây do: + Đối lập về mục tiêu và chiến lược
giữa 2 cường quốc Xô - Mĩ. Mĩ có tham vọng bá chủ thế giới. + Mặt khác, Mỹ lo ngại trước sự ra đời
của các nước Đông Âu và sự thành công của cách mạng Trung Quốc. 2. Biểu hiện: Chiến tranh lạnh là chính sách thù địch, làm căng
thẳng trong quan hệ Mỹ, các nước phương Tây với Liên Xô và các nước xã hội chủ
nghĩa. * Phía Mĩ: - Tháng 3 – 1947, Học thuyết Truman được công bố
chính thức mở đầu chính sách chống Liên xô, khởi đầu chiến tranh lạnh. - Tháng 6 – 1947, thông qua kế hoạch Mácsan, Mĩ
giúp các nước Tây Âu khôi phục kinh tế, nhằm tập hợp các nước này vào liên minh
quân sự chống Liên Xô và các nước Đông Âu. - Tháng 4 – 1949, thành lập Tổ chức Hiệp uớc Bắc
Đại Tây Dương (NATO). * Phía Liên Xô: - Tháng 1 – 1949, thành lập Hội đồng tương trợ
kinh tế để hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước xã hội chủ nghĩa. - Tháng 5 – 1955, thành lập Tổ chức Hiệp ước Vácsava
-> Liên minh chính trị - quân sự phòng thủ của các nước xã hội chủ nghĩa
châu Âu. - Như vậy sự ra đời của NATO và Vácsava đánh dấu
sự xác lập của cục diện hai cực, hai phe, chiến tranh lạnh bao trùm thế giới. III – XU THẾ HÒA HOÃN ĐỘNG – TÂY VÀ
CHIẾN TRANH LẠNH CHẤM DỨT 1. Xu thế hòa hoãn Đông –Tây - Từ đầu những năm 70, xu thế hòa
hoãn Đông -Tây đã xuất hiện: + Đầu những năm 70 hai siêu cường Xô-
Mĩ đã tiến hành những cuộc gặp cấp cao. + Tháng 11 - 1972 hai miền nước Đức
đã kí kết tại Bon hiệp định về những cơ sở của quan hệ giữa hai miền. + 1972 Liên xô và Mĩ đã thỏa thuận về
việc hạn chế vũ khí chiến lược và kí hiệp ước về việc hạn chế hệ thống phòng
chống tên lửa (ABM), sau đó là Hiệp định hạn chế vũ khí tiến công chiến lược
(SALT - 1). + Tháng 8 - 1975, Định ước Henxinki
khẳng định những nguyên tắc trong quan hệ giữa các quốc gia và tạo nên một cơ
chế giải quyết các vấn đề liên quan đến hoà bình và an ninh ở châu Âu 2. Chiến tranh lạnh chấm dứt - Tháng 12 - 1989 tại cuộc gặp gỡ cấp cao Xô - Mĩ tại
đảo Manta (Địa Trung Hải) hai nhà lãnh đạo Goócbachốp và Busơ đã chính thức
tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh. - Hai cường quốc Xô - Mĩ tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh vì: + Cuộc chạy đua vũ trang kéo dài hơn 4 thập kỉ đã
làm cho cả 2 nước quá tốn kém và suy giảm thế mạnh của họ trên nhiều lĩnh vực
so với các nước khác. + Sự vươn lên mạnh mẽ của Nhật và Tây Âu… đã đặt
ra nhiều khó khăn, thách thức đối với Mĩ. Còn Liên xô kinh tế ngày càng lâm vào
tình trạng trì trệ, khủng hoảng. + Hai cường quốc Liên xô và Mĩ cần phải thoát khỏi thế đối đầu để ổn định và
củng cố vị thế của mình. => Như vậy, chiến tranh lạnh chấm dứt đã mở ra
chiều hướng và những điều kiện để giải quyết hòa bình, các vụ tranh chấp, xung
đột đang diễn ra ở nhiều khu vực trên thế giới (Apganixtan, Campuchia,
Namibia…) IV – THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH - Đến những năm 1989 - 1991 chế độ xã hội chủ
nghĩa đã sụp đổ ở các nước Đông Âu và Liên Xô. Dẫn đến trật tự hai cực tan rã.
Trật tự thế giới mới đang trong quá trình hình thành theo xu hướng “đa cực”. - Lợi dụng lợi thế tạm thời do Liên Xô tan rã, Mĩ
ra sức thiết lập trật tự thế giới “đơn cực” nhằm bá chủ thế giới, nhưng không
dễ dàng thực hiện được tham vọng đó. - Các quốc gia đều điều chỉnh chiến lược phát
triển, tập trung vào phát triển kinh tế để xây dựng sức mạnh thực sự của mỗi
quốc gia. - Sau chiến tranh lạnh, hòa bình thế giới được
củng cố, nhưng ở nhiều khu vực tình hình lại không ổn định với những cuộc nội
chiến, xung đột quân sự đẫm máu kéo dài: Ở bán đảo Ban căng, một số nước châu
Phi và Trung Á. - Thế kỷ XXI xu thế hòa bình, hợp tác quốc tế là
xu thế chính trong quan hệ quốc tế. Sự xuất hiện chủ nghĩa khủng bố, nhất là sự
kiện 11 – 9 – 2001 ở Mỹ đã gây ra những khó khăn, thách thức mới đối với hoà
bình và an ninh quốc tế. Bài 10 CÁCH MẠNG KHOA HỌC CÔNG NGHỆ VÀ XU THẾ TOÀN CẦU HÓA NỬA SAU THẾ
KỶ XX I. CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC – CÔNG
NGHỆ 1. Nguồn gốc và đặc điểm a. Nguồn gốc Do đòi hỏi của cuộc sống và của sản xuất, nhằm đáp
ứng nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của con người. Diễn ra trong bối cảnh đặc biệt: Sự bùng nổ dân
số, sự cạn kiệt của tài nguyên thiên nhiên, chiến tranh… b. Đặc điểm: Khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp,
mọi phát minh kỹ thuật đều bắt nguồn từ nghiên cứu khoa học. Khoa học đi trước
mở đường cho kỹ thuật và kỹ thuật lại mở đường cho sản xuất, trở thành nguồn
gốc của mọi tiến bộ kỹ thuật và công nghệ. II. XU THẾ TOÀN CẦU HÓA VÀ ẢNH
HƯỞNG CỦA NÓ 1. Xu thế toàn cầu hóa a. Bản chất Từ những năm 80 của thế kỷ XX, trên thế giới đã
diễn ra xu thế toàn cầu hoá: Toàn cầu
hóa là quá trình tăng lên mạnh mẽ những mối liên hệ, những ảnh hưởng tác động
lẫn nhau, phụ thuộc lẫn nhau của tất cả các khu vực, các quốc gia, dân tộc trên
thế giới. b. Biểu hiện của toàn cầu hóa - Sự phát triển nhanh chóng của quan hệ thương mại
quốc tế. - Sự phát triển và tác động to lớn của các công ty
xuyên quốc gia. - Sự sáp nhập và hợp nhất các công ty
thành những tập đoàn lớn. - Sự ra đời của các tổ chức liên kết
kinh tế, thương mại, tài chính quốc tế và khu vực (EU,ASEAN, IMF, WTO, APEC,
ASEM…). - Như vậy toàn cầu hóa là xu thế khách quan
không thể đảo ngược. c. Tác động của toàn cầu hóa * Tích cực - Thúc đẩy nhanh chóng sự phát triển và xã hội hóa
của lực lượng sản xuất, đưa lại sự tăng trưởng cao (nửa đầu thế kỷ XX, GDP thế
giới tăng 2,7 lần, nửa cuối thế kỷ tăng 5,2 lần). - Góp phần chuyển biến cơ cấu kinh tế, đòi hỏi cải
cách sâu rộng để nâng cao tính cạnh tranh và hiệu quả của nền kinh tế. * Hạn chế - Làm trầm trọng thêm bất công xã hội và phân hóa
giàu nghèo. - Làm cho mọi mặt của cuộc sống con người kém an
toàn, tạo ra nguy cơ tiềm ẩn mất bản sắc dân tộc và độc lập tự chủ của các quốc
gia. - Toàn cầu hóa vừa là thời cơ, cơ hội lớn cho các
nước phát triển, đồng thời cũng tạo ra những thách thức lớn đối với các nước
đang phát triển, trong đó có Việt Nam, là nếu bỏ lỡ thời cơ sẽ tụt hậu với thế
giới bên ngoài. Bài 12 PHONG TRÀO
DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM TỪ 1919 ĐẾN
NĂM 1925 I. PHONG
TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM TỪ NĂM 1919 ĐẾN NĂM 1925 1. Những chuyển biến mới về kinh
tế, chính trị, văn hoá, xã hội ở Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất a) Chính sách khai thác thuộc địa
lần thứ hai của thực dân Pháp - Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, thực dân Pháp
thực hiện chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Đông Dương, chủ yếu là
Việt Nam. Trong cuộc khai thác này, Pháp tăng cường đầu tư vốn với tốc độ
nhanh, quy mô lớn vào các ngành kinh tế. - Nông
nghiệp là ngành có số vốn đầu tư nhiều nhất, chủ yếu vào đồn điền cao su, diện
tích đồn điền cao su mở rộng, nhiều công ty cao su ra đời. - Trong công nghiệp, Pháp chú trọng đầu tư khai
thác mỏ than, đầu tư thêm vào khai thác kẽm, thiếc, sắt; mở mang một số ngành
công nghiệp chế biến. - Thương nghiệp, ngoại thương có bước phát triển
mới, giao lưu nội địa được đẩy mạnh hơn. - Giao thông vận tải được phát triển, đô thị được
mở rộng, dân cư đông hơn. - Ngân hàng Đông Dương nắm quyền chỉ huy kinh tế
Đông Dương. - Ngoài ra Pháp còn thực hiện chính sách tăng thuế
. c) Những chuyển biến mới về kinh tế
và giai cấp xã hội ở Việt Nam + Về kinh tế : nền kinh
tế tư bản Pháp ở Đông Dương có bước phát triển mới : kĩ thuật và nhân lực được
đầu tư. Tuy nhiên, kinh tế Việt Nam phát triển mất cân đối, lạc hậu, nghèo, lệ
thuộc vào kinh tế Pháp. + Về xã hội: Các giai cấp và xã hội ở Việt Nam có sự chuyển
biến mới: Giai cấp địa chủ phong kiến: Bị phân hoá. Một bộ phận không nhỏ tiểu địa chủ
và trung địa chủ tham gia phong trào dân chủ chống thực dân Pháp và tay sai. Giai cấp nông dân: Chiếm trên 90% dân số, bị đế quốc, phong kiến
tước đoạt ruộng đất bị bần cùng hoá họ
mâu thuẫn gay gắt với đế quốc Pháp và phong kiến tay sai. Vì vậy giai cấp nông
dân việt Nam là lực lượng to lớn của dân
tộc. Giai cấp tiểu tư sản: phát triển nhanh về số lượng, có tinh thần dân
tộc, chống Pháp và tay sai. Bộ phận học sinh và sinh viên, trí thức nhạy bén
với thời cuộc. Hăng hái tham gia các cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do của dân
tộc. Giai cấp tư sản: Ra đời sau chiến tranh thế giới thứ nhất, phần
lớn là nhà thầu cung nguyên liệu, hàng hóa cho Pháp, thế lực yếu. quá trình
phát triển phân hoá thành hai bộ phận: Tư sản mại bản: có quyền lợi gắn với đế quốc nên cấu kết chặt chẽ với đế
quốc. Tư sản dân tộc có xu hướng kinh doanh độc lập, có khuynh hướng dân tộc và
dân chủ. Giai cấp công nhân Việt Nam: Ra
đời trước chiến tranh và tăng nhanh về số lượng sau chiến tranh: từ 10 vạn lên
22 vạn (1929), đời sống khó khăn, sớm tiếp thu chủ nghĩa Mác trở thành lực
lượng chính trị độc lập và nắm quyền
lãnh đạo cách mạng Việt Nam. 2. Phong trào dân tộc dân chủ ở
Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925 b) Hoạt động của tư sản dân tộc,
tiểu tư sản và công nhân Việt Nam - Về hoạt động của tư sản dân tộc và tiểu tư sản: + Tư sản Việt Nam mở cuộc vận động tẩy chay hàng
ngoại, dùng hàng nội. Đấu tranh chống độc quyền cảng Sài Gòn và xuất cảng gạo ở
Nam Kì. Tư sản và địa chủ Nam Kì thành lập Đảng Lập hiến (1923). + Tiểu tư sản, sôi nổi đấu tranh, thành lập một số
tổ chức chính trị như Việt Nam nghĩa đoàn, Hội Phục Việt, Đảng Thanh niên.
Nhiều tờ báo ra đời như An Nam trẻ, Người
nhà quê, Chuông rè… Sự kiện nổi bật là đấu tranh đòi trả tự do
cho Phan Bội Châu (1925), cuộc truy điệu và để tang Phan Châu Trinh (1926). - Về phong trào công nhân : + Số cuộc đấu tranh của công nhân ngày càng nhiều
hơn, nhưng còn lẻ tẻ, tự phát. Công nhân Sài Gòn - Chợ Lớn thành lập Công hội. + Tháng 8-1925, công nhân xưởng đóng tàu Ba Son
bãi công, phản đối Pháp đưa lính sang đàn áp cách mạng Trung Quốc, đánh dấu
bước chuyển biến mới của phong trào công nhân từ tự phát sang tự giác. c) Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc - Cuối năm 1917, Nguyễn Tất Thành trở lại Pháp,
năm 1919 gia nhập Đảng Xã hội Pháp. - Tháng 6 năm 1919, với tên mới Nguyễn Ái Quốc.
Người gửi tới Hội nghị Vécxai Bản yêu
sách của nhân dân An Nam đòi các quyền tự do, dân chủ, bình đẳng cho dân
tộc Việt Nam. - Tháng 7 năm 1920, Người đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn
đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin, từ đó Người quyết tâm đi theo con
đường của Cách mạng tháng Mười Nga. - Tháng 12-1920, tại Đại hội Đảng Xã hội Pháp,
Người đã bỏ phiếu tán thành việc gia nhập Quốc tế Cộng sản và trở thành người
cộng sản Việt Nam đầu tiên, là một trong những người tham gia sáng lập Đảng
Cộng sản Pháp. - Năm 1921, cùng với một số người khác sáng lập
Hội Liên hiệp các dân tộc thuộc địa ở Pari để tuyên truyền, tập hợp lực lượng
chống chủ nghĩa đế quốc. - Người tham gia sáng lập báo Người cùng khổ, viết bài cho báo Nhân đạo, đặc biệt biên soạn cuốn Bản án chế độ thực dân Pháp. - Tháng 6-1923, Nguyễn Ái Quốc đi Liên Xô dự Hội
Nghị Quốc tế Nông dân (10-1923), Đại hội Quốc tế Cộng sản lần thứ V (1924) . - Ngày 11-11-1924, Người về Quảng Châu (Trung
Quốc) trực tiếp tuyên truyền, giáo dục lí luận, xây dựng tổ chức cách mạng giải
phóng dân tộc Việt Nam. Bài 13 PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM TỪ 1925 ĐẾN
NĂM 1930 1. Sự ra đời và hoạt động của ba tổ
chức cách mạng a) Hội Việt Nam Cách mạng Thanh
niên - Sự thành lập: + Tháng 11-1924, Nguyễn Ái Quốc từ Liên Xô đến
Quảng Châu (Trung Quốc) liên lạc với những người Việt Nam yêu nước, với tổ chức
Tâm tâm xã, chọn một số thanh niên tích cực thành lập ra Cộng sản đoàn
(2-1925). + Tháng 6-1925, Nguyễn Ái Quốc thành lập Hội Việt
Nam Cách mạng Thanh niên, cơ quan cao nhất của Hội là Tổng bộ. + Ngày 21-6-1925, báo Thanh niên - cơ quan ngôn luận của Hội, ra số đầu tiên. - Hoạt động : + Năm 1927, các bài giảng của Nguyễn Ái Quốc được
tập hợp, in thành sách Đường Kách mệnh. + Báo Thanh
niên và sách Đường Kách mệnh
trang bị lí luận cho cán bộ cách mạng, là tài liệu tuyên truyền cho các tầng
lớp nhân dân Việt Nam. + Năm 1928, Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên tổ
chức phong trào "Vô sản hoá" đưa hội viên thâm nhập vào các hầm mỏ,
nhà máy, đồn điền ..., tiến hành tuyên truyền vận động, nâng cao ý thức
chính trị. - Sự truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin đã khiến cho
phong trào công nhân Việt Nam từ năm 1928 trở đi có những chuyển biến rõ rệt về
chất, tạo điều kiện cho sự ra đời của ba tổ chức cộng sản ở Việt Nam năm 1929. c) Việt Nam Quốc dân đảng - Sự ra đời : + Trên cơ sở hạt nhân là Nam đồng thư xã, ngày
25-12-1927, Nguyễn Thái Học, Phó Đức Chính.. thành lập Việt Nam Quốc
dân đảng. + Đây là tổ chức đại diện cho tư sản dân tộc theo
khuynh hướng cách mạng dân chủ tư sản. - Tôn chỉ
mục đích : + Lúc mới thành lập chưa có cương lĩnh rõ ràng. + Năm 1928 và năm 1929, hai lần thay đổi chủ nghĩa
(do nghèo về lí luận, lập trường thiếu kiên định). - Hoạt động : + Địa bàn hoạt động bị bó hẹp, chủ yếu ở một số
địa phương Bắc Kì. + Tổ chức vụ ám sát trùm mộ phu Badanh (2-1929). + Tổ chức khởi nghĩa: Bắt đầu ở Yên Bái (ngày
9-2-1930), tiếp theo là Phú Thọ, Hải Dương, Thái Bình, nhưng nhanh chóng thất
bại. Việt Nam Quốc dân đảng chưa có Cương lĩnh rõ ràng,
thành phần ô hợp, không tập hợp được đông đảo quần chúng nhân dân tham gia. Khởi nghĩa bị động, không chuẩn bị kĩ càng, thực
dân Pháp còn đủ mạnh để đàn áp . - Ý nghĩa: Cổ vũ
tinh thần yêu nước, chí căm thù giặc của nhân dân. Nối tiếp tinh thần yêu nước, bất khuất của dân tộc Việt Nam. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời a) Sự xuất hiện các tổ chức cộng
sản năm 1929 - Năm 1929, phong trào công nhân, nông dân và các
tầng lớp khác phát triển mạnh, kết thành làn sóng dân tộc ngày càng sâu rộng. - Tháng 3-1929, một số hội viên tiên tiến của Hội
Việt Nam Cách mạng Thanh niên lập Chi bộ cộng sản đầu tiên tại số nhà 5D
Hàm Long (Hà Nội). - Tháng 5-1929, tại Đại hội lần thứ nhất của Hội
Việt Nam Cách mạng Thanh niên, đoàn đại biểu Bắc Kì đề nghị thành lập Đảng Cộng
sản nhưng không được chấp nhận. - Ngày 17-6-1929, đại biểu các tổ chức cộng sản ở
Bắc Kì họp, quyết định thành lập Đông Dương Cộng sản đảng. - Tháng 8-1929, những hội viên của Hội Việt Nam
Cách mạng Thanh niên trong Tổng bộ và Kì bộ ở Nam Kì thành lập An Nam Cộng sản
Đảng. - Tháng 9-1929, đảng viên tiên tiến của Tân Việt
thành lập Đông Dương Cộng sản liên đoàn. - Sự ra đời của ba tổ chức cộng sản phản ánh xu thế
phát triển tất yếu, là kết quả tất yếu của cuộc vận động giải phóng dân tộc ở
Việt Nam. b) Hội nghị thành lập Đảng - Hoàn cảnh: + Năm 1929, ba tổ chức cộng sản ra đời, hoạt động
riêng rẽ, làm ảnh hưởng đến tâm lí quần chúng và sự phát triển chung của phong
trào cách mạng nước ta. + Yêu cầu thống nhất các tổ chức cộng sản được đặt
ra một cách bức thiết. + Trước tình hình đó, Nguyễn Ái Quốc đã chủ động
từ Thái Lan về Trung Quốc, triệu tập Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản
thành một Đảng duy nhất... + Hội nghị do Nguyễn Ái Quốc chủ trì, diễn ra tại
tại Cửu Long (Hương Cảng - Trung Quốc) bắt đầu từ ngày 6-1-1930. - Nội dung hội nghị: + Hội nghị nhất trí hợp nhất ba tổ chức cộng sản
thành một Đảng duy nhất, lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam. + Thông qua Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt
do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo, đây là bản Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng
ta. - Nội dung Cương lĩnh: + Xác định đường lối chiến lược cách mạng Việt Nam
là tiến hành cách mạng tư sản dân quyền và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội
cộng sản. + Nhiệm vụ là đánh đổ đế quốc Pháp, bọn phong kiến
và tư sản phản cách mạng, làm cho nước Việt Nam độc lập, tự do. + Lực lượng cách mạng là công nhân, nông dân, tiểu
tư sản, trí thức ; còn phú nông, trung và tiểu địa chủ, tư sản thì lợi dụng
hoặc trung lập. + Đảng Cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai
cấp vô sản, giữ vai trò lãnh đạo cách mạng. - Đây là cương lĩnh giải phóng dân
tộc sáng tạo, kết hợp đúng đắn vấn đề dân tộc và giai cấp. Độc lập và tự do là
tư tưởng cốt lõi của cương lĩnh này. - Ý nghĩa của việc thành lập Đảng: + Là kết quả của cuộc đấu tranh dân tộc và giai
cấp, sản phẩm của sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác – Lênin với phong trào công
nhân và phong trào yêu nước Việt Nam. + Việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam đã tạo ra
bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam: · Đảng trở thành chính đảng duy nhất lãnh đạo cách
mạng Việt Nam. · Từ đây cách mạng Việt Nam có đường lối đúng đắn,
khoa học, sáng tạo. · Cách mạng Việt Nam trở thành một bộ phận khăng
khít của cách mạng thế giới. · Đảng ra đời là sự chuẩn bị tất yếu đầu tiên có
tính quyết định cho những bước phát triển nhảy vọt mới trong lịch sử tiến hoá
của cách mạng Việt Nam. - Đại hội Đảng lần thứ III (9-1960) quyết nghị lấy
ngày 3-2 hằng năm làm ngày kỉ niệm thành lập Đảng. Bài
14: PHONG TRÀO CÁCH MẠNG 1930 - 1935 2. Phong trào cách mạng 1930 – 1931
với đỉnh cao Xô viết Nghệ - Tĩnh a) Phong trào cách mạng 1930 – 1931 - Phong trào cả nước: + Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, kịp thời lãnh đạo phong trào đấu tranh
của quần chúng rộng khắp cả nước. + Từ tháng 2 đến tháng 4-1930, nhiều cuộc đấu tranh của công nhân và
nông dân nổ ra. Tháng 5, trên phạm vi cả nước bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh nhân
ngày Quốc tế Lao động 1-5. Tháng 6,7,8, phong trào tiếp tục diễn ra sôi nổi
trong cả nước. - Ở Nghệ An - Hà Tĩnh: + Phong trào phát triển mạnh, quyết liệt nhất, với
những cuộc biểu tình của nông dân (9-1930) kéo đến huyện lị, tỉnh lị, đòi giảm
sưu thuế, được công nhân Vinh - Bến Thuỷ hưởng ứng. + Tiêu biểu là cuộc biểu tình của khoảng 8000 nông
dân huyện Hưng Nguyên (12-9-1930), kéo đến huyện lị phá nhà lao, đốt huyện
đường, vây lính khố xanh... + Hệ thống chính quyền địch bị tê liệt, tan rã ở
nhiều huyện, xã. b) Xô viết Nghệ - Tĩnh - Tại Nghệ An, Xô viết ra đời tháng 9-1930. Ở Hà
Tĩnh, Xô viết hình thành cuối năm 1930 - đầu năm 1931. Các xô viết thực hiện
quyền làm chủ của quần chúng, điều hành mọi mặt đời sống xã hội, với chức năng
một chính quyền cách mạng. - Chính sách của Xô viết: + Về chính trị, thực hiện các quyền tự do, dân chủ
cho nhân dân. Thành lập các đội tự vệ mà nòng cốt là tự vệ đỏ, lập toà án nhân
dân... + Về kinh tế, tịch thu ruộng đất công chia cho dân
cày nghèo, bãi bỏ thuế thân, thuế chợ... + Về văn hoá - xã hội, xoá bỏ tệ nạn mê tín dị
đoan, xây dựng nếp sống mới... - Chính sách của Xô viết đã đem lại lợi ích cho
nhân dân, chứng tỏ bản chất ưu việt (của dân, do dân, vì dân). c) Hội nghị lần thứ nhất Ban chấp
hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam (10-1930) - Những nội dung chính của Hội nghị : + Tháng 10-1930, Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp
hành Trung ương lâm thời Đảng họp (Hương Cảng - Trung Quốc). + Hội nghị quyết định đổi tên Đảng là Đảng Cộng
sản Đông Dương. + Hội nghị cử Ban Chấp hành Trung ương chính thức
do Trần Phú làm Tổng Bí thư. + Thông qua Luận cương chính trị do Trần Phú khởi
thảo. - Nội dung Luận cương: + Luận cương xác định những vấn đề chiến lược và
sách lược của cách mạng Đông Dương: lúc đầu là cuộc cách mạng tư sản dân quyền,
sau đó tiếp tục phát triển, bỏ qua thời kì tư bản chủ nghĩa, tiến thẳng lên con
đường xã hội chủ nghĩa. + Hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng có quan hệ
khăng khít với nhau là đánh đổ đế quốc và phong kiến. + Động lực cách mạng là giai cấp vô sản và giai
cấp nông dân. + Lãnh đạo cách mạng là giai cấp vô sản với đội
tiên phong của nó là Đảng Cộng sản. + Luận cương chính trị cũng nêu rõ hình thức và
phương pháp đấu tranh, mối quan hệ giữa cách mạng Việt Nam và cách mạng thế
giới. - Hạn chế của Luận cương : + Chưa nêu được mâu thuẫn chủ yếu của
xã hội Đông Dương, không đưa ngọn cờ dân tộc lên hàng đầu, nặng về
đấu tranh giai cấp. + Đánh giá không đúng khả năng cách mạng của tiểu
tư sản, tư sản dân tộc, khả năng lôi kéo bộ phận trung, tiểu địa chủ . d) Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh
nghiệm của phong trào cách mạng 1930-1931 - Ý nghĩa : + Phong trào cách mạng 1930 - 1931 khẳng định
đường lối đúng đắn của Đảng và quyền lãnh đạo của giai cấp công nhân đối với
cách mạng các nước Đông Dương. + Khối liên minh công – nông được hình thành. + Phong trào cách mạng 1930- 1931 ở Việt Nam được
đánh giá cao trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Quốc tế Cộng sản
đã công nhận Đảng Cộng sản Đông Dương là bộ phận độc lập, trực thuộc Quốc tế
Cộng sản. Phong trào có ý nghĩa như cuộc tập dượt đầu tiên
của Đảng và quần chúng cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này. - Bài học: Đảng ta thu được những kinh nghiệm quý
báu về công tác tư tưởng, về xây dựng khối liên minh công nông và mặt trận dân
tộc thống nhất, về tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh v.v... 3. Phong trào cách mạng những năm
1932 - 1935 b. Đại hội đại biểu lần thứ nhất
của Đảng Cộng sản Đông Dương (3-1935) - Nội dung: + Đại hội xác định ba nhiệm vụ trước mắt là củng
cố và phát triển Đảng, tranh thủ quần chúng rộng rãi, chống chiến tranh đế
quốc. + Thông qua Nghị quyết chính trị và Điều lệ
Đảng... + Bầu Ban Chấp hành Trung ương do Lê Hồng Phong
làm Tổng bí thư. - Ý nghĩa: + Đánh dấu mốc tổ chức Đảng đã được khôi phục từ
Trung ương đến địa phương. + Tổ chức quần chúng cũng được khôi phục. Bài 15 PHONG TRÀO DÂN CHỦ 1936 - 1939 1. Tình hình thế giới và trong nước
a) Tình hình thế giới Từ đầu những năm 30 của thế kỉ XX, thế lực phát
xít cầm quyền ở Đức, Italia, Nhật Bản chạy đua vũ trang, chuẩn bị chiến tranh
thế giới. Tháng 7-1935, Đại hội Quốc tế Cộng sản lần thứ VII
xác định nhiệm vụ chống chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh, bảo vệ hoà
bình, thành lập Mặt trận nhân dân rộng rãi. Tháng 6-1936, Mặt trận Nhân dân lên cầm quyền ở
Pháp, thi hành một số chính sách tiến bộ ở thuộc địa. b) Tình hình trong nước - Ở Việt Nam nhiều đảng phái chính trị hoạt động,
tranh giành ảnh hưởng trong quần chúng, trong đó Đảng Cộng sản Đông Dương là chính đảng mạnh nhất. - Về kinh tế,
thực dân Pháp tăng cường khai thác thuộc địa để bù đắp thiệt hại cho kinh
tế của "chính quốc". -
Trong nông nghiệp, chính quyền thực dân tạo điều kiện cho tư bản Pháp chiếm
đoạt ruộng đất của nông dân lập đồn điền (lúa, cao su, cà phê …). - Về công
nghiệp, Pháp đẩy mạnh ngành khai mỏ; sản lượng của các ngành dệt, rượu, xi măng
tăng. Các ngành điện, nước, cơ khí, đường,… ít phát triển. - Về thương nghiệp, Pháp độc quyền bán thuốc
phiện, rượu, muối… thu lợi nhuận cao. - Những năm 1936 - 1939, kinh tế Việt Nam phục hồi
và phát triển, nhưng vẫn lạc hậu và lệ thuộc kinh tế Pháp. - Đời sống
của đa số nhân dân gặp khó khăn, nên họ hăng hái tham gia đấu tranh đòi cải
thiện đời sống, đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hoà bình. 2. Phong trào dân chủ 1936 - 1939 a) Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông
Dương tháng 7-1936 - Nhiệm vụ chiến lược của cách mạng tư sản dân
quyền Đông Dương là chống đế quốc và phong kiến. - Nhiệm vụ trực tiếp, trước mắt là đấu tranh chống
chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít, chống chiến tranh, đòi tự do, dân
sinh, dân chủ, cơm áo, hoà bình. - Kẻ thù trước mắt là thực dân phản động Pháp và
tay sai. - Phương pháp đấu tranh là kết hợp các hình thức
công khai và bí mật, hợp pháp và bất hợp pháp. - Hội nghị chủ trương thành lập Mặt trận thống
nhất nhân dân phản đế Đông Dương, đến tháng 3-1938 đổi thành Mặt trận Dân chủ
Đông Dương. b) Những phong trào đấu tranh tiêu biểu - Đấu tranh đòi các quyền tự do, dân sinh, dân
chủ: + Phong trào Đông Dương Đại hội, Đảng vận động
nhân dân thảo ra bản "Dân nguyện" gửi tới phái đoàn của Quốc hội Pháp
sang điều tra tình hình Đông Dương, tiến tới triệu tập Đông Dương Đại hội
(8-1936). + Phong trào đón Gôđa và Brêviê năm
1937: lợi dụng sự kiện Gôđa sang điều
tra tình hình và Brêviê sang nhận chức Toàn quyền Đông Dương, Đảng tổ chức quần
chúng mít tinh "đón rước", biểu dương lực lượng; đưa yêu sách về dân
sinh, dân chủ. + Phong trào dân sinh dân chủ trong những năm
1937-1939, với các cuộc mít tinh biểu tình của nhân dân vẫn diễn ra sôi nổi,
đặc biệt là cuộc đấu tranh ngày 1-5-1938 ở Hà Nội và nhiều thành phố khác. - Đấu tranh nghị trường: Mặt trận Dân chủ Đông
Dương đã đưa người ra tranh cử vào các cơ quan chính quyền thực dân, như Viện
dân biểu, Hội đồng quản hạt. - Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí công khai: Đảng
và Mặt trận đã ra nhiều tờ báo công khai, như Tiền phong, Dân chúng...
để tuyên truyền đường lối của Đảng, tập hợp quần chúng đấu tranh. 3. Kết quả và bài học kinh nghiệm
của phong trào dân chủ 1936 - 1939 - Ý nghĩa: + Phong trào dân chủ 1936 - 1939, là phong trào
quần chúng rộng lớn, có tổ chức, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương. + Buộc chính quyền thực dân phải nhượng bộ một số
yêu sách về dân sinh, dân chủ. + Quần chúng được giác ngộ về chính trị, trở thành
lực lượng chính trị hùng hậu của cách mạng; cán bộ đựợc tập hợp và trưởng thành
; Đảng tích luỹ được nhiều kinh nghiệm đấu tranh. Phong trào
đã động viên, giáo dục, tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh, đồng thời đập
tan những luận điệu tuyên truyền, xuyên tạc với những hành động phá hoại của
các thế lực phản động khác. - Bài học kinh nghiệm: Phong trào dân chủ 1936 -
1939 để lại nhiều bài học về: + Xây dựng Mặt trận dân tộc thống nhất. + Tổ chức, lãnh đạo quần chúng đấu tranh công
khai, hợp pháp. + Đảng thấy được hạn chế trong công tác mặt trận,
vấn đề dân tộc. - Phong trào dân chủ 1936 - 1939, như một cuộc tập
dượt chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này. BÀI 16 PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC TỘC
VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM (1939 - 1945). NƯỚC VIỆT
NAM DÂN CHỦ CỘNG HOÀ RA ĐỜI 1. Tình hình Việt Nam trong những
năm 1939 - 1945 a) Tình hình chính trị - Tháng 9-1939, Chiến tranh thế giới thứ hai bùng
nổ. Chính phủ Pháp đầu hàng Đức, thực hiện chính sách thù địch với phong trào
cách mạng thuộc địa. - Ở Đông Dương, Pháp thực hiện chính sách vơ vét
sức người, sức của để dốc vào cuộc chiến tranh. Tháng 9-1940, quân Nhật vào miền Bắc Việt Nam,
Pháp đầu hàng. Nhật giữ nguyên bộ máy thống trị của Pháp để vơ vét kinh tế phục
vụ cho chiến tranh. - Ở Việt Nam, các đảng phái thân Nhật ra sức tuyên
truyền lừa bịp về văn minh, sức mạnh Nhật Bản, thuyết Đại Đông Á, dọn đường cho
Nhật hất cẳng Pháp. - Bước sang năm 1945, ở châu Âu, Đức thất bại nặng
nề; ở châu Á – Thái Bình Dương, Nhật thua to. Tại Đông Dương, ngày 9-3-1945
Nhật đảo chính Pháp, các đảng phái chính trị ở Việt Nam tăng cường hoạt động.
Quần chúng nhân dân sục sôi khí thế, sẵn sàng khởi nghĩa. b) Tình hình kinh tế - xã hội - Về kinh tế: + Chính sách của Pháp: thi hành chính
sách "Kinh tế chỉ huy", tăng thuế cũ, đặt thuế mới …, sa thải công
nhân, viên chức, giảm tiền lương, tăng giờ làm… + Chính sách của Nhật: cướp ruộng đất của nông
dân, bắt nông dân nhổ lúa, ngô để trồng đay, thầu dầu, yêu cầu Pháp xuất các
nguyên liệu chiến tranh sang Nhật với giá rẻ. Nhật đầu tư vào những ngành phục
vụ cho quân sự như mănggan, sắt... - Về xã hội: + Chính sách bóc lột của Pháp – Nhật đẩy nhân dân
ta tới chỗ cùng cực. Cuối 1944 đầu năm 1945, có gần 2 triệu đồng bào ta chết
đói. + Các giai cấp, tầng lớp ở nước ta, đều bị ảnh
hưởng bởi chính sách bóc lột của Pháp - Nhật. 2. Phong trào giải phóng dân tộc từ
tháng 9-1939 đến tháng 3-1945 a) Hội nghị Ban Chấp hành Trung
ương Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 11-1939 Từ ngày 6 – 8 tháng 11-1939, Hội nghị Ban chấp
hành Trung ương Đảng họp tại Bà Điểm (Hóc Môn – Gia Định) do Tổng Bí thư Nguyễn
Văn Cừ chủ trì. + Hội nghị xác định. - Nhiệm vụ, mục tiêu đấu tranh trước mắt: đánh đổ
đế quốc và tay sai, làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập. - Tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất thay bằng
khẩu hiệu tịch thu ruộng đất của bọn thực dân đế quốc và địa chủ tay sai đế
quốc, chống tô cao, lãi nặng. - Khẩu hiệu lập chính quyền Xô viết công nông binh
thay thế bằng khẩu hiệu lập Chính phủ dân chủ cộng hòa. -Về mục tiêu, phương pháp đấu tranh: Chuyển từ đấu
tranh đòi dân sinh dân chủ sang đánh đổ chính quyền của đế quốc và tay sai. Từ
hoạt động hợp pháp, nửa hợp pháp sang hoạt động bí mật. - Thành lập Mặt trận Thống nhất dân tộc phản đế
Đông Dương (gọi tắt là Mặt trận Phản đế Đông Dương) thay cho Mặt trận Dân chủ
Đông Dương. + Ý nghĩa lịch sử: Đánh dấu bước chuyển quan trọng - đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng
đầu đưa nhân dân ta bước vào thời kì trực tiếp vận động cứu nước. c) Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp
lãnh đạo cách mạng. Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng
sản Đông Dương (5-1941) + Hoàn cảnh: 28-01-1941, sau nhiều năm hoạt động ở nước
ngoài, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trở về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng,
từ ngày 10 đến 19-5-1941. Người
chủ trì Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 8 ở Pắc Bó (Hà Quảng - Cao Bằng) + Nội dung Hội nghị Hội nghị khẳng định nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của cách mạng là giải
phóng dân tộc. Tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất, nêu khẩu hiệu giảm tô, thuế,
chia lại ruộng công, tiến tới người cày có ruộng. Thành lập chính phủ nhân dân
của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh (Việt Minh 19/5/1941). Và
giúp đỡ việc thành lập mặt trận dân tộc thống nhất ở Lào và Campuchia. Hình thái khởi nghĩa là đi từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi
nghĩa. Chuẩn bị khởi nghĩa là nhiệm vụ trung tâm của toàn Đảng, toàn dân. + Ý nghĩa: Hội nghị TW Đảng lần VIII có ý nghĩa lịch sử to lớn đã hoàn chỉnh chủ
trương được đề ra từ Hội nghị Trung ương tháng 11-1939 nhằm giải quyết mục tiêu
số một của cách mạng là độc lập dân tộc. d) Chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa vũ trang giành chính
quyền - Xây dựng lực lượng chính trị : + Nhiệm vụ cấp bách của Đảng là vận động quần chúng tham gia Việt Minh.
Cao Bằng là nơi thí điểm cuộc vận động xây dựng các đoàn thể "Cứu
quốc". Năm 1942, có 3 "châu hoàn toàn". Uỷ ban Việt Minh Cao
Bằng và liên tỉnh Cao - Bắc - Lạng thành lập. + Ở nhiều tỉnh Bắc Kì và Trung Kì, các hội cứu quốc được
thành lập. + Năm 1943, Đảng ban hành Đề
cương Văn hoá Việt Nam. Năm 1944, Hội Văn hoá cứu quốc và Đảng Dân chủ Việt
Nam được thành lập, đứng trong Mặt trận Việt Minh… - Xây dựng lực lượng vũ trang : + Công tác xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng được Đảng đặc biệt coi
trọng. Sau thất bại của cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, theo chủ trương của Đảng một
bộ phận lực lượng chuyển sang xây dựng thành những đội du kích. + Năm 1941, du kích Bắc Sơn chuyển thành Trung đội Cứu quốc quân I
(2-1941). Cứu quốc quân phát động chiến tranh du kích 8 tháng, từ tháng 7-1941
đến tháng 2-1942. Ngày 15-9-1941, Trung đội Cứu quốc quân II ra đời. - Xây dựng căn cứ địa: Công tác
xây dựng căn cứ cũng được Đảng ta quan tâm. Sau khởi nghĩa Bắc Sơn, căn cứ địa
Bắc Sơn – Võ Nhai được xây dựng. Năm 1941, Nguyễn Ái Quốc chủ trương xây dựng
căn cứ địa Cao Bằng. - Gấp rút chuẩn bị khởi nghĩa vũ
trang giành chính quyền : + Tháng 2-1943, Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp, vạch ra kế hoạch
chuẩn bị toàn diện cho khởi nghĩa vũ trang. Khắp nông thôn, thành thị Bắc Kì,
các đoàn thể Việt Minh, các hội cứu quốc được thành lập. + Ở Bắc Sơn - Võ Nhai, Trung đội cứu quốc quân III ra đời (2-1944). + Ở Cao Bằng, các đội tự vệ vũ trang, đội du kích thành lập. Năm 1943,
19 ban "xung phong Nam tiến" được lập ra... + Tháng 5-1944, Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị "Sửa soạn khởi
nghĩa". + Ngày 22-12-1944, theo chỉ thị của Hồ Chí Minh, Đội Việt Nam Tuyên
truyền Giải phóng quân được thành lập. Ngay sau khi ra đời, đội đánh thắng hai
trận Phay Khắt và Nà Ngần. 3. Khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền a) Khởi nghĩa từng phần (tháng 3-1945 đến giữa tháng
8-1945) - Nhật đảo chính Pháp: + Tối 9-3-1945, Nhật đảo
chính Pháp; Pháp đầu hàng. + Nhật tuyên bố "giúp các
dân tộc Đông Dương xây dựng nền độc lập", dựng Chính phủ bù nhìn Trần Trọng Kim, đưa Bảo Đại làm "Quốc
trưởng". Thực chất là độc chiếm Đông Dương. - Chỉ thị "Nhật - Pháp bắn
nhau và hành động của chúng ta": Ngày 12-3-1945, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra chỉ thị "Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng
ta". Chỉ thị nêu rõ: + Kẻ thù chính của nhân dân Đông Dương là phát xít Nhật. + Khẩu hiệu "Đánh đuổi Pháp – Nhật" được thay bằng khẩu hiệu
"Đánh đuổi phát xít Nhật". + Hình thức đấu tranh từ bất hợp tác, bãi công, bãi thị ... sẵn sàng
chuyển qua tổng khởi nghĩa khi có điều kiện. + Quyết định "phát động một cao trào kháng Nhật cứu nước". - Diễn biến cao trào kháng Nhật
cứu nước: + Ở căn cứ địa Cao - Bắc - Lạng, Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân
và Cứu quốc quân cùng với quần chúng giải phóng nhiều xã, châu, huyện. + Ở Bắc Kì, khẩu hiệu "Phá kho thóc giải quyết nạn đói" thu
hút hàng triệu người tham gia. + Ở Quảng Ngãi, tù chính trị nhà lao Ba Tơ nổi dậy, thành lập chính
quyền cách mạng (11-3), tổ chức Đội du kích Ba Tơ. + Ở Nam Kì, Việt Minh hoạt động mạnh mẽ, nhất là ở Mĩ Tho,
Hậu Giang. b) Sự chuẩn bị cuối cùng trước ngày Tổng khởi nghĩa - Hội nghị Quân sự cách mạng Bắc Kì (4-1945) quyết định thống nhất các
lực lượng vũ trang. - Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị thành lập Uỷ ban dân tộc giải phóng Việt
Nam và Uỷ ban Dân tộc giải phóng các cấp (4-1945). - Khu giải phóng Việt Bắc và Uỷ ban lâm thời Khu giải phóng được thành
lập (6-1945). 4. Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 - Nhật đầu hàng Đồng minh, lệnh
Tổng khởi nghĩa được ban bố : + Ngày 9-8-1945, Liên Xô tiêu diệt đội quân Quan Đông của Nhật. + Ngày 15-8-1945, Nhật hoàng tuyên bố đầu hàng Đồng minh không điều
kiện. Quân Nhật ở Đông Dương rệu rã, chính phủ Trần Trọng Kim hoang mang lo sợ,
điều kiện khách quan có lợi cho Tổng khởi nghĩa đã đến. + Ngày 13-8-1945, Trung ương Đảng và Việt Minh thành lập Uỷ ban
Khởi nghĩa toàn quốc, ban bố "Quân
lệnh số 1", phát lệnh Tổng khởi
nghĩa trong cả nước. + Các ngày 14, 15-8-1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào
(Tuyên Quang), quyết định phát động Tổng khởi nghĩa trong cả nước, thông qua
những vấn đề đối nội, đối ngoại sau khi giành được chính quyền. + Tiếp đó, từ ngày 16 đến 17-8-1945, Đại hội quốc dân ở Tân Trào tán thành chủ trương Tổng
khởi nghĩa, thông qua 10 chính sách của Việt Minh, cử ra Uỷ ban Dân tộc giải
phóng Việt Nam do Hồ Chí Minh làm Chủ
tịch. - Nhận biết đây là thời cơ
"ngàn năm có một" cho cuộc Tổng khởi nghĩa thắng lợi : + Chưa có lúc nào như lúc này, cách mạng nước ta hội tụ được những điều
kiện thuận lợi như thế. + Thời cơ "ngàn năm có một" chỉ tồn tại
trong thời gian từ sau khi quân phiệt Nhật đầu hàng quân Đồng minh đến trước
khi quân Đồng minh kéo vào giải giáp quân Nhật (đầu tháng 9-1945). + Chúng ta kịp thời phát động Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trước khi
quân Đồng minh (Anh – Pháp – Tưởng) vào Đông Dương giải giáp quân Nhật. Cuộc
Tổng khởi nghĩa diễn ra nhanh chóng thắng lợi và ít đổ máu. - Diễn biến Tổng khởi nghĩa
tháng Tám : + Chiều ngày 16-8-1945, một đơn vị của đội Việt Nam Giải phóng quân do
Võ Nguyên Giáp chỉ huy, tiến về giải phóng thị xã Thái Nguyên. + Ngày 18-8-1945, nhân dân Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam
giành chính quyền sớm nhất trong cả nước. + Tại Hà Nội, ngày 19-8, hàng vạn nhân dân đánh chiếm các cơ quan đầu
não của địch, như Phủ Khâm sai, Toà Thị chính..., khởi nghĩa thắng lợi ở Hà
Nội. + Tiếp đó, khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi ở Huế (23-8-1945),
Sài Gòn (25-8-1945). + Thắng lợi ở Hà Nội – Huế – Sài Gòn đã tác động mạnh đến các địa
phương trong cả nước khởi nghĩa giành chính quyền, Đồng Nai Thượng và Hà Tiên
giành chính quyền muộn nhất vào ngày 28-8-1945. 5. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được thành lập (2-9-1945) - Ngày 25-8-1945, Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng về Hà Nội. - Uỷ ban Dân tộc giải phóng cải tổ thành Chính phủ lâm thời nước Việt
Nam Dân chủ Cộng hoà (28-8-1945). - Ngày 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai
sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. 6. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học
kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám năm 1945 a) Nguyên nhân thắng lợi - Nguyên nhân chủ quan: + Dân tộc Việt Nam vốn có truyền thống yêu nước, đấu tranh giải phóng
dân tộc ; vì vậy, khi Đảng Cộng sản Đông Dương kêu gọi thì cả dân tộc nhất tề
đứng lên khởi nghĩa giành chính quyền. + Có sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng do Hồ Chí Minh đứng đầu. + Quá trình chuẩn bị lâu dài, chu đáo, rút kinh nghiệm qua đấu tranh. + Trong những ngày khởi nghĩa, toàn Đảng, toàn dân quyết tâm cao. Các
cấp bộ Đảng chỉ đạo linh hoạt, sáng tạo, chớp đúng thời cơ. - Nguyên nhân khách quan: Quân Đồng minh đánh thắng phát xít, tạo cơ hội khách quan thuận lợi
cho nhân dân ta khởi nghĩa thành công. b) Ý nghĩa lịch sử - Tạo ra bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc, phá tan xiềng xích nô lệ
của Pháp hơn 80 năm và Nhật gần 5 năm, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng
hoà... - Mở ra một kỉ nguyên mới: kỉ nguyên độc lập, tự do, kỉ nguyên nhân dân
nắm chính quyền, làm chủ đất nước. - Đảng Cộng sản Đông Dương trở thành Đảng cầm quyền, chuẩn bị điều kiện
cho những thắng lợi tiếp theo. - Góp phần vào thắng lợi của cuộc chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít
; cổ vũ các dân tộc thuộc địa trong đấu tranh tự giải phóng. c)Bài học kinh nghiệm
- Phải có đường lối đúng dắn vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác Lê nin vào
thực tiễn Việt Nam. Thay đổi chủ trương, chiến lược phù hợp. Giải quyết đúng
đắn mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ dân tộc và dân chủ. - Tập hợp lực lượng trong một mặt trận dân tộc thống nhất trên cơ sở
liên minh công nông. - Triệt để phân hoá và cô lập kể thù rồi tiến lên đánh bại chúng. - Linh hoạt kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang. Khởi
nghĩa từng phần, khởi nghĩa ở nông thôn và thành thị, tiến tới Tổng khởi nghĩa
trong cả nước. BÀI 17 NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA TỪ SAU NGÀY 2 – 9 – 1945 ĐẾN TRƯỚC NGÀY 19 – 12 – 1946 I. TÌNH HÌNH NƯỚC
TA SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945 Khó khăn - Sau cách mạng tháng Tám, nước ta gặp muôn vàn khó khăn. Quân đội các
nước dưới danh nghĩa giải giáp quân Nhật lũ lượt kéo vào nước ta. - Bắc vĩ tuyến 16: Gần
20 vạn quân Trung Hoa Dân quốc và tay sai với danh nghĩa quân Đồng minh tràn
vào miền Bắc, gây khó khăn cho chính quyền cách mạng. - Nam vĩ tuyến 16: Hơn 1
vạn quân Anh kéo vào giải giáp quân Nhật, đã tạo điều kiện cho Pháp trở lại xâm
lược nước ta . - Bọn phản động trong nước ngóc đầu dậy chóng phá cách mạng. - Chính quyền cách mạng non trẻ, lực lượng vũ trang còn yếu. - Hậu quả của nạn đói đầu năm 1945 vẫn còn đe dọa. - Hơn 90% dân số mù chữ, tồn tại nhiều tệ nạn xã hội. - Ngân quỹ nhà nước trống rỗng, lạm phát tăng, ngoài ra quân Trung Hoa
Dân quốc ép ta dùng tiền (Quan Kim và Quốc Tệ), làm cho tình hình tài chính
thêm rối loạn. - Đất nước đứng trước tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”. 2. Thuận lợi. - Có Đảng, Bác Hồ và nhân dân đang đà phấn khởi sau cách mạng tháng
tám, họ sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ những thành quả của cách mạng. - Phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới phát triển mạnh, so sánh
lực lượng thay đổi có lợi cho cách mạng Việt Nam. II. BƯỚC ĐẦU XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG, GIẢI QUYẾT
NẠN ĐÓI, NẠN DỐT VÀ KHÓ KHĂN VỀ TÀI CHÍNH 1. Xây dựng chính quyền cách mạng a. Về chính trị - Ngày 6 – 1 – 1946, hơn 90% cử tri đi bỏ phiếu Bầu cử Quốc hội đầu
tiên, cả nước bầu được 333 đại biểu. Sau đó bầu cử Hội đồng nhân dân các
cấp. - Ngày 2 – 3 – 1946, Quốc hội họp phiên đầu tiên đã thông qua danh sách
Chính phủ liên hiệp kháng chiến do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu và lập Ban dự
thảo Hiến pháp. - Bản Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được thông
qua ngày 9 – 11 - 1946. b. Về quân sự Lực lượng vũ trang được xây dựng: Vệ Quốc đoàn đổi thành Quân đội Quốc
gia Việt Nam ngày 22 – 5 – 1946. Lực lượng dân quân, tự vệ củng cố và phát
triển. - Ý nghĩa: Thắng lợi của cuộc tổng tuyển cử đã
giáng một đòn mạnh vào âm mưu chia rẽ, lật đổ và xâm lược của đế quốc và tay
sai, nâng cao uy tín của nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà trên trường quốc
tế. 2. Giải quyết nạn đói Biện pháp cấp thời: Tổ chức quyên góp thóc gạo giữa các địa phương, nghiêm trị những kẻ đầu cơ
tích trữ gạo. Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi nhân dân cả nước “Nhường cơm sẻ áo”, “Hũ gạo cứu đói”, “Ngày
đồng tâm”. Biện pháp lâu dài: Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi “Tăng
gia sản xuất! tăng gia sản xuất ngay! tăng gia sản xuất nữa!”; bãi bỏ thuế
thân và các thứ thuế vô lý khác, giảm tô 25%, giảm thuế ruộng đất 20%, tạm cấp
ruộng đất bỏ hoang cho nhân dân, chia lại ruộng đất công. Kết quả: Sản xuất nông nghiệp nhanh chóng
được phục hồi, nạn đói dần dần bị đẩy lùi. 3. Giải quyết nạn dốt. - Ngày 8 – 9 – 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh
thành lập Nha Bình dân học vụ, kêu gọi toàn dân tham gia phong trào xoá nạn mù
chữ. - Từ tháng 9 – 1945 đến 9 – 1946, toàn quốc tổ
chức gần 76.000 lớp học, xoá mù chữ cho hơn 2,5 triệu người. Các cấp học được
khai giảng sớm. Nội dung, phương pháp đổi mới theo tinh thần dân tộc dân chủ. - Ý nghĩa: Góp phần nâng cao trình độ hiểu biết
của nhân dân, đẩy lùi từng bước các tệ nạn xã hội, xây dựng đời sống mới. 4. Giải quyết khó khăn về tài
chính. - Chính phủ kêu gọi nhân dân tự nguyện đóng góp
“Quỹ độc lập” và phong trào “Tuần lễ vàng”. - Kết quả: Đóng góp 370 kg vàng, 20 triệu đồng vào
“Qũy độc lập”, 40 triệu đồng vào “ Quỹ đảm phụ quốc phòng”. - Ngày 23 – 11 – 1946, Quốc hội quyết định cho lưu
hành tiền Việt Nam. Ý nghĩa - Cách mạng nước ta vượt qua những khó khăn, củng
cố và tăng cường sức mạnh chính quyền, Nhà nước làm cơ sở chống thù trong giặc
ngoài. - Thể hiện tính ưu việt của chế độ mới, cổ vũ,
động viên nhân dân bảo vệ chính quyền, bảo vệ nền độc lập vừa mới giành được. III – ĐẤU TRANH CHỐNG NGOẠI XÂM VÀ
NỘI PHẢN, BẢO VỆ CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG 1.
Kháng chiến chống thực dân Pháp trở lại
xâm lược ở Nam Bộ - Đêm 22 rạng sáng 23 – 9 – 1945, thực dân Pháp
cho quân đánh úp trụ sở Ủy ban nhân dân Nam Bộ và cơ quan tự vệ Sài Gòn, mở đầu
cuộc chiến tranh xâm lược nước ta lần hai. - Quân dân Sài Gòn – Chợ Lớn cùng nhân dân Nam Bộ
đứng lên chống giặc bằng mọi hình thức. - Ngày 5 – 10 – 1945, quân Pháp được tăng viện, mở
rộng đánh chiếm Nam Bộ và Nam Trung Bộ à Trung ương Đảng, Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh
quyết tâm lãnh đạo kháng chiến, huy động lực lượng cả nước chi viện cho Nam Bộ,
Nam Trung Bộ, gởi những đoàn quân Nam tiến vào chiến đấu và quyên góp ủng hộ
đồng bào miền Nam kháng chiến. 2. Đấu tranh với quân Trung Hoa Dân
quốc và bọn phản động cách mạng ở miền Bắc Chủ trương: Tạm thời hòa hoãn, tránh xung đột với quân Trung
Hoa Dân quốc. Biện pháp - Đối với quân Trung Hoa Dân quốc; nhân nhượng cho
chúng một số quyền lợi kinh tế, cung cấp một phần lương thực, cho phép lưu hành
tiền Trung Quốc trên thị trường. Nhường cho các đảng Việt Quốc, Việt Cách 70
ghế trong Quốc hội không qua bầu cử, 4 ghế bộ trưởng trong chính phủ liên hiệp,
1 ghế phó Chủ tịch nước. - Đối với các tổ chức phản cách mạng và tay sai
của Trung Hoa Dân quốc: kiên quyết vạch trần âm mưu và những hành động chia rẽ,
phá hoại của chúng, trừng trị theo pháp luật những kẻ phá hoại khi có đủ bằng
chứng. Kết quả: Hạn chế các hoạt động chống phá của quân Trung
Hoa Dân quốc và tay sai, làm thất bại âm mưu lật đổ chính quyền cách mạng của
chúng. 3. Hòa hoãn với Pháp nhằm đẩy quân
Trung Hoa Dân quốc ra khỏi nước ta a. Hiệp
định Sơ bộ Hoàn cảnh - Sau khi chiếm đóng các đô thị ở Nam bộ và Nam
Trung Bộ, thực dân Pháp tiến quân ra Bắc nhằm thôn tính cả nước ta - Pháp điều đình với Chính phủ Trung Hoa Dân quốc
kí hiệp ước Hoa - Pháp (28 – 2 - 1946), theo đó Pháp được đưa quân ra Bắc thay
quân Trung Hoa Dân quốc đang làm nhiệm vụ giải giáp quân Nhật. - Hiệp ước Hoa - Pháp đã đặt nhân dân ta trước sự
lựa chọn: Một là đánh Pháp, hai là hòa hoãn, nhân nhượng Pháp để tránh đối đầu
cùng lúc nhiều kẻ thù. - Ngày 3 – 3 – 1946, Ban thường vụ Trung ương Đảng
họp do Hồ Chí Minh chủ trì, đã chọn giải pháp “Hòa để tiến”. - Chiều 6 – 3 – 1946, tại Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí
Minh kí với Xanhtơni bản Hiệp định sơ bộ. Nội dung - Chính phủ Pháp công nhận nước Việt Nam Dân chủ
Cộng hòa là một quốc gia tự do, có chính phủ, nghị viện, quân đội, tài chính
riêng và là thành viên của liên bang Đông Dương, nằm trong khối Liên hiệp Pháp. - Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thỏa thuận
cho 15.000 quân ra Bắc thay quân Trung Hoa Dân quốc làm nhiệm vụ giải giáp quân
Nhật, rút dần trong thời hạn 5 năm. - Hai bên ngừng bắn ở Nam bộ Ý nghĩa - Ta tránh được cuộc chiến đấu bất lợi vì phải
chống lại nhiều kẻ thù cùng một lúc. - Đẩy được 20 vạn quân Trung Hoa Dân quốc và bọn
tay sai ra khỏi nước ta. - Ta có thêm thời gian hòa bình để cũng cố chính
quyền cách mạng, chuẩn bị lực lượng mọi mặt cho cuộc kháng chiến lâu dài chống
Thực dân Pháp về sau.
b. Tạm ước 14 – 9 – 1946 - Sau khi kí Hiệp định Sơ bộ, thực dân Pháp vẫn
tiếp tục gây xung đột vũ trang ở Nam bộ, cuộc đàm phán ở Phôngtennơblô thất
bại, quan hệ Việt – Pháp ngày càng căng thẳng, có nguy cơ xảy ra chiến tranh. - Trước tình hình đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí với
Pháp bản Tạm ước 14 – 9 – 1946, nhân nhượng Pháp một số quyền lợi kinh tế - văn
hóa ở Việt Nam. - Tạm ước đã tạo điều kiện cho ta có thêm thời
gian hòa hoãn để xây dựng, củng cố lực lượng, chuẩn bị bước vào cuộc kháng
chiến toàn quốc, chống Pháp lâu dài.
ĐỀ CƯƠNG ÔN
TẬP CUỐI KÌ I MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN KHỐI 12 I. TRẮC NGHIỆM (7 điểm) Câu 1:
Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự chung do nhà nước ban hành và bảo đảm
thực hiện bằng quyền lực A. xã
hội. B. nhà nước. C. cộng
đồng. D. tập thể. Câu 2: Đặc trưng nào của pháp luật là
quy tắc xử sự chung, là khuôn mẫu chung, được áp dụng nhiều lần, ở nhiều nơi,
đối với tất cả mọi người trong đời sống xã hội? A. Tính xác định chặt chẽ về hình
thức. B. Tính xác định chặt chẽ về nội
dung. C. Tính quy phạm phổ biến. D. Tính quyền lực, bắt buộc
chung. Câu 3: Cá nhân tổ chức áp dụng pháp
luật là các cán bộ công chức nhà nước có thẩm quyền căn cứ vào quy định của
pháp luật để đưa ra quyết định làm phát sinh chấm dứt hoặc thay đổi các A. quyền và nghĩa vụ. B. Trách
nhiệm pháp lí. C. ý thức công dân. D. Nghĩa
vị công dân. Câu 4: Hình thức thực hiện nào của pháp
luật quy định cá nhân, tổ chức chủ động thực hiện quyền, không thực hiện cũng
không bị ép buộc phải thực hiện? A. Sử dụng pháp luật. B. Áp
dụng pháp luật. C. Thi hành pháp luật. D. Tuân
thủ pháp luật. Câu 5: Vi phạm hành chính là hành vi vi
phạm pháp luật, xâm phạm tới A. quan hệ lao động và công vụ nhà
nước. B. các hành vi nguy hiểm cho xã
hội. C. các quy tắc quản lý nhà nước. D. quan hệ tài sản và nhân thân. Câu 6: Những hành vi xâm phạm các quan
hệ lao động, công vụ nhà nước là vi phạm A. kỉ luật. B. hành chính. C. hình
sự. D. dân sự. Câu 7: Mọi công dân không bị phân biệt
đối xử trong việc hưởng quyền, thực hiện nghĩa vụ và phải chịu trách nhiệm pháp
lý là A. thoả mãn tất cả nhu cầu. B. ngang bằng về lợi nhuận. C. đáp ứng mọi sở thích. D. bình
đẳng trước pháp luật. Câu 8: Một trong những nội dung của
quyền bình đẳng trong hôn nhân và gia đình là vợ chồng có quyền và nghĩa vụ
ngang nhau trong việc A. áp đặt mọi quan điểm riêng. B. bài trừ quyền tự do tín
ngưỡng. C. sở hữu tài sản chung. D. lựa
chọn hành vi bạo lực. Câu 9: Sự thỏa thuận giữa người lao
động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, điều kiện lao động,
quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động là đề cập đến nội dung của
khái niệm nào dưới đây? A. Hợp đồng kinh doanh. B. Hợp
đồng lao động. C. Hợp đồng kinh tế. D. Hợp
đồng làm việc. Câu 10: Theo quy định của pháp luật, hợp
đồng lao động được giao kết giữa người lao động và A. phòng thương binh xã hội. B. người sử dụng lao động. C. ủy ban nhân dân quận. D. Tòa
án nhân dân. Câu 11: Bình đẳng trong kinh doanh nghĩa
là bình đẳng trong A. lựa chọn, ngành nghề. B. tìm
kiếm việc làm. C. quyền làm việc. D. lựa
chọn việc làm. Câu 12: Theo
quy định của pháp luật, mọi doanh nghiệp đều phải thực hiện nghĩa vụ A. kinh
doanh đúng ngành nghề đăng ký. B. tham gia xây nhà tình nghĩa, C. nhập
khẩu nguyên liệu tự nhiên, D. tuyển dụng chuyên gia cao
cấp. Câu 13: Nhà nước ban hành các chương
trình, chính sách phát triển kinh tế ở các xã đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào
dân tộc và miền núi thể hiện sự bình đẳng giữa các dân tộc trên lĩnh vực A. Văn hóa. B. kinh tế. C. chính
trị. D. xã hội. Câu 14: Cùng với tiếng phổ thông, các
dân tộc có quyền dùng tiếng nói, chữ viết của mình là thể hiện sự bình đẳng
giữa các dân tộc trong lĩnh vực A. văn hóa. B. tín ngưỡng. C. tôn
giáo. D. giáo dục. Câu 15: Công dân Việt Nam thuộc các dân
tộc khác nhau khi đủ điều kiện mà pháp luật quy định đều có quyền bầu cử và ứng
cử, quyền này thể hiện quyền bình đẳng giữa các dân tộc về A. kinh tế. B. chính trị. C. văn
hóa. D. xã hội. Câu 16: Quyền bình đẳng giữa các tôn
giáo được hiểu là các tôn giáo ở Việt Nam đều có quyền tự do hoạt động tôn giáo
trong khuôn khổ của A. giáo hội. B. pháp luật. C. đạo
pháp. D. hội thánh. Câu 17: Việc làm nào dưới đây thể hiện
vai trò quản lý xã hội của pháp luật A. Tổ chức hội nghị hiệp thương. B. Công khai hồ sơ ứng cử viên. C. Thông báo về tranh chấp dân sự D. Cưỡng chế công trình sai phạm
. Câu 18:
Việc làm nào dưới đây thể hiện vai trò của pháp luật trong việc bảo vệ quyền và
lợi ích hợp pháp của công dân A. tố cáo hành vi vi phạm pháp luật. B. tổ chức truy bắt tội phạm. C. Tham gia hoạt động tôn giáo D. Khiếu nại về chính sách hỗ
trợ lao động. Câu 19: Cá nhân đăng kí kinh doanh là
thực hiện pháp luật theo hình thức nào dưới đây? A. Tuân thủ pháp luật. B. Sử
dụng pháp luật. C. Áp dụng pháp luật. D. Thi
hành pháp luật. Câu 20: Công dân tuân thủ pháp luật khi
từ chối A. nộp thuế đầy đủ theo quy định. B. thực hiện nghĩa vụ bầu cử. C. nhập cảnh trái phép. D. khai
báo tạm trú. Câu 21: Công chức, viên chức nhà nước
thực hiện hành vi nào sau đây là vi phạm pháp luật kỉ luật? A. Công khai danh tính người tố cáo. B. Điều chỉnh pháp luật. C. Dự thảo văn bản pháp luật D. Cấp giấy chứng nhận kết hôn. Câu 22: Theo quy định của pháp luật,
người có đủ năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện hành vi nào sau đây phải
chịu trách nhiệm dân sự ? A. Thuê xe không trả đúng thời hạn. B. Tài trợ hoạt động khủng bố C. Tổ chức mua bán nội tạng người. D. Sử dụng điện thoại khi lái
xe. Câu 23: Nội dung nào sau đây thể hiện
quy định của pháp luật về sự bình đẳng của công dân trong việc thực hiện nghĩa
vụ trước Nhà nước và xã hội? A. Bí mật xác lập di chúc thừa kế. B. Tìm hiểu loại hình dịch vụ. C. Lựa chọn giao dịch dân sự. D. Tham gia bảo vệ an ninh quốc
gia. Câu 24: Nội dung nào sau đây thể hiện
quy định của pháp luật về sự bình đẳng của công dân trong việc thực hiện nghĩa
vụ trước Nhà nước và xã hội ? A. Tự chuyển quyền nhân thân B. Nộp thuế theo quy định. C. Chia sẻ bí quyết gia truyền. D. Công khai gia phả dòng họ. Câu 25: Theo quy định của pháp luật, nội
dung nào sau đây thể hiện công dân bình đẳng của trong việc hưởng quyền ? A. Đăng kí tư vấn nghề nghiệp. B. Hoàn thiện hồ sơ đấu thầu. C. Hoàn thiện hồ sơ kinh doanh. D. Tham gia bảo vệ môi trường Câu 26: Theo quy định của pháp luật, nội
dung nào sau đây thể hiện công dân bình đẳng của trong việc hưởng quyền ? A. Hỗ trợ việc cấp đổi căn cước. B. Nghỉ việc không có lí do
chính đáng C. Từ chối công khai danh tính người
bệnh. D. Tham gia bảo về Tổ quốc Câu 27: Bình đẳng giữa các dân
tộc trên lĩnh vực văn hóa thể hiện ở việc các dân tộc trong cộng đồng dân tộc
Việt Nam đều được A. ứng cử đại biểu hội đồng nhân
dân. B. dự ngày hội đoàn kết. C. góp ý kiến với đại biểu quốc
hội . D. nhận hỗ trợ học tập Câu 28: Theo quy định của pháp luật, nội
dung nào dưới đây không thể hiện
quyền bình đẳng giữa các dân tộc trong lĩnh vực chính trị? A. Tham gia bầu cử đại biểu quốc
hội. B. Ứng cử hội đồng nhân dân xã. C. Hỗ trợ phát triển du lịch cộng
đồng. D. Đóng góp ý kiến vào dự thảo
luật. Câu 29: Pháp luật là hệ thống các quy
tắc xử sự chung do nhà nước ban hành và được bảo đảm thực hiện bằng A. quyền lực nhà nước. B. ý
chí nhân dân. C. thế lực chính trị. D. sức
ép chính quyền. Câu 30: Tất cả mọi cá nhân, tổ chức ai
cũng phải xử sự theo pháp luật. Điều đó thể hiện đặc trưng nào dưới đây của
pháp luật? A. Tính công khai. B. Tính
dân chủ. C. Tính quyền lực, bắt buộc chung. D. Tính quy phạm phổ biến. Câu 31: Các cá nhân, tổ chức sử dụng
đúng đắn các quyền của mình, làm những gì pháp luật cho phép làm là A. tuân thủ pháp luật. B. sử dụng pháp luật. C.
thi hành pháp luật. D. áp
dụng pháp luật. Câu 32: Cơ quan, công chức nhà nước có
thẩm quyền căn cứ vào quy định của pháp luật để đưa ra quyết định phát sinh
chấm dứt hoặc thay đổi các quyền nghĩa vụ cụ thể của cá nhân, tổ chức là A. thi hành pháp luật. B. sử dụng pháp luật. C.
áp dụng pháp luật. D. tuân
thủ pháp luật. Câu 33: Những hành vi vi phạm pháp luật
có mức độ nguy hiểm cho xã hội thấp hơn tội phạm, vi phạm đến các quy tắc quản
lý của nhà nước là gì? A. Vi
phạm kỷ luật. B. Vi
phạm hành chính. C. Vi
phạm dân sự. D. Vi
phạm hình sự. Câu 34: Vi phạm dân sự là những hành vi
xâm phạm tới các A. quan hệ tài sản và quan hệ gia
đình. B. quan hệ sở hữu và quan hệ gia
đình. C. quan hệ kinh tế và quan hệ tình
cảm. D. quan hệ tài sản và quan hệ
nhân thân. Câu 35: Theo
quy định của pháp luật, bình đẳng về trách nhiệm pháp lí có nghĩa là bất kì
công dân nào vi phạm pháp luật đều A. được
giảm nhẹ hình phạt. B. được đền bù thiệt hại. C. bị xử lí
nghiêm minh. D. bị tước quyền con người. Câu 36: Một trong những nội dung của
quyền bình đẳng trong hôn nhân và gia đình là vợ, chồng có quyền và nghĩa vụ
ngang nhau trong việc A. bài trừ quyền tự do tín ngưỡng. B. che dấu hành vi bạo lực. C. kế hoạch hóa gia đình. D. ngăn
cản mọi nghi lễ tôn giáo. Câu 37: Theo quy định của pháp luật, để
giao kết hợp đồng lao động các bên cần phải tuân thủ vào nguyên tắc nào? A. Tự do, tự nguyện, bình đẳng. B. Dân chủ, công bằng, văn minh. C. Tích cực, chủ động, hội nhập. D. Kỷ cương, tình thương, trách
nhiệm. Câu 38: Công dân tự do sử dụng sức lao
động của mình trong việc tìm kiếm, lựa chọn việc làm là thể hiện nội dung bình
đẳng về A. quyền tự do lao động. B.
công bằng trong lao động. C.
hợp đồng lao động. D. thực
hiện quyền lao động. Câu 39: Mọi công dân khi đủ điều kiện theo quy định của
pháp luật đều được tự do lựa chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp là nội dung
quyền bình đẳng trong A. tìm kiếm việc làm. B. tuyển
dụng lao động. C. lĩnh vực kinh doanh. D. đào
tạo nhân lực. Câu 40: Khi có đủ điều kiện theo quy
định của pháp luật, mọi doanh nghiệp đều có quyền tự chủ đăng kí kinh doanh
trong những ngành nghề A. phù hợp với nhu cầu B. do
mình lựa chọn C. pháp luật không cấm D. mình
có sở thích Câu 41: Nguyên tắc quan trọng hàng đầu
trong hợp tác, giao lưu giữa các dân tộc ở nước ta là các dân tộc phải được đảm
bảo quyền A. bình đẳng. B. tự do. C. và
nghĩa vụ. D. phát triển. Câu 42: Nhà nước có chính sách học bổng
và ưu tiên con em đồng bào dân tộc thiểu số được tạo điều kiện nâng cao trình
độ là góp phần thực quyền bình đẳng giữa các dân tộc trong lĩnh vực A. tự do tín ngưỡng. B. chính trị. C. kinh
tế. D. văn
hóa, giáo dục. Câu 43: Các dân tộc trên lãnh
thổ Việt Nam đều có đại biểu của mình trong hệ thống các cơ quan quyền lực nhà
nước là thể hiện quyền bình đẳng trong lĩnh vực A. chính trị. B. lao động. C. kinh tế. D. kinh doanh. Câu 44: Các tôn giáo được Nhà
nước công nhận đều bình đẳng trước pháp luật, có quyền hoạt động tôn giáo theo A. tín ngưỡng cá nhân. B. quan
niệm đạo đức. C. quy định của pháp luật. D. phong
tục tập quán. Câu 45: Việc làm nào dưới đây
thể hiện vai trò quản lý xã hội của pháp luật A. Xử phạt hành chính về thuế . B. Công bố quy hoạch đất đai. C. Tiếp nhận đơn tố cáo. D. Niêm
yết danh sách cử tri Câu 46:
Việc làm nào dưới đây thể hiện vai trò của pháp luật trong việc bảo vệ quyền và
lợi ích hợp pháp của công dân A. Thực hiện tố cáo nặc danh B. Xúc phạm nhằm hạ uy tín người
khác. C. Thông báo tuyển dụng nhân sự. D. Khiếu nại vì đền bù chưa thỏa
đáng. Câu 47: Công dân thi hành pháp luật khi A. Độc lập lựa chọn ứng cử viên. B. Tổ chức nhập cảnh trái phép. C. Khai báo y tế khi đi về từ vùng
dịch. D. Tố cáo người nhập cảnh trái
phép. Câu 48: Theo quy định của pháp luật,
công dân không tuân thủ pháp luật khi thực hiện hành vi nào sau đây? A. Nghiên cứu tiểu sử ứng viên. B. Sàng lọc giới tính thai nhi. C. Tham gia hoạt động tôn giáo. D. Bổ sung hồ sơ kinh doanh. Câu 49: Theo quy định của pháp luật,
người có đủ năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện hành vi nào sau đây phải
chịu trách nhiệm hình sự? A. Tổ chức mua bán nội tạng người. B. Từ chối nhận tài sản thừa kế. C. Hủy bỏ giao dịch dân sự. D. Từ
chối trợ giúp pháp lý. Câu 50: Theo quy định của pháp luật,
người có đủ năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện hành vi nào sau đây phải
chịu trách nhiệm hành chính? A. Buôn bán động vật trong danh mục
cấm. B. Bí mật giải cứu con tin. C. Đề xuất người giám hộ bị can. D. Lấn chiếm hè phố để kinh
doanh. Câu 51: Nội dung nào sau đây thể hiện
quy định của pháp luật về sự bình đẳng của công dân trong việc thực hiện nghĩa
vụ trước Nhà nước và xã hội? A. Đăng ký tư vấn nghề nghiệp. B. Từ chối di sản thừa kế. C. Tham gia bảo vệ Tổ quốc. D. Bảo trợ người vô gia cư. Câu 52: Nội dung nào sau đây thể hiện
quy định của pháp luật về sự bình đẳng của công dân trong việc thực hiện nghĩa
vụ trước Nhà nước và pháp luật? A. Tự chuyển quyền nhân thân. B. Công khai gia phả dòng họ. C. Nộp thuế theo luật định. D. Chia sẻ bí quyết gia truyền. Câu 53: Theo quy định của pháp luật, nội
dung nào sau đây thể hiện công dân bình đẳng của trong việc hưởng quyền ? A. dùng tiếng nói, chữ viết riêng. B. thực hiện chính sách
tương trợ. C. thay đổi cơ chế quản lí. D. tham gia quản lí xã hội. Câu 54: Theo quy định của pháp luật, nội
dung nào sau đây thể hiện công dân bình đẳng của trong việc hưởng quyền ? A. Hoàn thiện thủ tục nhận khoán
rừng. B. Khai báo điều tra nhân khẩu. C. Tiến hành thủ tục đăng ký kinh
doanh. D. Lắp đặt hệ thống phần mềm
quản lí. Câu 55: Theo quy định của pháp
luật, nội dung nào dưới đây không
thể hiện quyền các dân tộc bình đẳng trong lĩnh vực giáo dục? A. Xây dựng trường dân tộc nội trú. B. Thực hiện chế độ cử tuyển . C. Tuyên truyền từ bỏ hủ tục. D. Hỗ trợ kinh phí học tập. Câu 56: Theo quy định của pháp luật,
quyền bình đẳng trong trên lĩnh vực chính trị thể hiện ở việc các dân tộc trong
cộng đồng dân tộc Việt Nam đều được A. phát
triển kinh tế du lịch cộng đồng. B. đóng
góp ý kiến sửa đổi Hiến pháp. C. bảo
tồn trang phục dân tộc . D. tổ
chức lễ hội truyền thống. II. TỰ LUẬN (3 điểm) Câu 1.(2 điểm) Gia đình bác Hoa mở cửa hàng kinh doanh mặt hàng
điện tử. Từ khi mở cửa hàng đến nay, bác
Hoa luôn đóng thuế đầy đủ theo quy định của pháp luật và kinh doanh đúng mặt
hàng đã đăng ký. a)
Theo em, việc làm của bác Hoa là thể hiện hình thức thực hiện pháp luật nào? Vì
sao? b)
Trong cuộc sống hàng ngày, em đã thực hiện đúng quy định của pháp luật chưa?
Nêu ví dụ cụ thể về hành vi thực hiện pháp luật của em. Câu 2. (1 điểm) : Theo em, việc pháp luật thừa nhận quyền sở hữu tài sản riêng của vợ,
chồng có mâu thuẫn với nguyên tắc bình đẳng giữa vợ và chồng không? Câu 3.(2 điểm) Gia đình bác Hoa mở cửa hàng kinh doanh mặt hàng
điện tử. Do ảnh hưởng của dịch bệnh nên việc kinh doanh bị đóng cửa dẫn đến
thua lỗ. Mặc dù đã có quy định đóng cửa để phòng chống dịch, nhưng do hám lợi
bác đã thuê nhân công bí mật gia công khẩu trang tế đã qua sử dụng để cung cấp
ra thị trường a)
Theo em, việc làm của bác Hoa là chưa thực hiện tốt hình thức thực hiện pháp
luật nào. Vì sao? b)
Trong cuộc sống hàng ngày, em đã thực hiện đúng quy định của pháp luật chưa?
Nêu ví dụ cụ thể về hành vi thực hiện pháp luật của em. Câu 4. (1 điểm): Tại sao người
lao động và người sử dụng lao động phải giao kết hợp đồng lao động? Thực hiện
đúng nguyên tắc trong giao kết hợp đồng lao động đem lại quyền lợi gì cho người
lao động và người sử dụng lao động?
ĐỀ CƯƠNG CUỐI
HỌC KÌ I
MÔN CÔNG NGHỆ
12
NĂM HỌC 2023 –
2024
I. PHẦN TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Câu IC
khuếch đại thuật toán là:
A. Bộ khuếch đại dòng một chiều B. Bộ
khuếch đại dòng xoay chiều
C. Bộ khuếch đại dòng một chiều và xoay chiều D. Cả 3 đáp án trên
Câu 2: Điôt tiếp điểm thường dùng để:
A. Tách sóng B. Trộn tần C. Chỉnh lưu D. Cả A và B đều đúng
Câu 3: Để phân loại tụ điện người
ta căn cứ vào…
A. Vật liệu làm lớp điện môi giữa hai bản cực của tụ
điện.
B. Vật liệu làm vỏ của tụ điện.
C. Vật liệu làm hai bản cực của tụ điện.
D. Vật liệu làm chân của tụ điện.
Câu 4: Đáp án nào sau đây không thuộc
phân loại mạch điện tử điều khiển?
A. Điều khiển tín hiệu B.
Điều khiển cứng bằng mạch điện tử
C. Điều khiển không có lập trình D.
Điều khiển tốc độ
Câu 5: Để điều khiển những con số trong máy tính điện tử ta
dùng vi mạch:
A. Lôgic. B. Tương tự. C. Tranzito. D. Tuyến tính.
Câu 6: Trong các sơ đồ mạch điện sau đây, sơ đồ ở hình nào
là của mạch chỉnh lưu cầu?
A. Hình C B.
Hình A C.
Hình B D. Hình D
Câu 7: Dựa vào đâu để phân loại mạch điện tử điều khiển:
A. Dựa
vào công suất B.
Dựa vào chức năng
C. Dựa vào mức độ
tự động hóa D.
Cả 3 đáp án đều đúng
Câu 8: Phát biểu nào sau đây đúng:
A.
Mạch điện tử điều khiển là mạch điện tử thực hiện chức năng điều khiển.
B.
Mạch điều khiển tín hiệu là mạch điện tử điều khiển.
C.
Mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay chiều một pha là mạch điện tử điều
khiển.
D. Cả
3 đáp án đều đúng
Câu 9: Đâu là ứng dụng của mạch điện tử điều khiển?
A. Vệ
tinh vinasat 1 B.
Tàu vũ trụ con thoi
C.
Động cơ bước D.
Cả 3 đáp án trên
Câu 10: Người ta phân Tranzito làm hai
loại là:
A. Tranzito PPN và Tranzito NPP. B. Tranzito PNP và Tranzito NPN.
C. Tranzito PPN và Tranzito NNP. D. Tranzito PNN và Tranzito NPP.
Câu 11: Linh kiện bán dẫn 2 lớp tiếp giáp P – N là :
A. Điốt. B.
Tranzito. C. Tirixto. D. Triac.
Câu 12: Mạch nguồn điện một chiều không có khối chức năng
nào sau đây :
A. Mạch bảo vệ. B. Mạch khuếch đại.
C. Mạch lọc nguồn. D. Mạch chỉnh lưu.
Câu 13: Đại lượng nào sau đây không phải là các số liệu kĩ thuật của tụ điện ?
A. Điện dung.
B.
Điện áp định mức.
C. Dung kháng. D. Cường độ định mức.
Câu 14: Công dụng của điện trở là:
A. Hạn chế dòng điện và phân chia điện áp trong mạch
điện.
B. Hạn chế hoặc điều khiển dòng điện và phân chia điện
áp trong mạch điện.
C. Điều chỉnh dòng điện và tăng cường điện áp trong mạch
điện.
D. Tăng cường dòng điện và phân chia điện áp trong mạch
điện.
Câu 15: Cuộn cảm được phân thành những
loại nào:
A. Cuộn cảm cao tần, cuộn cảm trung tần , cuộn cảm hạ tần.
B. Cuộn cảm thượng
tần, cuộn cảm trung tần , cuộn cảm hạ âm.
C. Cuộn cảm thượng tần, cuộn cảm trung tần , cuộn cảm hạ
tần.
D. Cuộn cảm cao tần, cuộn cảm trung tần , cuộn cảm âm tần.
Câu 16: Đâu là mạch điện tử?
A. Mạch khuếch đại B. Mạch tạo xung
C. Mạch điện tử số D. Cả 3 đáp án trên
Câu 17: rong mạch nguồn điện một chiều thiếu khối nào
mạch vẫn hoạt động bình thường?
A.
Biến áp B.
Ổn áp C.
Bảo vệ D. Lọc nguồn
Câu 18: Phát biểu nào sau đây là sai?
A. Điện
trở dùng hạn chế hoặc điều chỉnh dòng điện và phân chia điện áp trong mạch điện
B. Tụ
điện có tác dụng ngăn cản dòng điện 1 chiều và cho dòng điện xoay chiều đi qua
C. Cuộn
cảm thường dùng để dẫn dòng điện một chiều, chặn dòng điện cao tần
D. Điện
áp định mức của tụ là trị số điện áp đặt vào hai cực tụ điện để nó hoạt động
bình thường
Câu 19: Vạch thứ tư trên điện trở có bốn vòng màu có ghi màu kim
nhũ thì sai số của điện trở đó là:
A. 2% B. 5% C. 10% D. 20%
Câu 20: Trên một tụ điện có ghi 220 V-100 F . các thông số trên cho ta biết điều gì ?
A. Điện áp định mức và trị số điện dung của tụ điện.
B. Điện áp cực đại và khả năng tích
điện tối thiểu của tụ điện .
C. Điện áp định mức và dung kháng của tụ điện.
D. Điện áp đánh thủng và dung lượng của tụ điện .
Câu 21: Loại tụ điện nào
chỉ sử dụng cho điện một chiều và phải mắc đúng cực?
A. Tụ hóa B. Tụ xoay C. Tụ giấy D. Tụ gốm
Câu 22: Công dụng của Điôt bán dẫn:
A. Biến đổi dòng điện xoay chiều thành dòng điện một
chiều.
B. Dùng để điều khiển các thiết bị điện.
C. Khuếch đaị tín hiệu, tạo sóng, tạo
xung.
D. Dùng trong mạch chỉnh lưu có điền
khiển.
Câu 23: Trong các nhóm
linh kiện điện tử sau đây, đâu là nhóm chỉ toàn các linh kiện tích cực?
A.
Tụ điện, điôt, tranzito, IC, điac. B. Điôt, tranzito, tirixto, triac.
C. Điện trở, tụ điện, cuộn cảm, điôt. D. Tranzito, IC, triac, điac,cuộn cảm
Câu 24: Điốt,
Tirixtô, Triac, Tranzito, Diac chúng đều giống nhau ở điểm nào?
A. Nguyên lý làm việc. B. Vật liệu chế tạo.
C. Công dụng D. Số điện cực.
Câu 25: Người ta dùng
linh kiện bán dẫn nào sau đây để chỉnh lưu?
A.
Tranzito B.
Điôt tiếp mặt C.
Triac D.
Tirixto
Câu 26: Phát biểu nào sau đây là
đúng:
A. Mạch chỉnh lưu dùng điôt tiếp điểm để đổi điện xoay chiều thành một
chiều
B. Mạch chỉnh lưu dùng điôt tiếp mặt để đổi điện xoay chiều thành một chiều
C. Mạch chỉnh lưu dùng pin để
tạo ra dòng điện một chiều
D. Mạch chỉnh lưu dùng ac quy để tạo ra dòng điện một chiều
Câu 27: Để điều chỉnh hệ số khuếch đại của mạch điện, người
ta điều chỉnh:
A. Rht.
B. R1.
C. Rht hoặc R1. D. Không điều chỉnh
được hệ số khuếch đại
Câu 28: Công dụng chính của IC khuếch đại thuật toán (OA) là:
A.
Khuếch đại công suất. B.
Khuếch đại chu kì và tần số của tín hiệu điện.
C.
Khuếch đại dòng điện một chiều. D.
Khuếch đại điện áp.
Câu 29: Phát biểu nào sau đây đúng
A.
Mạch khuếch đại có thể dùng tranzito. B.
Mạch khuếch đại có thể dùng IC.
C.
Mạch khuếch đại dùng cả tranzito và IC. D.
Mạch khuếch đại có thể dùng tranzito hoặc IC.
Câu 30: Trong mạch chỉnh lưu cầu phải dùng tối thiểu bao
nhiêu điôt?
A. Một điôt B. Hai điôt C. Ba điôt D. Bốn điôt
Câu 31: Thiết kế một mạch điện tử đơn giản bao gồm
A. hai bước. B.
ba bước. C. bốn bước. D. năm bước.
Câu 32: Tại sao trong thiết kế mạch nguồn một chiều, người ta
thường chọn mạch chỉnh lưu cầu?
A. Độ
gợn sóng nhỏ, tần số gợn sóng 100 Hz, dễ lọc.
B. Điôt không cần phải có điện áp ngược gấp đôi biên độ
điện áp làm việc.
C.
Biến áp nguồn không có yêu cầu đặc biệt.
D. Cả
3 đáp án trên.
Câu 33: Khi chọn phương án thiết kế
mạch hợp lí nhất có lợi gì?
A. Mạch điện tử đơn giản . B. Chất lượng, mạch điện cao.
C. Dễ thực hiện. D. Cả 3 đáp án trên.
Câu 34: Thiết kế mạch điện tử đơn giản thực hiện theo mấy
nguyên tắc:
A. 3 B.
4 C.
5 D. 6
Câu 35: Một điện trở có
giá trị 72x1 Ω ±5%. Vạch màu
tương ứng theo thứ tự là:
A. Xanh
lục, đỏ, ngân nhũ B.
Tím, đỏ, xám, ngân nhũ
C. Xanh
lục, đỏ, xám, kim nhũ D.
Tím, đỏ, xám, kim nhũ
Câu 36: Phát biểu nào sau đây đúng:
A. Mạch điện tử điều khiển chỉ có công suất lớn
B. Mạch điện tử điều khiển chỉ có công suất nhỏ
C. Mạch điện tử điều khiển chỉ có công suất vừa
D. Mạch điện tử điều khiển có loại có công suất lớn và có loại có
công suất nhỏ
Câu 37: Khi
thiết kế mạch nguồn một chiều, người ta thường chọn:
A. Sơ đồ mạch chỉnh lưu dùng
1 điôt B.
Sơ đồ mạch chỉnh lưu cầu
C. Sơ đồ mạch chỉnh lưu dùng 2 điôt D. Cả 3 đáp án trên
Câu 38: Chức năng mạch
tạo xung là:
A. Khuếch đại tín hiệu về mặt điện áp,dòng điện công suất.
B. Biến đổi năng lượng của dòng điện một chiều thành năng lượng dao động
điện có dạng xung và tần số theo yêu cầu.
C. Hạn chế điều chỉnh và phân chia điện áp trong mạch điện.
D. Biến đổi điện xoay chiều thành điện một chiều.
Câu 39: Mạch chỉnh lưu
nào sử dụng 1 điốt:
A. mạch chỉnh
lưu nửa chu kì B.
Mạch chỉnh lưu 2 nửa chu kì
C. mạch chỉnh lưu cầu D.
Mạch chỉnh lưu hình tia
Câu 40: Tirixto chỉ
dẫn điện khi…
A.  < 0 và  < 0.
B. > 0 và > 0
C. > 0 và < 0. D. < 0 và > 0.
II. PHẦN TỰ LUẬN
Câu 1: Như nào được gọi là mạch điện
tử điều khiển?
Câu 2: Nêu công dụng mạch điện tử
điều khiển ? ví dụ ?
Câu 3: Điều khiển tự động các máy
móc có ưu điểm gì so với điều khiển bằng tay?
Câu 4: Khi thiết kế mạch điện tử cần
thực hiện theo các bước nào?
Câu 5: Nêu cấu tao, kí hiệu, phân
loại, công dụng của Điốt bán dẫn
Câu 6: Tirixto thường dung để làm
gì ?
---- Hết-----
| 
